Rząd chce przeznaczyć 901 mln euro na technologie krytyczne. Kto otrzyma pieniądze?

Projekt zakłada wprowadzenie nowego, piątego priorytetu, który skoncentruje się na wsparciu projektów zgodnych z celami inicjatywy STEP (Strategic Technologies for Europe Platform). Inicjatywa ta, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/795 z 29 lutego 2024 r., ma na celu rozwój technologii o kluczowym znaczeniu dla unijnej suwerenności technologicznej.
Obszary wsparcia
Środki będą kierowane na rozwój trzech strategicznych sektorów:
- Technologie cyfrowe i innowacje w ramach deep tech,
- Czyste i zasobooszczędne technologie,
- Biotechnologie, w tym produkcję leków oraz ich kluczowych składników.
Dofinansowanie tych obszarów ma wzmocnić pozycję UE w zakresie transformacji cyfrowej i ekologicznej oraz zmniejszyć zależność gospodarczą od państw trzecich.
Inwestycje w przemysł i niezależność gospodarczą
Program FENG po zmianach przewiduje wsparcie dla inwestycji, które mają pobudzić rozwój przemysłowy i wzmacniać europejskie łańcuchy wartości. Takie działania mają przyczynić się do zwiększenia suwerenności i bezpieczeństwa gospodarczego UE.
Przesunięcie 901 mln euro odbędzie się kosztem pierwszego priorytetu FENG, który dotychczas koncentrował się na wsparciu przedsiębiorców w zakresie badań i rozwoju (B+R), innowacji, internacjonalizacji, cyfryzacji oraz zielonej gospodarki.
Nowe działanie pożyczkowe
Rząd planuje także uruchomienie dodatkowego instrumentu finansowego w ramach pierwszego priorytetu. Nowe działanie będzie wspierać przedsiębiorstwa realizujące projekty związane z Europejskim Zielonym Ładem oraz cyfrową transformacją.
"Fundusz Transformacji Cyfrowej i Przyjaznej dla Środowiska w ramach FENG zapewni przedsiębiorstwom łatwiejszy dostęp do kapitału, umożliwiając im realizację duższych inwestycji. Finansowanie pożyczkowe będzie mogło być uzupełnione bezzwrotnymi dotacjami" – informuje rządowy dokument.
Na realizację tego funduszu przeznaczono 187 mln euro.
Uproszczenia i realokacje
Projekt zakłada również uproszczenia w realizacji projektów modułowych oraz dostosowanie wskaźników produktu i rezultatu. Środki finansowe zostaną przesunięte między instrumentami wsparcia w ramach pierwszego, drugiego i trzeciego priorytetu FENG.
Cele programu FENG
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki mają na celu:
- Zwiększenie potencjału badawczo-rozwojowego,
- Poprawę konkurencyjności MŚP,
- Rozwój inteligentnych specjalizacji i przemysłu 4.0,
- Wsparcie zielonej transformacji gospodarki.
Beneficjentami programu mogą być przedsiębiorstwa, podmioty naukowe, konsorcja firm oraz instytucje otoczenia biznesu, np. ośrodki innowacji i instytucje finansowe.
Struktura programu FENG
Obecnie FENG składa się z czterech priorytetów:
- Wsparcie dla przedsiębiorców – finansowanie B+R, innowacji, cyfryzacji i zielonej gospodarki,
- Projekty strategiczne dla polskiej gospodarki – rozwój infrastruktury badawczej, wspieranie start-upów i transfer technologii,
- Realizacja celów Europejskiego Zielonego Ładu – wsparcie neutralności klimatycznej i zrównoważonego rozwoju,
- Systemowe wsparcie beneficjentów – pomoc w uzyskiwaniu dofinansowania i realizacji projektów.