Ponad 53 proc. młodych Polaków doświadcza mobbingu w miejscu pracy

Autorzy raportu alarmują, że dane są niepojące, bowiem wynik identycznego badania, przeprowadzonego wśród wszystkich dorosłych i aktywnych zawodowo Polaków, oscyluje w okolicach ponad 41%. Różnica zatem jest znacząca.

Autorzy raportu pt. „Młodzi Polacy w szponach mobbingu” przygotowali listę 19 sytuacji i problemów kojarzonych z mobbingiem. Polacy, będący w wieku 18-35 lat, mieli odpowiedzieć na pytanie, czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy, podczas wykonywania pracy zawodowej, doświadczyli jednej ze wskazanych kwestii. 22,2% badanych temu zaprzeczyło. Z kolei 8,1% nie potrafiło się określić, a 6,1% nie pamiętało, czy miało tego typu przeżycie. Takie wnioski płyną z raportu UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl, opartego na ogólnopolskim sondażu.

Problem mobbingu jest większy niż wskazują odpowiedzi

– Niepewność ankietowanych ww. zakresie może sugerować, że problem mobbingu jest bardziej powszechny, niż wskazują odpowiedzi. Respondenci mogą unikać mówienia o swoich doświadczeniach z powodu braku świadomości lub nie dopuszczać do siebie myśli, że ten temat może ich bezpośrednio dotyczyć. Wyniki badania są niepokojące, gdyż świadczą o problemach z rozpoznawaniem mobbingu i o braku odpowiednich procedur wsparcia w firmach. Identyczne badanie z początku roku pokazało, że wśród dorosłych i aktywnych zawodowo Polaków wynik ten oscyluje w okolicach ponad 41%. Różnica jest więc znaczna – mówi psycholog Michał Murgrabia, jeden ze współautorów badania z platformy ePsycholodzy.pl.

53,1% uczestników sondażu doświadczyło sytuacji lub problemów z ww. listy. Spośród nich ankietowani najczęściej wskazywali, że używano wobec nich krzyku, przekleństw i wyzwisk. Tak zadeklarowało 21,4% respondentów. Według autorów raportu, ten wynik jest mocno alarmujący. Sugeruje, że w wielu miejscach pracy panuje toksyczna atmosfera, w której takie zachowania są akceptowane lub ignorowane.

Przemoc w miejscu pracy na porządku dziennym w Polsce

– Wysoki odsetek badanych wskazuje na powszechność przemocy werbalnej w miejscach pracy. Jest ona jednym z najłatwiej rozpoznawalnych i najbardziej destrukcyjnych form mobbingu. Może prowadzić do długotrwałych problemów zdrowotnych ofiar, takich jak depresja czy wypalenie zawodowe – podkreśla ekspert z platformy ePsycholodzy.pl.

Z raportu wynika również, że więcej mężczyzn niż kobiet doświadczyło krzyku, przekleństw i wyzwisk – 24,7% vs. 18,5%. Ponadto najczęściej o tym mówią osoby z miesięcznymi dochodami netto powyżej 9 tys. zł – 25%, a także z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym – 28,2%. Głównie dotyczy to mieszkańców miejscowości liczących od 20 tys. do 49 tys. ludności – 26,7%.

– Wyniki wskazują na potrzebę zindywidualizowanego podejścia do walki z mobbingiem, uwzględniając specyficzne potrzeby i uwarunkowania różnych grup pracowników, szczególnie tych najmłodszych. I tak np. wyższy odsetek mężczyzn doświadczających werbalnej agresji wynika z bardziej agresywnych norm komunikacyjnych w środowiskach zdominowanych przez mężczyzn. Z kolei osoby z ponadprzeciętnymi dochodami mogą być narażone na większą presję w miejscach pracy o wysokich wymaganiach. To może sprzyjać agresywnym zachowaniom – komentuje Michał Murgrabia.

Na nasz rachunek. Dobrze spotkać się na żywo

Fatalne dane na temat polskiego rynku pracy: młodzi Polacy w szponach mobbingu

Jak wykazał raport, 15,5% badanych było w pracy obmawianych i rozsiewano na ich temat plotki. 14,9% doświadczyło obrażania słownego (np. w postaci wulgarnych przezwisk lub innych upokarzających wyrażeń). 13,7% respondentów miało przydzielane bezsensowne zadania. Z kolei 11,1% uczestników sondażu było nękanych (np. przez telefon, e-mail, w trakcie pracy i po godzinach).

– Powyższe wyniki są niepokojące, ponieważ wskazują na powszechność różnych form mobbingu, co wymaga natychmiastowej interwencji i zmiany podejścia do zarządzania zespołami w wielu firmach. Obmawianie i rozsiewanie plotek oraz obrażanie słowne może doprowadzić do izolacji i marginalizacji ofiary. Przydzielanie bezsensownych zadań i nękanie to działania, które obniżają efektywność i morale pracowników, prowadząc do frustracji i wypalenia zawodowego, a także do destrukcyjnych skutków zarówno dla jednostki, jak i całej organizacji – wyjaśnia Michał Murgrabia.

Toksyczny szef, toksyczna atmosfera

Uwzględniając pozycje z ww. listy, najmniej wskazań dotyczyło przemocy i znęcania się fizycznego – 1,5%, a także działań o podłożu seksualnym, wykorzystywania lub otrzymywania propozycji seksualnych – 1,5%. Ponadto 2% ankietowanych doświadczyło odbierania im zadań przekazanych wcześniej do realizacji. Z kolei 3% było ofiarami celowych działań, służących wyrządzaniu szkód psychicznych w miejscu pracy lub zamieszkania. Do tego na 3% respondentów wymuszano wykonywanie zadań naruszających ich godność osobistą.

– Niski odsetek przypadków przemocy fizycznej i działań o podłożu seksualnym świadczy o tym, że skrajnie nieakceptowalne zachowania są relatywnie rzadkie. Może to wynikać z większej świadomości społecznej dotyczącej tych form przemocy, a także z surowych konsekwencji prawnych, jakie ze sobą niosą. Niemniej jednak nawet niewielki odsetek przypadków tych poważnych naruszeń jest również niepokojący, ponieważ wskazuje, że istnieją jednostki, które wymagają natychmiastowego wsparcia oraz interwencji – podsumowuje współautor raportu.

Mieszkania znów zaczęły drożeć. Co dzieje się na rynku nieruchomości

Jak reagować na mobbing?

Aby ustrzec się przed mobbingiem w miejscu pracy, warto zastosować kilka praktycznych strategii i działań:

1. Znajomość Praw i Przepisów

Zapoznanie się z przepisami: Pracownik powinien znać swoje prawa oraz przepisy dotyczące mobbingu. W Polsce mobbing reguluje Kodeks pracy (art. 94³). Znajomość tych przepisów umożliwia świadome reagowanie na niewłaściwe zachowania.
Polityki firmy: Przeczytaj i zrozum wewnętrzne regulaminy oraz polityki firmy dotyczące przeciwdziałania mobbingowi.

2. Dokumentowanie Przypadków Mobbingu

Prowadzenie dziennika: Zapisuj wszystkie incydenty, które mogą wskazywać na mobbing. Notuj daty, godziny, miejsca, osoby zaangażowane oraz opis sytuacji.
Zachowywanie dowodów: Zachowuj e-maile, wiadomości czy inne dokumenty, które mogą potwierdzać, że doszło do mobbingu. Jeśli dochodzi do mobbingu ze strony szefa/szefowej nagrywaj wszystkie rozmowy.

3. Reagowanie na Mobbing

Stanowczość: Gdy zauważysz, że ktoś zaczyna Cię mobbingować, spróbuj stanowczo, ale uprzejmie, zwrócić uwagę na niewłaściwe zachowanie. Możesz wprost oświadczyć, że takie działanie nosi znamiona mobbingu. To słowo potrafi, w tych czasach, przestraszyć osobę stosującą przemoc w pracy.
Zgłaszanie: Jeśli sytuacja się nie poprawia, zgłoś mobbing do swojego przełożonego, działu HR lub osoby odpowiedzialnej za politykę antymobbingową w firmie. Najlepiej po zebraniu dowodów.

4. Wsparcie w Grupie

Budowanie sieci wsparcia: Utrzymuj dobre relacje z innymi pracownikami, co może pomóc w uniknięciu izolacji, która jest jednym z narzędzi mobbingujących.
Rozmowa z zaufanymi współpracownikami: Warto podzielić się swoimi obawami z innymi osobami w firmie, które mogą zaoferować wsparcie i pomoc.

5. Wsparcie Zewnętrzne

Konsultacja z prawnikiem: Jeśli sytuacja eskaluje, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy.
Pomoc psychologiczna: W przypadku silnego stresu lub obciążenia emocjonalnego, warto skorzystać z pomocy psychologa.

6. Dbanie o Samopoczucie

Zarządzanie stresem: Zadbaj o zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez regularną aktywność fizyczną, techniki relaksacyjne i dbanie o równowagę między pracą a życiem osobistym.
Utrzymywanie granic: Naucz się mówić "nie" i stawiać granice, co pomoże w ochronie przed nadmiernymi wymaganiami i presją ze strony innych.

7. Edukacja i Szkolenia

Szkolenia antymobbingowe: Uczestnicz w szkoleniach dotyczących przeciwdziałania mobbingowi, które mogą być organizowane przez pracodawcę lub zewnętrzne instytucje.