To koniec "śmieciówek"? Nadchodzą poważne zmiany w prawie

Resort podkreśla, że procedura będzie wieloetapowa, a pracodawcy zachowują pełne prawo do odwołania.

PIP zyska większe kompetencje, ale...

Nowelizacja przepisów dotyczących Państwowej Inspekcji Pracy przewiduje możliwość wydawania decyzji administracyjnych, na mocy których wadliwie zawarte umowy zlecenia czy kontrakty B2B mogą zostać przekształcone w umowy o pracę. Zmiany te wzbudziły jednak obawy, że jeden urzędnik będzie mógł arbitralnie ingerować w działalność przedsiębiorców. Te obawy, wcześniej artykułowane m.in. przez ministra ds. nadzoru nad wdrażaniem polityki rządu Macieja Berka, zdementowała teraz szefowa MRPiPS. W rozmowie z money.pl Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśliła, że konstrukcja przepisów uniemożliwia podejmowanie takich decyzji przez jedną osobę. - Nie ma i nie było w żadnej wersji projektu propozycji, aby jeden inspektor samodzielnie podejmował wiążącą decyzję. Proces jest wieloetapowy i kolegialny – zaznaczyła Dziemianowicz-Bąk.

Jak będzie wyglądał proces przekształcenia umowy?

Kontrolę przeprowadzi inspektor terenowy, natomiast decyzję administracyjną podejmie dopiero inspektor okręgowy. Kluczowe jest też to, że zmiana charakteru umowy będzie możliwa jedynie wtedy, gdy istnieją ku temu podstawy prawne, czyli gdy faktyczne warunki świadczenia pracy odpowiadają stosunkowi pracy. Resort podkreśla, że nie każda umowa zlecenie czy kontrakt B2B zostanie automatycznie uznana za umowę o pracę. Jeżeli jednak zakres obowiązków i sposób ich wykonywania spełniają kryteria kodeksowe (np. wykonywanie poleceń, stałe godziny pracy, podporządkowanie), inspektor będzie mógł wydać decyzję o przekształceniu. Co więcej, decyzja może obejmować okres do trzech lat wstecz. Jeżeli jednak przedsiębiorca sam dokona korekty umowy w trakcie kontroli, postępowanie administracyjne nie zostanie wszczęte.

Odwołania i kontrola decyzji

Minister podkreśliła, że system przewiduje pełną ścieżkę odwoławczą. Pracodawca będzie mógł zaskarżyć decyzję do Głównego Inspektora Pracy, a następnie, w razie potrzeby, do sądu administracyjnego. Nowe przepisy zakładają także, że to Okręgowy Inspektor Pracy będzie decydować, czy sprawa trafi w tryb administracyjny, czy od razu na drogę sądową. Główny Inspektor Pracy oraz sąd będą mieć możliwość uchylenia natychmiastowej wykonalności decyzji, co ma chronić przedsiębiorców przed potencjalnymi skutkami błędów formalnych.

Nie będzie obowiązku zatrudniania na etat

Resort zapewnia również, że nowe przepisy nie nakładają obowiązku przekształcania wszystkich umów cywilnoprawnych w etaty. Jeśli obie strony preferują współpracę w formie umowy zlecenia, działalności gospodarczej czy B2B, to mają do tego pełne prawo, o ile współpraca ta odbywa się zgodnie z przepisami. - Nikt nikogo nie zmusza do wchodzenia w stosunek pracy. Mamy swobodę gospodarczą, można świadczyć usługi, sprzedawać dzieła, prowadzić działalność, o ile robi się to zgodnie z prawem – przypomniała minister. Za zawarcie umowy cywilnoprawnej w sytuacji, gdy powinna zostać podpisana umowa o pracę, pracodawcy mogą grozić kary nawet do 30 tys. zł.