Od 1 stycznia 2025 nowy obowiązek dla rolników. Jego nieprzestrzeganie będzie grozić karą

Wymogi warunkowości społecznej

Nowe przepisy, wynikające z rozporządzeń unijnych, zakładają, że przestrzeganie prawa pracy stanie się jednym z warunków uzyskania dopłat bezpośrednich. Państwowa Inspekcja Pracy, współpracując z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), będzie kontrolować gospodarstwa, aby ocenić zgodność ich działań z przepisami. W przypadku stwierdzenia naruszeń ARiMR obniży wysokość dopłat.

Matryca ocen, którą opracowano, pozwoli na ustalanie stopnia uchybień na podstawie takich kryteriów jak ich powtarzalność, zasięg, trwałość oraz umyślność. W przypadku drobnych niezgodności dopłata zostanie zmniejszona o 3%. Jednak poważne naruszenia, zwłaszcza te popełniane z premedytacją, mogą skutkować karami sięgającymi 15% lub nawet całkowitym odebraniem wsparcia finansowego.

Nowe kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy

PIP otrzyma nowe zadania polegające na monitorowaniu przestrzegania prawa pracy na terenach wiejskich. W szczególności inspektorzy będą sprawdzać poprawność zatrudnienia pracowników w gospodarstwach oraz zapewnienie odpowiednich warunków BHP. Wykryte nieprawidłowości nie tylko skutkować będą sankcjami finansowymi, ale również mogą pogorszyć relacje z instytucjami wspierającymi sektor rolny.

Przedstawiciele PIP i ARiMR zapowiadają ścisłą współpracę w zakresie typowania gospodarstw do kontroli, co może obejmować zarówno wizyty losowe, jak i wynikające ze zgłoszeń.

Konsekwencje dla rolników

Zdaniem ekspertów nowe przepisy mogą stanowić wyzwanie dla wielu rolników, szczególnie tych, którzy nie zatrudniają formalnie pracowników lub nie zapewniają odpowiednich warunków pracy. Przepisy obejmują zarówno dużych właścicieli ziemskich, jak i drobnych gospodarzy, co oznacza, że wszyscy muszą dostosować się do nowych standardów.

Rolnicy, którzy zlekceważą obowiązki, muszą liczyć się z obniżeniem dopłat, a w skrajnych przypadkach – z ich całkowitą utratą. Dla osób działających z premedytacją przewidziano najostrzejsze sankcje, które mogą wpłynąć na zdolność gospodarstwa do dalszego funkcjonowania.

Kiedy wchodzą zmiany

Nowe regulacje będą obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Oczekuje się, że w najbliższym czasie zostaną przeprowadzone kampanie informacyjne, aby rolnicy mieli czas na dostosowanie się do nowych wymagań.

Rolnicy powinni szczegółowo zapoznać się z wymogami Kodeksu pracy oraz zasadami BHP, aby uniknąć problemów związanych z kontrolami i sankcjami. Wraz z wprowadzeniem zmian w życie, sektor rolny będzie musiał dostosować się do unijnych standardów, które stawiają coraz większy nacisk na przestrzeganie praw pracowników.