Who is Who w polskim kosmosie

Od 20 października zebraliśmy 460 propozycji od 350 przedstawicieli sektora, którzy mogli zgłaszać swoje kandydatury. Po usunięciu duplikatów do finalnego plebiscytu w 10 kategoriach trafiło 165 osób i 18 organizacji. W drugiej części głosowania wzięło udział prawie 1600 osób – weryfikowaliśmy głosy m.in. poprzez adresy IP i pliki cookies.

Respondenci, którzy wypełnili ankietę, pochodzili przede wszystkim z firm prywatnych i komercyjnych – 53,93 proc. Znaczący udział miały także instytucje naukowo-badawcze – 19,65 proc. oraz administracja publiczna – 10,02 proc. Mniejsze grupy reprezentowały organizacje edukacyjne i popularyzatorskie – 5,22 proc., odpowiedzi zaklasyfikowane jako inne – 9,89 proc., a klastry branżowe - 1,31 proc.

Do tego badania przymierzaliśmy się od dawna. Chcieliśmy wykorzystać wyjątkowy moment, jakim jest rok lotu Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego – pierwszy od lat czas, w którym polski sektor kosmiczny naprawdę skonsolidował się wokół jednego tematu. Ten lot to nie tylko obecność Polaka na orbicie, ale też świetne eksperymenty i kilkaset osób, które wykonały ogromną pracę, by to było możliwe. Jednocześnie, ponad dekadę po wejściu do ESA i utworzeniu POLSA, nasz sektor niesamowicie przyspiesza: rośnie liczba kontraktów, a polskie technologie są coraz częściej dostrzegane przez partnerów zagranicznych i umieszczane w misjach orbitalnych i eksploracyjnych – tłumaczy Maciek Myśliwiec ze Space Agency. I dodaje: – Relacje są fundamentem rozwoju, bez nich nie da się działać razem, budować projektów ani wzmacniać pozycji Polski w globalnym „spejsie”. Dlatego zależało nam na zmapowaniu środowiska tak, by było jasne, kto jest kim, czym się zajmuje i jak różnorodne są kompetencje, które razem tworzą polski sektor kosmiczny. Żebyśmy mogli lepiej się poznać i odkryć, że możemy ze sobą współpracować i wspólnie rozwijać sektor, który dla wielu z nas nie jest jedynie miejscem pracy, ale także realizacji pasji.

Pełny raport możesz pobrać TUTAJ. Poniżej opisujemy 5 najlepszych w każdej z kategorii, w najbliższych dniach będziemy publikować też bardziej szczegółowe listy wraz z wywiadami z liderami.

Kategoria I - Decydenci i liderzy opinii 

1. Sławosz Uznański-Wiśniewski, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Astronauta projektowy ESA. Specjalista w zakresie radiacji, wieloletni pracownik CERN. Jego misja IGNIS znacząco wzmocniła międzynarodową widoczność polskich kompetencji i technologii kosmicznych. 

2. Grzegorz Brona, Creotech Instruments S.A. Prezes Creotech Instruments S.A. Odpowiada za rozwój polskich satelitów, misji księżycowej i projektów kwantowych. Wcześniej pełnił funkcję prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej. 

3. Jędrzej Kowalewski, Scanway S.A. Założyciel i prezes Scanway S.A., zbudował firmę o statusie międzynarodowego gracza w technologii obrazowania satelitarnego i systemów wizyjnych. 

4. Maciek Myśliwiec, Space Agency/PSPA. Założyciel Space Agency. Buduje strategie komunikacyjne kilkunastu instytucji i firm sektora kosmicznego w Polsce i Europie. Inicjuje współpracę uczelni z sektorem kosmicznym. 

5. Rafał Modrzewski, ICEYE. Dyrektor generalny i współzałożyciel ICEYE, kieruje rozwojem największej na świecie konstelacji satelitów SAR, łącząc doświadczenie w inżynierii radarowej z wdrażaniem przełomowych technologii, które umożliwiły zminiaturyzowanie satelitów SAR i zapewnienie globalnego, wysokoczęstotliwościowego obrazowania Ziemi.

Kategoria II - Konstruktorki i konstruktorzy satelitów oraz urządzeń do obrazowania Ziemi 

1. Jędrzej Kowalewski, Scanway S.A. 

2. Rafał Modrzewski, ICEYE. 

3. Grzegorz Brona, Creotech Instruments S.A. 

4. Daria Bodych, PIAP Space. Daria wyróżnia się unikalnym połączeniem kompetencji systemowych, napędowych i GNC, które wykorzystuje w kluczowych projektach satelitarnych, takich jak Mikroglob oraz CAMILA (obserwacje Ziemi), Raven (serwisowanie orbitalne), Plasma Observatory (misja badawcza) oraz HRLMM (misja księżycowa), współtworząc rozwiązania zwiększające autonomię i precyzję napędów na orbicie. 

5. Adrianna Graja, KP Labs. Liderka Inżynierii Systemowej i Analizy Misji w KP Labs, rozwija nową generację jednostek przetwarzania danych, a wcześniej pracowała przy eksperymencie suborbitalnym TRACZ, projektowała ładunek do europejskiego nanosatelity z eksperymentami biologicznymi na pokładzie (LabSat) oraz koordynowała integrację, wynoszenie i obsługę nanosatelitów z rodziny STORK. 

Kategoria III - Konstruktorki i konstruktorzy rakiet oraz napędów 

1. Adam Okniński, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. Dyrektor Centrum Technologii Kosmicznych w Łukasiewicz – Instytucie Lotnictwa. Kieruje zespołem rozwijającym technologie rakietowe. 

2. Paweł Surmacz, ekspert w dziedzinie napędów rakietowych i satelitarnych, główny specjalista ds. badawczych w Łukasiewicz – ILOT oraz CTO i współzałożyciel Thaliana Space, od lat rozwija technologie ekologicznych napędów chemicznych, współprowadzi projekty ESA – w tym silnik GRACE – i jest autorem innowacji stosowanych w europejskich systemach napędowych. 

3. Tomasz Noga, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. Od 2017 r. pracuje w Łukasiewicz – Instytucie Lotnictwa nad technologiami rakietowymi, odpowiadając m.in. za analizy bezpieczeństwa misji ILR-33 BURSZTYN 2K. Autor oraz recenzent publikacji naukowych, współzałożyciel i wieloletni wiceprezes Stowarzyszenia Polskich Profesjonalistów Sektora Kosmicznego. 

4. Adam Matusiewicz, SpaceForest. Od dekady współtworzy technologie rakietowe. Kierownik Działu Rakiet w SpaceForest. Doktor technologii chemicznej z doświadczeniem w projektach PERUN, BOOST! i SALTO. Wcześniej prezes Polskiego Towarzystwa Rakietowego. 

5. Przemysław Drożdż, Liftero. Współzałożyciel i COO w Liftero – polskim startupie rozwijającym napędy chemiczne nowej generacji dla małych satelitów. Od dekady związany z sektorem kosmicznym: od badań i rozwoju po komercjalizację i współpracę z ESA. 

Kategoria IV - Konstruktorzy i konstruktorki: robotyka i eksploracja 

1. Adam Dąbrowski, Astronika. Inżynier mechanik i mechatronik z doświadczeniem w Instytucie Lotnictwa, SICK AG, Blue Dot Solutions i DFKI, były wykładowca Politechniki Gdańskiej oraz specjalista ds. edukacji kosmicznej w POLSA, obecnie projektuje mechanizmy planetarne w Astronice, łącząc praktykę przemysłową z wieloletnią pracą badawczą i dydaktyczną w obszarze robotyki oraz systemów kosmicznych. 

2. Łukasz Wiśniewski, Astronika. Specjalizuje się w systemach mobilności planetarnej, mechanizmach penetracji regolitu oraz robotach skaczących. Obecnie kieruje zespołem rozwijającym lekką platformę robotyczną dla misji księżycowych. 

3. Anna Nikodym-Bilska, PIAP Space. Dyrektor ds. rozwoju biznesu w PIAP Space, od ponad 20 lat działa na styku technologii, innowacji i współpracy międzynarodowej w sektorach obronności, lotnictwa i robotyki kosmicznej, prowadząc i współtworząc projekty ESA, Horizon Europe, Europejskiego Funduszu Obronnego i NATO oraz pracując jako niezależna ekspertka i ewaluatorka Komisji Europejskiej. 

4. Marta Tokarz, Astronika. Projektuje zaawansowane mechanizmy kosmiczne, od anten i wysięgników po systemy rozkładania paneli, pełniąc role konstruktora i menedżera w misjach takich jak JUICE, BRITE-PL, RELEC i PLUTO. Jednocześnie reprezentuje europejską społeczność inżynierii kosmicznej jako członek komitetu organizacyjnego ESA ESMATS. 

5. Kamil Grassman, PIAP Space. Dyrektor techniczny i członek Zarządu PIAP Space. Od ponad dekady zarządza złożonymi projektami inżynierii systemów kosmicznych i robotyki, kierując pracami B+R nad mechanizmami satelitarnymi, technologiami IOS i systemami planetarnymi oraz nadzorując działania MAIT i weryfikację sprzętu m.in. dla misji ESA Athena, SpaceRider (TETHYS) i Solar Orbiter (STIX). 

Kategoria V - Naukowczynie i naukowcy, edukatorki i edukatorzy oraz popularyzatorki i popularyzatorzy 

1. Maciek Myśliwiec, Space Agency/PSPA. 

2. Agata Kołodziejczyk, AGH/Analog Astronaut Training Center. Ekspertka bioniki związana wcześniej z Advanced Concepts Team ESA, obecnie liderka bioastronautyki na AGH i opiekunka AstroBio AGH. Inicjatorka trzech polskich habitatów oraz organizatorka ponad 100 symulacji misji księżycowych, marsjańskich i orbitalnych, badająca percepcję czasu, biologię grawitacyjną, systemy podtrzymywania życia i biomateriały chroniące przed promieniowaniem. 

3. Krzysztof Kurdyła, Nauka. To Lubię. Analizuje zjawisko New Space oraz gospodarcze, militarne i geopolityczne aspekty aktywności człowieka w kosmosie. Prowadzi jedno z najpopularniejszych w Polsce kont na ten temat. W Fundacji Nauka. To Lubię realizuje edukacyjne projekty kosmiczne, m.in. wysyłkę ziaren rzodkiewnika na ISS. 

4. Karol Wójcicki, „Z głową w gwiazdach”. Popularyzator astronomii, dziennikarz naukowy i twórca „Z głową w gwiazdach”. Od lat organizuje obserwacje nieba, relacjonuje zorze polarne z Arktyki i buduje jedną z największych w Polsce społeczności skupionych wokół eksploracji kosmosu. 

5. Milena Ratajczak, Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Astronomka, zastępczyni dyrektora Obserwatorium Astronomicznego UW i wiceprezes Fundacji New Space. Bada gwiazdy zmienne i obiekty zwarte, współpracując m.in. z zespołami OGLE, Solaris i BRITE. Aktywnie popularyzuje kosmos poprzez media oraz projekty Science Now. 

Kategoria VI - Marketing i komunikacja 

1. Hubert Kijek, TVN/„Kijek w kosmosie”. Dziennikarz naukowy TVN24 i autor „Kijka w kosmosie”, relacjonujący misje i technologie kosmiczne z miejsc takich jak Kennedy Space Center i ośrodki ESA. Łączy reporterskie doświadczenie z popularyzacją nauki. 

2. Maciek Myśliwiec, Space Agency/PSPA. 

3. Tomasz Rożek, Nauka. To Lubię. Popularyzator nauki, doktor fizyki, autor książek, programów telewizyjnych i radiowych. Od wielu lat w prosty sposób tłumaczy dorosłym i dzieciom, jak działa świat. 

4. Agnieszka Gapys, doświadczona ekspertka ds. komunikacji i marketingu, była rzeczniczka prasowa i dyrektor Departamentu Informacji i Promocji POLSA, która kierowała komunikacją pierwszej polskiej misji na ISS, dziś prowadzi własną działalność konsultingową. 

5. Krzysztof Kurdyła, Nauka. To Lubię. 

Kategoria VII - Organizacje pozarządowe 

1. Stowarzyszenie Polskich Profesjonalistów Sektora Kosmicznego (PSPA). Największa w Polsce organizacja non-profit integrująca specjalistów pracujących w sektorze kosmicznym w kraju i za granicą. Działa od 2016 roku, wspierając rozwój kadr, budowanie sieci kontaktów i promocję technologii kosmicznych. Prowadzi inicjatywy edukacyjne, networkingowe i analityczne, współpracuje ze środowiskiem akademickim oraz administracją publiczną, a także wspiera studentów i młodych profesjonalistów w wejściu do branży. Misją stowarzyszenia jest wzmacnianie polskiej społeczności kosmicznej i jej pozycji w europejskim ekosystemie.

2. Związek Pracodawców Sektora Kosmicznego. Organizacja zrzesza ponad 60 firm i instytutów. Reprezentuje sektor wobec administracji krajowej, ESA i instytucji unijnych, wspiera rozwój biznesowy członków, promuje polskie techno logie oraz inicjuje współpracę w kraju i za granicą.

3. ESA BIC Poland. Centrum Inkubacji Biznesowej ESA prowadzone przez ARP S.A. Wspiera startupy wykorzystujące technologie kosmiczne, oferując granty oraz wsparcie biznesowe, technologiczne i prawne. Od 2023 roku objęło inkubacją 21 firm, a do 2027 roku planuje wesprzeć 43 startupy.

4. New Space Foundation. Popularyzuje naukę, szczególnie astronomię i technologie kosmiczne. Realizuje programy edukacyjne, popularyzatorskie dla dzieci, młodzieży, studentów i nauczy cieli. Współpracuje z uczelniami, szkołami, centrami nauki, instytucjami kultury, NGO oraz partnerami międzynarodowymi. 

5. Polskie Towarzystwo Rakietowe. Organizacja zrzeszająca pasjonatów rakiet eksperymentalnych, technologii kosmicznych i modelarstwa rakietowego. Prowadzi projekty na różnych poziomach zaawansowania. Promuje budowę rakiet jako angażujące hobby rozwijające kreatywność i kompetencje STEM.

Kategoria VIII - Polki i Polacy w zagranicznych instytucjach 

1. Rafał Modrzewski, ICEYE. 

2. Anna Fogtman, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Członkini Zespołu Medycyny Kosmicznej ESA, kierująca ochroną radiologiczną w Europejskim Centrum Astronautów w Kolonii. Odpowiada za zabezpieczenie lotów załogowych ESA na ISS oraz przygotowanie misji Artemis i stacji Gateway, jednocześnie koordynując badania nad wpływem promieniowania kosmicznego na człowieka i współtworząc strategię naukową ESA dla przyszłej eksploracji załogowej. 

3. Tomasz Siemiński, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Związany z Europejską Agencją Kosmiczną jako project controller, realizował misje na ISS, a dziś nadzoruje budżety, harmonogramy i ryzyka projektów satelitarnych takich jak FLEX i ERS, będąc równocześnie współzałożycielem PSPA i popularyzatorem tematyki kosmicznej w polskich szkołach w Niderlandach. 

4. Agnieszka Łukaszczyk, hiAltitude Consulting. Doświadczona liderka sektora kosmicznego. Założycielka i CEO hiALtitude Consulting oraz hiALtitude Insights. Wcześniej odpowiedzialna za relacje rządowe EMEA w Planet i politykę kosmiczną w Komisji Europejskiej, kierowała biurem Secure World Foundation w Brukseli i pełniła kluczowe funkcje w SGAC. 

5. Dorota Budzyń, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Inżynierka mechanizmów w ESA, pracująca przy księżycowym lądowniku Argonaut i specjalizująca się w mechanizmach podatnych oraz odporności na pył księżycowy. 

Kategoria IX - Wschodzące gwiazdy 

1. Karol Mostowy, Creotech Instruments S.A. Menedżer projektów technologicznych w sektorze kosmicznym, odpowiedzialny za segment kosmiczny projektu Mikroglob w Creotech Instruments S.A. Łączy przygotowanie inżynierskie z kompetencjami menedżerskimi, koncentrując się na skutecznym zarządzaniu zespołami i projektami. 

2. Adam Zagrajek, CleverHive. Współzałożyciel i CEO CleverHive, rozwijającego oprogramowanie do sterowania robotami w trudnych środowiskach. 

3. Ewelina Zaremba. Domyka właśnie pierwszą rundę finansowania swojego startupu, skupionego na produkcji w kosmosie. Zakłada go z dwoma wspólnikami, pełniąc rolę CTO. Powraca do swoich doświadczeń z branży druku 3D na podobnym stanowisku, wzbogaconych o kolejne lata spędzone w branży kosmicznej w Scanwayu, Creotechu oraz Astronice. 

4. Jan Brzyk, CleverHive. Chief Growth Officer i współzałożyciel CleverHive Space, gdzie odpowiada za strategię i rozwój oprogramowania dla misji łazików księżycowych (ESA BIC Poland). Równolegle jako ekspert ds. współpracy w FORT Kraków (AGH) rozwija partnerstwa w projektach dual-use, m.in. w ramach NATO DIANA. 

5. Łucja Rugor, Kosmok. Przedsiębiorczyni i inżynierka kosmiczna rozwijająca technologię tankowania satelitów na orbicie. Aktywnie wspiera młodych adeptów branży poprzez V4 Space Summer School. 

Kategoria X - Obserwacja Ziemi, Ground Segment i Software 

1. Katarzyna Cichecka, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Odpowiada za rozwój innowacyjnych rozwiązań dla systemów danych segmentu naziemnego i ekosystemu kontroli misji. Wcześniej pracowała w branży IT w Europie i obu Amerykach, tworząc systemy danych, analityki i AI oraz prowadząc zespoły w międzynarodowych firmach. 

2. Monika Krzyżanowska, CloudFerro. Od 2018 r. w CloudFerro odpowiada za rozwój dużych projektów chmurowych i archiwów danych satelitarnych, m.in. Copernicus Data Access Service i europejskie Data Lakes. Członkini Rady Dyrektorów EARSC i Grupy Roboczej KIS 10. 

3. Joanna Baksalary, ITTI. Ekspertka w systemach naziemnych i menedżerka z wieloletnim doświadczeniem w projektach R&D. Od 2006 r. związana z ITTI, gdzie obecnie kieruje obszarem Space i odpowiada za strategiczne projekty realizowane m.in. dla ESA i Komisji Europejskiej. Wiceprezes Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego, współtwórczyni programów stażowych i mentoringowych. 

4. Bartłomiej Rój, EXATEL S.A. Specjalista w zakresie danych obserwacji Ziemi (EO) i doktorant AGH, od początku związany z teledetekcją satelitarną. W EXATEL S.A. odpowiada za wdrażanie technologii kosmicznych opartych na danych satelitarnych w różnych sektorach przemysłu. 

5. Tadeusz Kocman, AROBS Polska. Swoją kosmiczną ścieżkę zawodową rozpoczął od programu Young Graduate Trainee w ESA/ESTEC w Holandii. Następnie pracował jako inżynier ds. podsystemu zasilania w OHB System w Bremie. Od grudnia 2017 r. jest kierownikiem ds. rozwoju biznesu w firmie AROBS Polska w Gdańsku.