Zielone Strony Biznesu. Zielony wachlarz możliwości

Firmy nie mają innego wyjścia – albo wsiądą do pociągu z tabliczką „ESG”, albo muszą liczyć się z perspektywą zakończenia działalności. Klienci i inwestorzy wymagają od przedsiębiorców, by działali zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Działania proekologiczne zmieniły się z mody w absolutną konieczność. 

CSR to za mało

Corporate social responsibility, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu, już nie wystarcza. Przez lata firmy korzystały z założeń tej koncepcji, według której powinny przywiązywać duże znaczenie do interesów społecznych i ochrony środowiska oraz do relacji z grupami interesariuszy. Dla wielu firm była to tylko okazja do budowania marki, ale nie przekładało się to na realne działania. Działy CSR dbały głównie o ocieplenie wizerunku firmy w oczach klientów i inwestorów. Dlatego zaczęto myśleć o czymś więcej, idei, która przyniesie prawdziwe zmiany. Od dążenia tylko do zarabiania na swoje konto do chęci powiększania zysków, z których część pieniędzy idzie na dbanie o dobro wspólne. CSR skupia się na odpowiedzialności biznesu, wykorzystywanej w działaniach marketingowych tworzących wizerunek przedsiębiorstwa. Metodologia ESG stawia na bardziej mierzalną ocenę przyjętych celów. ESG (ang. environmental, social and corporate governance) to kierowanie się trzema podstawowymi zasadami – środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny. Nowoczesna firma nie może troszczyć się tylko i wyłącznie o swój interes ekonomiczny. Musi się kierować tymi zasadami, jeżeli chce mieć klientów i inwestorów. Ludzie nie chcą już korzystać z produktów i usług firm, które nie dbają o pracowników, a ich zakłady szkodzą środowisku. 

Alert ekologiczny 

Prestiżowy tygodnik naukowy „Nature” w ub.r. napisał, że jest tylko 5 proc. szans na to, że uda się zapobiec w tym stuleciu globalnemu ociepleniu o 2 st. C. Naukowcy i ekolodzy apelują do polityków, by zrobili wszystko, by uniknąć katastrofy ekologicznej. Coraz więcej firm wdrażających ESG widzi, że dawne działania zmierzające do ograniczenia negatywnych skutków ich działalności to za mało. Że teraz trzeba szybko naprawiać. Naukowcy z całego świata napisali raport „Zmiana klimatu 2021. Fizyczne podstawy naukowe”, skierowany do międzynarodowych decydentów. Wskazują, że między 1890 a 2019 r. temperatura wzrosła o około 1 st. Celsjusza. Spowodowało to szereg zmian klimatu, np. zwiększenie opadów, cofanie się lodowców i topnienie powierzchni lądolodu Grenlandii oraz wzrost poziomu mórz. Jak czytamy w raporcie, skala ostatnich zmian w systemie klimatycznym jest bezprecedensowa:

● Koncentracja dwutlenku węgla w atmosferze była w 2019 r. wyższa niż kiedykolwiek w ostatnich 2 mln lat 

● Globalna temperatura powierzchni rosła od 1970 r. szybciej niż w jakimkolwiek innym 50-letnim okresie w ciągu co najmniej ostatnich 2000 lat 

● W okresie 2011–2020 średnia roczna powierzchnia lodu morskiego w Arktyce spadła do poziomu najniższego od co najmniej 1850 r.

● Globalny średni poziom morza podnosi się od 1900 r. szybciej niż w jakimkolwiek innym stuleciu w okresie co najmniej ostatnich 3 tys. lat

Naukowcy alarmują, że spowodowane przez człowieka zmiany klimatu wpływają na wiele ekstremów pogodowych i klimatycznych. Mowa o ekstremalnych upałach, suszach, ulewach i cyklonach tropikalnych. A co będzie, jeśli temperatura podniesie się jeszcze o dwa stopnie?

Europejski Zielony Ład

W grudniu 2019 r. Komisja Europejska opracowała program zmian, w którym czytamy m.in.: „zapewnienie nietoksycznego środowiska wymaga większych wysiłków, by zapobiec powstawaniu nowych zanieczyszczeń, jak również działań mających na celu redukcję i usunięcie istniejących zanieczyszczeń. UE musi lepiej monitorować zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby oraz produktów konsumpcyjnych, zapobiegać im oraz usuwać ich skutki”. KE w maju 2021 r. przyjęła Plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, który przedstawia zintegrowaną wizję świata do 2050 r. Zanieczyszczenia środowiska mają zostać zredukowane do poziomów, które nie są już szkodliwe dla ludzi i naturalnych ekosystemów. Czy jest na to szansa? Tak, bo przyjęty przez KE mechanizm ESG to silny bodziec dla przedsiębiorców, aby inwestowali w rozwiązania wspierające zieloną transformację, oraz gwarantuje większe możliwości pozyskania finansowania takich inwestycji. Wdrożenie przez banki i ubezpieczycieli wytycznych ESG oznacza, że już teraz nowe bloki węglowe nie znalazłyby źródeł finansowania. Ale ostrożnie z optymizmem! Z szacunków przeprowadzonych we wrześniu 2020 r. wynika, że realizacja przyjętych przez ONZ celów zrównoważonego rozwoju w Paryżu w 2015 r. ma znaczne opóźnienia. Szansę na ich realizację szacuje się na 2082 r., a pierwotnie zakładano 2030 r.! 

Czas na zmianę

Eksperci z Deloitte’a, międzynarodowej firmy doradczej, podkreślają w raporcie o ESG, że na co dzień firmy powinny walczyć z marnowaniem żywności, wylesianiem, zwiększającą się liczbą odpadów i plastików, emisją gazów cieplarnianych i zubożaniem zasobów naturalnych. 

– Wszyscy jesteśmy zgodni, że należy działać coraz bardziej ekologicznie. Dla obecnego pokolenia jest to okazja do zainicjowania zmian na rzecz odbudowy środowiska naturalnego – podkreśla Frederick Royan, ekspert od zrównoważonego rozwoju w firmie Frost and Sullivan. Firmy prześcigają się w spełnieniu ekologicznych oczekiwań klientów. W 2021 r. izraelska firma Personetics zaproponowała bankom możliwość podania klientom śladu węglowego ich transakcji. Dzięki tej technologii można się dowiedzieć, jakie transakcje wybrać, by zmniejszyć emisję dwutlenku węgla. 

Isidora Markovic pisząca o logistyce i transporcie na portalu eduMe.com wskazuje, że zmiany ekologiczne w tych branżach są niezbędne. – Sektor transportu odpowiada za 28,2 proc. emisji gazów cieplarnianych w Ameryce – alarmuje. 

– Na szczęście kilku producentów, np. Tesla Semi i Nikola Motor, pracują nad ekologicznymi pojazdami. Dostępne są już ciężarówki zasilane bateriami i wodorem. Breytner z Holandii, lider w tej dziedzinie, to pierwsza w Europie firma transportowa o zerowej emisji spalin – dodaje.

Według badań opublikowanych przez Deloitte’a 83 proc. Polaków uważa, że firmy powinny robić więcej, aby rozwiązywać problemy zmian klimatu, 70 proc. jest gotowa istotnie zmienić styl życia, jeśli to poprawi stan środowiska. 

– Przez ostatnie dekady jako społeczeństwo bardzo dojrzeliśmy. Kupując produkty czy usługi, nie kierujemy się jedynie ich ceną, ale też wizerunkiem ich producenta oraz jego wartościami – podsumowuje Agnieszka Skorupińska, lider praktyki prawa ochrony środowiska i koordynator zespołu ds. ESG w kancelarii prawnej CMS.C

----------------------------------------------------------------

Kierunki Transformacji 

Daniel Raczkiewicz, wiceprezes Energynat Solutions, ekspert rynku energii

Obecna sytuacja geopolityczna unaoczniła konieczność podjęcia zdecydowanych kroków, jeśli chodzi o transformację rynku energii w Polsce. Szukanie i wspieranie rozwiązań OZE wpisuje się w coraz większe wymagania dotyczące bezpieczeństwa energetycznego, ale również ekologiczne, jakie firmom stawiają klienci, interesariusze i przepisy prawa.

Inwestycja w prąd z OZE np. firmową instalację fotowoltaiczną to dziś jedyny sposób, aby uniknąć podwyżek cen energii w kolejnych latach. Nie trzeba już o tym przekonywać polskich przedsiębiorców. Bezpieczeństwo i ekologia w firmie się opłaca. Widzimy to po ogromnej liczbie realizowanych przez nas instalacji dla klientów B2B zarówno tych nowych, jak i rozbudowy już istniejących o dodatkowe kilkaset, a nawet o kilka tysięcy kW.

Kluczowym krokiem po stronie państwa jest dziś intensywny rozwój sieci elektroenergetycznych zarówno przesyłowych, jak i dystrybucyjnych. Bez modernizacji sieci transformacja energetyczna w Polsce jest ograniczona. Ważna jest również liberalizacja ustawy odległościowej tzw. 10H. Należy jednak pamiętać, że development nowych projektów wiatrowych na lądzie to perspektywa 2–3 lat. 

Dziś optymalnym rozwiązaniem jest budowa instalacji OZE i wykorzystywanie energii w modelu autokonsumpcji tak, aby jak najmniej energii było oddawane do sieci, które są przeciążone. Dlatego analiza profili zużycia i produkcji energii jest dziś tak istotna w procesie zaprojektowania własnej elektrowni, a systemy magazynowania i zarządzania energią stają się koniecznością. 

Przyłączenie zakładanej na 2030 r. 50 GW mocy w OZE wymaga olbrzymich nakładów, w tym przede wszystkim na modernizację sieci. To pierwszy, naturalny etap (r)ewolucji, która już się rozpoczęła. Przy krajowym zapotrzebowaniu szczytowym wynoszącym ok. 24 GW w okresie letnim i ok. 27 GW w zimie, moc w OZE generowana w zależnych pogodowo źródłach OZE, będzie wymagać współpracy z konwencjonalnymi elektrowniami systemowymi.

Kolejnym krokiem będzie więc zmiana w obszarze usług systemowych. Ta musi nastąpić poprzez digitalizację energetyki oraz rozwój technologii magazynowania. Stabilizacja krajowego systemu elektroenergetycznego będzie wymagać zaawansowanych systemów do zarządzania produkcją i popytem na energię z możliwością okresowego magazynowania nadwyżek energii z OZE oraz okresowym poborem energii z magazynów na potrzeby odbiorców końcowych. W tym celu niezbędne będzie wdrożenie inteligentnych systemów IT do sterowania, współpracy i monitorowania źródeł wytwórczych, a także efektywnego zarządzania poborem i magazynowaniem energii dotyczącym możliwości technicznych systemu elektroenergetycznego oraz cen dynamicznych na rynku energii.

----------------------------------------------------------------

Ekotrendy

2021 r. przyniósł pięć ważnych trendów związanych ze środowiskiem i zrównoważonym rozwojem – uważa Fredrick Royan, ekspert amerykańskiej firmy doradztwa biznesowego Frost and Sullivan: 

• Dekarbonizacja gospodarki oraz zmniejszenie emisji dwutlenku węgla w budownictwie, transporcie i przemyśle

• Zwiększenie świadomości i aktywności klientów wpływających na rozwój programów ESG

• Rozwój technologiczny wodociągów, zmniejszenie emisji dwutlenku węgla podczas segregacji odpadów i recyklingu

• Projektowanie ekologicznego systemu dostaw 

• Współdziałanie z klientami na rzecz skutecznego ESG

----------------------------------------------------------------

ESG receptą na przyszłość

E jak environmental. Nowoczesne firmy MUSZĄ się kierować działaniami proekologicznymi. Zużycie energii, gospodarowanie odpadami, emisja zanieczyszczeń. Na to wszystko muszą zwrócić uwagę. Ważny jest sposób użytkowania firmowych nieruchomości i pojazdów. Ekolodzy radzą na przykład: zrezygnuj z samolotu, jeśli do celu dojedziesz pociągiem. 

S jak social. Warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników, poszanowanie praw człowieka, promowanie różnorodności i równości, traktowanie wszystkich równo bez względu na rasę, płeć, wiek i orientację seksualną, stwarzanie możliwości rozwoju pracowników. Coraz więcej firm stawia na promowanie wolontariatu, pokazywanie, jak najskuteczniej pomagać innym. Ważne są też dobre relacje z klientami i lokalnymi społecznościami. 

G jak corporate governance. To ocena kryteriów zarządczych i ładu korporacyjnego. Dotyczą: struktury zarządzania przedsiębiorstwem, respektowania praw i obowiązków informacyjnych względem udziałowców, niezależności decyzyjnych oraz umiejętności zarządczych. To też odpowiedzialna strategia podatkowa, etyka, przeciwdziałanie korupcji i transparentność.