Zmiany w naliczaniu stażu pracy. Pracodawcy już muszą się przygotować

Staż pracy

Do tej pory do stażu pracy zaliczano wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. W praktyce oznacza to, że ktoś, kto przez wiele lat wykonywał obowiązki zawodowe np. na umowie zleceniu, ma formalnie krótszy staż niż osoba pracująca na etacie zaledwie od roku. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Zdaniem Ministerstwa Pracy takie rozwiązanie jest niesprawiedliwe. Wiele osób nie miało realnej możliwości wyboru formy zatrudnienia – często były zmuszane do przejścia na samozatrudnienie lub inne formy umów cywilnoprawnych.

Tymczasem staż pracy jest istotny dla niektórych świadczeń pracowniczych, takich jak prawo do dłuższego urlopu czy nagrody jubileuszowej. Na niektórych stanowiskach jest też wymagany konkretny staż pracy i jego brak często dyskwalifikował osoby, które miały duże doświadczenie, ale zdobyte podczas pracy np. na umowie zlecenie.

Zmiany w naliczaniu czasu pracy

Zgodnie z projektem do okresu zatrudnienia wliczane będą: okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, a także okresy: wykonywania umowy zlecenia lub o świadczenie usług, wykonywania umowy agencyjnej, pozostawania osobą współpracującą z ww. osobami, pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, przebyty za granicą okres innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej, okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Staż będzie naliczany na podstawie zaświadczeń wydanych przez ZUS, potwierdzających dany okres zatrudnienia. W przypadku zatrudnienia niepodlegająjącego zgłoszeniu do ZUS (np. praca za granicą), pracownik będzie musiał udowodnić okres zatrudnienia.

Korzyść dla pracowników, wyzwania dla pracodawców

– Reforma, która zacznie obowiązywać w styczniu 2026 roku to milowy krok w stronę zrównania uprawnień pracowniczych niezależnie od formy zatrudnienia – uważa Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy z firmy Personnel Service. Przez lata osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych czy prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą nie miały wielu przywilejów, jak dłuższy urlop wypoczynkowy czy prawo do odpraw. Teraz będą mogły realnie „odzyskać” lata pracy, które wcześniej się nie liczyły – mówi Inglot, cytowany przez forsal.pl.

Dla pracodawców oznacza to jednak konieczność ponownego przeliczenia stażu pracy, z uwzględnieniem niewliczanych wcześniej okresów. Dotyczy to także potencjalnego zwiększenia liczby dni liczby dni urlopowych czy wypłat odpraw, ale także czasu i zasobów potrzebnych do obsługi pracowników składających wnioski o zaliczenie wcześniejszych okresów aktywności zawodowej.