Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Czy to dobre narzędzie do ratowania firmy? [ANALIZA]
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne (UPR) to ulepszone postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU), które od lat funkcjonuje w polskim prawie restrukturyzacyjnym. UPR powstał, by ułatwić i przyspieszyć restrukturyzację w okresie pandemii Covid-19. Ustawodawca sztywno wyznaczył czas, w którym można skorzystać z tego rozwiązania – do końca czerwca 2021 roku. Samo postępowanie również ma określone ramy czasowe, od opublikowania obwieszczenia o jego otwarciu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu przez sąd są 4 miesiące. To wielki atut UPR, zwłaszcza że tradycyjne postępowania restrukturyzacyjne mogą trwać nawet kilka lat.
Szybkość uproszczonego postępowania wynika również z tego, że w porównaniu do pozostałych postępowań restrukturyzacyjnych UPR ma w największej mierze pozasądowy charakter, a prowadzi je doradca restrukturyzacyjny, pełniący funkcję nadzorcy układu. Dzięki takiemu rozwiązaniu ustawodawca zabezpieczył sądy restrukturyzacyjne, których w Polsce jest zaledwie 30, przed potencjalnym przeciążeniem liczbą prowadzonych postępowań. 1450 doradców restrukturyzacyjnych odciąży sądy w podejmowaniu czynności, których te nie muszą bezwzględnie wykonywać.
Ochrona przedsiębiorcy
Oprócz szybkości drugim istotnym atutem uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest obowiązująca od wczesnego etapu ochrona przed egzekucją, której nie przewidziano w tradycyjnym PZU. W uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym firma jest chroniona przed egzekucją od opublikowania obwieszczenia o otwarciu postępowania. UPR chroni także przedsiębiorcę przed wypowiadaniem kluczowych umów, czyli umowy najmu lub dzierżawy lokalu bądź nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika, umowy kredytu, leasingu, ubezpieczeń majątkowych, umów rachunku bankowego, umów poręczeń, umów obejmujących licencje udzielone dłużnikowi oraz gwarancji lub akredytyw.
Warto też zauważyć, że UPR zabezpiecza również interesy wierzycieli. Dłużnik jest zobowiązany do uzyskania zgody nadzorcy na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Jeżeli wierzyciele uznają, że skutki obwieszczenia o otwarciu postępowania polegające na opisanej wyżej ochronie dłużnika prowadzą do pokrzywdzenia ich interesów, mogą złożyć wniosek do sądu o uchylenie tych skutków – ochrona zostaje wówczas zniesiona, lecz również dłużnik odzyskuje swobodę w zarządzaniu majątkiem (postępowanie toczy się jednak nadal). Dłużnik może ponosić także odpowiedzialność za uruchomienie postępowania w złej wierze.
Proste postępowanie
Jeżeli chcemy otworzyć uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, to na samym początku musimy zgłosić się do doradcy restrukturyzacyjnego. Jego rola w UPR jest kluczowa, bo to on jest organizatorem postępowania, przewodniczy zgromadzeniu wierzycieli i ocenia, czy układ został zawarty. Doradca restrukturyzacyjny powinien spełniać wymogi niezależności oraz wypełnić obowiązki związane z zawarciem obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Powinien także wypełnić obowiązki informacyjne związane z otwarciem postępowania wobec sądu restrukturyzacyjnego. Po podpisaniu umowy z doradcą i przygotowaniu propozycji układowych należy opublikować obwieszczenie o otwarciu postępowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dokonuje tego sam przedsiębiorca – warto zwrócić uwagę na dopełnienie wszystkich warunków obwieszczenia oraz skonsultować jego treść z doradcą. Gdy w toku postępowania dojdzie do zawarcia układu z wierzycielami, do właściwego sądu restrukturyzacyjnego trzeba skierować wniosek o zatwierdzenie układu. W ciągu 14 dni sąd sprawdzi zgodność układu z obowiązującym prawem oraz podejmie decyzję co do jego zatwierdzenia (choć jest to termin instrukcyjny, nie wiąże sądu bezwzględnie).
Co ważne, zwłaszcza w okresie pandemii, gdy unikamy organizowania większych spotkań, uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne umożliwia odbycie zgromadzenia wierzycieli i głosowania nad układem w formie zdalnej. Ułatwia to zawarcie układu w przypadku trudności zebrania wierzycieli w jednym miejscu.
Trzeba jednocześnie zauważyć, że UPR nie znajdzie zastosowania, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15 proc. sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne ma również ograniczone zastosowanie w stosunku do emitentów obligacji.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne obowiązuje od 24 czerwca 2020 roku. Już w pierwszym kwartale funkcjonowania było najczęściej otwieranym narzędziem restrukturyzacji. W ciągu 3 miesięcy UPR otwarto ponad dwukrotnie częściej niż wszystkie pozostałe postępowania łącznie. To pokazuje, że przedsiębiorcy dostrzegają jego zalety i uznają je za najlepsze rozwiązanie, które może zapobiec upadłości firmy. Warto pamiętać, że choć uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne wprowadzono na okres pandemii Covid-19, to trudna sytuacja firmy nie musi być wywołana przez problemy związane z koronawirusem, by móc skorzystać z UPR. To postępowanie, tak jak pozostałe narządzie restrukturyzacyjne, jest dostępne dla wszystkich przedsiębiorców. Jeżeli sytuacja naszej firmy zmusza nas do działań ratunkowych, to uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne może być dla nas najlepszym rozwiązaniem.
