Black Friday 2025. Dyrektywa Omnibus. W sklepie już cię nie oszukają

Tegoroczny Black Friday wypada 28 listopada, a w wielu sklepach poprzedzają go Black Weeks. Niejednokrotnie zdarza się, że klienci kuszeni są promocjami przez cały listopad. Warto zaznaczyć, że firmy działają dziś w zupełnie nowym otoczeniu prawnym, a konsumenci zyskują narzędzia, które skuteczniej chronią ich przed marketingowymi pułapkami.

Czym jest Dyrektywa Omnibus?

To unijny pakiet regulacji obowiązujący w Polsce od stycznia 2023 r., którego celem jest zwiększenie transparentności cen i ograniczenie nieuczciwych praktyk w e-commerce oraz sprzedaży detalicznej. Omnibus wymaga, aby sprzedawcy w przejrzysty sposób informowali o cenach, opiniach oraz stosowanych obniżkach.

Black Friday. Historia święta

Choć Black Friday kojarzy się przede wszystkim z cyfrowymi promocjami i gigantycznym ruchem w e-commerce, jego korzenie sięgają połowy XX w. i mają niewiele wspólnego z internetem. Zwyczaj wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych, gdzie dzień po Święcie Dziękczynienia tradycyjnie rozpoczynał sezon świątecznych zakupów. Określenie „Czarny Piątek” pojawiło się w latach 60. w Filadelfii – tamtejsza policja tak nazywała piątkowy chaos: korki, tłumy na ulicach i sklepy przepełnione klientami szukającymi przedświątecznych okazji. Z czasem termin przyjął się w całym kraju, a amerykańskie sieci handlowe zaczęły wykorzystywać go do organizowania wielkich akcji promocyjnych. W Europie Black Friday pojawił się dopiero po 2010 r., gdy duże platformy e-commerce zaczęły przenosić amerykański model sprzedażowy na rynek unijny. Dziś to globalne święto handlu, w wielu krajach trwające nie jeden dzień, lecz cały weekend albo nawet tydzień.

Najważniejszy obowiązek Black Friday. Najniższa cena z 30 dni

Sklepy nie mogą już dowolnie „kreować” promocji. Zgodnie z Dyrektywą Omnibus, przy każdej obniżce trzeba podać najniższą cenę z 30 dni przed wprowadzeniem promocji. Zasada ta dotyczy zarówno sklepów online, jak i stacjonarnych. Jeśli produkt jest w sprzedaży krócej niż 30 dni, sprzedawca musi wskazać najniższą cenę od momentu rozpoczęcia sprzedaży. W przypadku dynamicznych i bardzo wysokich obniżek, typowych dla czarnego piątku, konsument ma mieć jasność, czy promocja jest realna, a nie sztucznie napompowana przez wcześniejsze podwyżki.

Jak Omnibus zmienia realia promocji?

Wprowadzenie Omnibusa wpłynęło na rynek w sposób bardzo odczuwalny. Przede wszystkim znacząco ograniczyło liczbę fikcyjnych obniżek, które polegały na sztucznym podnoszeniu cen na kilka tygodni przed Black Friday, by później ogłosić rzekomo atrakcyjną promocję. Sprzedawcy muszą dziś prowadzić rzetelną historię cen i transparentnie prezentować ją klientom, co w praktyce wymusza większą uczciwość działań marketingowych. Regulacja uporządkowała także sposób prezentowania opinii, zmuszając firmy do udowodnienia, że „zweryfikowane recenzje” rzeczywiście pochodzą od prawdziwych kupujących. Co ważne, obowiązki obejmują również marketplace’y – duże platformy handlowe muszą jasno informować, kto jest faktycznym sprzedawcą i kto odpowiada za realizację zamówienia. Wszystko to sprawiło, że rynek promocji stał się bardziej przejrzysty, a konsumenci mają większą pewność, że obniżki są faktyczne.

Black Friday a realne ceny. Na co zwrócić uwagę?

Dzięki Dyrektywie Omnibus konsument ma dziś większą kontrolę, ale nadal warto stosować kilka zasad: sprawdzać ceny w porównywarkach, zwracać uwagę na oferty typu „bundle”, które nie zawsze są objęte jednolitymi zasadami prezentacji cen, a także pamiętać, że nawet dynamiczne promocje muszą uwzględniać najniższą cenę z 30 dni.

Co powinni zrobić przedsiębiorcy przed Black Friday 2025?

W kontekście nadchodzącego sezonu zakupowego firmy powinny dokładnie przeanalizować historię cen i upewnić się, że ich systemy prawidłowo ją zapisują oraz prezentują klientom. Ważne jest również wcześniejsze przygotowanie oznaczeń promocji, zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i online. Tak, aby wszystkie informacje o obniżkach, w tym najniższa cena z 30 dni, były pokazane w sposób przejrzysty i zgodny z przepisami. Przedsiębiorcy muszą także zadbać o transparentność publikowanych opinii i jasno wskazywać, w jaki sposób są one weryfikowane. Równie istotne jest przygotowanie zespołu obsługi klienta, bo to właśnie pracownicy często odpowiadają na pytania dotyczące poprawności oznaczeń czy zasad promocji. Starannie przeprowadzona organizacja pozwoli uniknąć kar UOKiK i wzmocnić zaufanie klientów.