Ci seniorzy nie dostaną renty wdowiej. Kontrowersje wokół nowych zasad przyznawania świadczenia
Pierwsze wnioski o rentę wdowią będzie można składać od stycznia 2025 roku. Jednak sama wypłata świadczenia została zaplanowana dopiero na lipiec tego samego roku, co może powodować trudności w budżetach domowych seniorów oczekujących na wsparcie. Tymczasem wokół samych zasad przyznawania świadczenia narasta coraz więcej kontrowersji. Uważa się, że ZUS nie traktuje sprawiedliwie płatników.
Kryteria wiekowe
Jednym z najczęściej krytykowanych elementów renty wdowiej są wymagania wiekowe. Aby uzyskać świadczenie, kobieta musi mieć ukończone 60 lat, a mężczyzna – 65 lat. Seniorzy podkreślają, że takie ograniczenia wykluczają młodsze osoby, które również mogą znajdować się w trudnej sytuacji materialnej po stracie współmałżonka.
Wiceminister rodziny, Sebastian Gajewski, odniósł się do tych wątpliwości, zapowiadając możliwość zmian w przyszłości. Rząd rozważa m.in. podwyższenie udziału drugiego świadczenia do 50% w 2028 roku, co mogłoby zwiększyć atrakcyjność programu. W obecnym kształcie renta wdowia wynosi 15 proc. podstawowego świadczenia, a planowane są stopniowe podwyżki – do 25% w 2027 roku.
Limit świadczeń – zasady i ograniczenia
Drugim problemem wskazywanym przez seniorów jest limit łącznej kwoty świadczeń. Obecne przepisy zakładają, że suma świadczenia emerytalnego i renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Jeśli ten próg zostanie przekroczony, renta wdowia zostanie odpowiednio zmniejszona. Rząd argumentuje, że takie rozwiązanie ma zapobiegać nadużyciom, ale ogranicza jednocześnie korzyści dla osób o wyższych świadczeniach emerytalnych.
Renta wdowia na nowych zasadach
Od lipca 2025 roku renta wdowia będzie przyznawana na podstawie nowych reguł, które wprowadzają istotne zmiany:
- osoby uprawnione będą mogły pobierać swoją emeryturę lub rentę oraz część świadczenia po zmarłym małżonku,
- maksymalna suma świadczeń w przypadku zbiegu praw wynosić będzie trzykrotność najniższej emerytury.
Od 2025 roku wzrośnie również kwota wypłaty renty wdowiej. Osoby uprawnione będą mogły otrzymywać 15 proc. świadczenia po zmarłym, a od 2027 roku ten procent wzrośnie do 25 proc. Aby uzyskać prawo do świadczenia, wnioskodawca musi spełnić kryteria wiekowe (50 lat dla kobiet i mężczyzn lub uprawnienia do wcześniejszej emerytury) oraz udowodnić pozostawanie w związku małżeńskim ze zmarłym w chwili jego śmierci.
Kto może ubiegać się o rentę wdowią?
Prawo do renty wdowiej przysługuje:
- współmałżonkom zmarłego – podstawowe prawo mają osoby pozostające w związku małżeńskim w chwili śmierci partnera,
- byłym małżonkom – mogą ubiegać się o świadczenie, jeśli mieli zasądzone alimenty od zmarłego,
- rozwiedzionym małżonkom – jeśli sądowo ustalono prawo do alimentów od zmarłego.
Wniosek o rentę wdowią
Aby złożyć wniosek o rentę wdowią od 2025 roku, należy w dokumentacji dołączyć:
- akt zgonu współmałżonka,
- potwierdzenie długości małżeństwa (akt małżeństwa),
- dokumenty potwierdzające prawo zmarłego do emerytury lub renty.
Wniosek można złożyć osobiście w oddziale ZUS lub KRUS, lub Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE). ZUS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku. Świadczenia przysługują od lipca 2025 roku, jeśli spełnione są wszystkie warunki.
Ile wynosi renta wdowia?
Od lipca 2025 roku renta wdowia będzie wypłacana w nowym systemie. Oprócz własnej emerytury/renty będzie wypłacanej w pełnej wysokości, świadczeniobiorca będzie miał prawo do otrzymywania pieniędzy z tytułu renty. Odpowiednio w 2025 roku będzie to 15 proc. świadczenia po zmarłym małżonku, a od 2027 roku 25 proc. Maksymalna suma świadczeń w przypadku zbiegu wynosi trzykrotność najniższej emerytury.
