Przedsiębiorcy nie powinni zakładać firm z myślą, że będą „AI first”

W zeszłym roku, podczas katowickiego EKG, brałem udział w panelu poświęconemu inwestowaniu w startupy. Jedna z tez, jakie wówczas padły, brzmiała: „Sztuczna inteligencja oraz uczenie maszynowe przestały być sexy dla funduszy VC”. Nie minął nawet rok od tamtego wydarzenia, ale to zdanie ma już chyba niewiele wspólnego z rzeczywistością?

To może zabrzmi kontrowersyjnie, ale przedsiębiorcy nie powinni zakładać firm z myślą, że będą „AI first”. Powiem więcej, startupy muszą skupiać się na rozwiązywaniu problemów swoich klientów, a nie na tym, czy ich algorytmy sztucznej inteligencji są innowacyjne. Przypomina mi się pewien wywiad z Jeffem Bezosem z końca lat 90., kiedy Amazon wybudował centra dystrybucyjne. Dziennikarz zapytał Bezosa, co na to inwestorzy, którzy zainwestowali w jego firmę z myślą, że będzie to „Internet first company”. Przedsiębiorca – w dużym skrócie – odpowiedział, że ma gdzieś to, czy internet w jego przedsięwzięciu jest na pierwszym miejscu, bo on myśli o swoich klientach chcących kupować tanio i oczekujących szybkiej dostawy. Dostrzegam tu pewną analogię, inwestorzy często się mylą, ulegają modom.

Koncentracja na AI przestała być modą, a stała się rynkowym standardem?

To widać na rynku - obecnie pewnie 95 proc. inwestycyjnych decków startupów na tym się koncentruje. Choć może już teraz nie mówi się o AI, a raczej pada słowo GPT... Sztuczna inteligencja, w szczególności foundational models - przykładem takiego modelu, czyli dużego modelu generycznego jest ChatGPT - sprawiają, że rzeczy, które wydawały nam się technicznie niemożliwe albo wysoce trudne i niedostępne dla relatywnie małego zespołu startupowego, stają się możliwe. I tak naprawdę otwierają nowe możliwości na kolejne use case - a w startupach w dużej mierze o to chodzi. Wiele innowacyjnych firm stara się zaadresować nową rzeczywistość - nasze życie się zmieniło, zmieniła się technologia, pojawiły się nowe problemy. Taką firmą będzie pewnie Neptune. Inne startupy starają się zaburzyć (disrupt - popularne słowo, które dobrze opisuje ten proces) jakiś obecny rynek, czy rozwiązanie i stworzyć rozwiązanie X razy lepsze. I to jest możliwe właśnie dzięki nowym technologiom.

To uleganie modom i standardom rynkowym oznacza, że startupy za rzadko myślą o odbiorcach?

Spółki wychodzące z założenia, że stworzą jakieś algorytmy AI „do czegoś”, a dopiero potem szukają tego „czegoś”, kto z tego skorzysta – w dużej mierze robią błąd. Sam wiele ich popełniłem – nagimnastykowałem się jako inżynier z różnymi technologiami, ale nie wziąłem pod uwagę potrzeb konsumentów. Co z tego, że algorytm jest świetnie opracowany, skoro nie jest nikomu do niczego potrzebny?

Jak być AI First

Podasz jakiś przykład?

Pierwsza firma, którą zakładałem - czy w zasadzie pomysł na biznes - to był portal Clicxs, portal aukcji odwróconych. W dużym skrócie: działał on tak, że jako kupujący nie znałeś aktualnej ceny, wiedziałeś jaka jest cena startowa i że aktualna cena jest niższa niż startowa, bo ceny szły w dół. Żeby poznać cenę, płaciłeś powiedzmy 1 zł i odkrywałeś cenę. Miałeś minutę na decyzję czy kupujesz po tej cenie czy nie. Jeśli nie kupiłeś, to o 50 gr obniżano cenę, 50 gr było dochodem dla portalu. Z punktu widzenia biznesu, czyli właściciela takiego portalu, wszystko się zgadzało, było to atrakcyjne. Ale z punktu widzenia klienta – na jednego zadowolonego klienta, który kupił produkt 100 zł taniej, było 200 niezadowolonych, którzy stracili tę złotówkę...