Jak zwolnić pracownika. Akademia Młodego Szefa

Tylko psychopata mógłby nie przeżywać tego, że musi poinformować pracownika o zwolnieniu. W biznesie psychopatów jest na szczęście niewielu, bo lepiej się sprawdzają w polityce i zorganizowanej przestępczości – przekonują Jerzy Gut i Wojciech Haman, trenerzy biznesu i autorzy książki „Psychologia szefa”. 

Coś w tym jest. Zwalnianie to niewątpliwie najtrudniejsza i najmniej przyjemna część obowiązków każdego przełożonego. Słowo „obowiązek” może dziwić, ale padło tu nieprzypadkowo. Czasem pozbycie się pracownika to jedyny sposób na uratowanie zespołu. Z drugiej strony, wiemy, że wręczając komuś 

wypowiedzenie, narażamy go na ogromny stres. Nie tylko związany z utratą bezpieczeństwa (stałe zarobki, poczucie stabilizacji), ale też obniżeniem poczucia własnej wartości. Cała sytuacja to także duży koszt emocjonalny dla szefa oraz potencjalne niebezpieczeństwo dla firmy. Po pierwsze, rozgoryczony pracownik może wyrządzić jej szkodę – chociażby robiąc złą opinię na rynku. Po drugie, może narazić ją na koszty, np. idąc do sądu pracy. 

Po trzecie wreszcie, pozbycie się pracownika może być trudne dla zespołu. Warto więc zwalniać w taki sposób, żeby zniwelować szkody wszystkim stronom.

Lekcja pierwsza. Nie bądź cyborgiem

Wielu szefów uważa, że na czas rozmowy o zwolnieniu muszą się zamienić w bezduszne cyborgi. Dlatego sucho i bezwzględnie recytują przygotowaną wcześniej formułkę, zdarza się też, że wypowiedzenie wręczają przez kadrową lub wysyłają listem poleconym. Taka postawa jest dla zwalnianego bardzo trudna do przyjęcia. Dlatego psychologowie biznesu radzą, by w czasie zwalniania, nie rezygnować z bycia człowiekiem. Towarzyszą nam emocje? Nie bójmy się – w sposób kontrolowany – poinformować o tym naszego rozmówcę. Czasem wystarczy powiedzieć, jak trudna jest dla nas ta decyzja i jak długo się do niej przygotowywaliśmy. Oczywiście nie powinniśmy zbyt długo opowiadać o sobie. Nasz pracownik dosyć szybko, wręcz na samym początku, powinien poznać cel naszego spotkania. 

Jak przed tą trudną rozmową zredukować negatywne emocje? Monika Madejska, coach, trenerka rozwoju osobistego, publikująca na blogu Corazlepszafirma.pl, radzi, by zapewnić sobie maksymalny komfort psychiczny i fizyczny. Dzień przed rozmową warto się dobrze wyspać i wypocząć. Kilka godzin przed spotkaniem unikać kawy i innych stymulantów. Przed rozmową trzeba się wyciszyć i koniecznie się najeść. – Głód potęguje odczuwanie emocji, szczególnie złości – wyjaśnia specjalistka.  – Zrób wszystko, aby wejść w stan pozytywnych, a przynajmniej neutralnych emocji. Ja przed zwolnieniem kogoś z pracy robię seans relaksacyjny, aby mieć zdolność do kontrolowania emocji – opowiada. 

Zdaniem Madejskiej warto się z góry psychicznie nastawić na negatywną reakcję naszego rozmówcy. Może to być np. płacz. – Zachowaj spokój, kiedy tego doświadczysz. Nastaw się wręcz, że to się wydarzy. Najlepiej wyobraź sobie najgorszą wersję takiej sytuacji, aby móc się przygotować na nią psychicznie – radzi ekspertka.

Lekcja druga. Mów wprost

Jeśli zwalniasz, nie owijaj w bawełnę, nie używaj eufemizmów, nie tłumacz, że to „nie twoja decyzja”. To wszystko bowiem może zachęcać naszego rozmówcę do negocjacji, próby wpłynięcia na odkręcenie decyzji. A przecież klamka zapadła. Nie mów więc, że „trzeba się rozstać z firmą”, „nasze drogi się rozeszły” lub że „czas rozluźnić współpracę”. Nazwij sprawę wprost i krótko uzasadnij. Wspomniani już psychologowie biznesu Jerzy Gut i Wojciech Haman proponują najprostszą formułę i nazwanie rzeczy...