To proste

Pierwszego miejsca na liście koszykarzy najlepiej wykonujących rzuty wolne nie zajmuje Michael Jordan ani Steph Curry. Tą osobą jest Elena Delle Donne. Jej skuteczność na linii rzutów wolnych sięga 93,4 procent. To najlepszy wynik w historii koszykówki, nie tylko kobiecej. Jeśli weźmie się pod uwagę także osiągnięcia Donne poza sezonem rozgrywek, wynik staje się jeszcze bardziej imponujący i sięga 96,4 procent. Mówiąc krótko, to najlepsza wykonawczyni rzutów wolnych w dziejach tej dyscypliny sportu.

Jej sekret polega na zaufaniu do prostego procesu, który ćwiczyła od ósmej klasy. Podchodzi do linii, stawia prawą nogę w zaznaczonym punkcie, ustawia stopy w linii, kozłuje trzy razy, zgina rękę pod kątem prostym, po czym unosi ramię i wypuszcza piłkę. „Dopóki dbasz o prostotę, mniej rzeczy może się nie udać” – mówi.

Co jest najistotniejsze w tym procesie? „Nie myśleć za dużo. Na linii rzutów osobistych najważniejsze jest, żeby nie wpuszczać do głowy zbyt wielu rzeczy”. Inaczej mówiąc, sekretem sukcesu Donne jest jej umiejętność wprowadzania się w stan, który nazywam stanem bez wysiłku.

Jesteś jak superkomputer obdarzony niesamowitymi możliwościami. Zostałeś tak zbudowany, by uczyć się szybko, intuicyjnie rozwiązywać problemy i bez wysiłku dochodzić do tego, jakie następne działanie należy podjąć.

W optymalnych warunkach ludzki mózg pracuje z niewiarygodną szybkością. Podobnie jednak jak superkomputer, nie zawsze działa optymalnie. Pomyśl o tym, jak bardzo zwalnia komputer, kiedy jego dysk jest zapchany plikami i danymi pochodzącymi z wyszukiwania. Maszyna nadal dysponuje niesamowitą mocą obliczeniową, ale nie jest ona w pełni dostępna do wykorzystania przy wykonywaniu najważniejszych funkcji. Podobnie kiedy twój mózg jest zaśmiecony – pełen nieaktualnych założeń, negatywnych emocji i toksycznych schematów myślowych – masz mniej energii mentalnej, żeby robić to, co najważniejsze.

Tysiące myśli

Znana z psychologii kognitywnej teoria obciążenia poznawczego wyjaśnia, dlaczego tak się dzieje. Moc obliczeniowa ludzkiego mózgu jest ogromna, ale ograniczona. Przetwarza on ponad sześć tysięcy myśli dziennie. Kiedy napotykamy nową informację, mózg musi podjąć decyzję dotyczącą sposobu alokacji zasobów kognitywnych, które zostały mu do dyspozycji. A ponieważ jest zaprogramowany na przyznawanie priorytetu emocjom o dużej „wartości afektywnej” – takim jak strach, uraza czy złość – to właśnie one zwykle wygrywają, a my zostajemy z mniejszą ilością zasobów mentalnych, które możemy przeznaczyć na dokonywanie postępów w sprawach dla nas ważnych.

Kiedy komputer działa powoli, wystarczy nacisnąć kilka klawiszy, żeby wyczyścić dane wyszukiwania, a maszyna natychmiast zaczyna pracować płynniej i szybciej. Na podobnej zasadzie można nauczyć się prostych sposobów pozbywania się bałaganu spowalniającego twardy dysk umysłu. Naciskając kilka klawiszy, możesz przywrócić się do swojego pierwotnego stanu bez wysiłku.

Być może znasz już uczucie powrotu do stanu bez wysiłku. Wyobraź sobie, że dobiega końca długi dzień. Boli cię głowa i nie potrafisz się z tego otrząsnąć. Nie możesz sobie przypomnieć, gdzie odłożyłeś telefon. Albo klucze. Nawet najdrobniejsze i całkiem rozsądne prośby – klient domaga się jakiejś informacji w zagmatwanej wiadomości głosowej albo twoje dziecko chce, byś odebrał je z lekcji gry na pianinie – napawają cię niechęcią. Konstruktywna informacja zwrotna od szefa wyprowadza cię z równowagi – jesteś przekonany, że poniosłeś porażkę. Irytuje cię żona, a ty nie potrafisz znaleźć odpowiednich słów, by wyrazić, jak bardzo czujesz się przytłoczony. Zastanawiasz się, dlaczego wszystko jest takie trudne.

Po ciepłym posiłku, gorącym prysznicu i dobrze przespanej nocy...