Pracownicy sezonowi. Jakie obowiązki mają ich pracodawcy?

Sezon na pracowników sezonowych

Praca sezonowa jest w Polsce bardzo popularna. Większość pracowników sezonowych pracuje w rolnictwie - głównie w ogrodnictwie, ale tę formę zatrudnienia odnajdziemy również w takich sektorach jak gastronomia, przemysł, logistyka np. jako pracownik fizyczny.

- Pozornie rozwiązania problemy można upatrywać w obywatelach Ukrainy, którzy pozostają w Polsce. Natomiast, jak wynika z Raportu „Uchodźcy z Ukrainy w Polsce” przygotowanego przez Platformę Migracyjną EWL, Fundację Na Rzecz Wspierania Migrantów Na Rynku Pracy „EWL” i Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, w 2022 r. zdecydowaną większość wśród uchodźców stanowią kobiety (94%). Co znacząco odbiega od 2021 roku, gdzie to mężczyźni stanowili trzon migracyjny wśród Ukraińców. Dodatkowo, spora część uchodźców nie będzie zainteresowana pracą w charakterze pracownika fizycznego, ponieważ większość tych osób pochodzi z miast i z ciężką pracą nie miała do czynienia. Obawy są uzasadnione, ponieważ jak podaje Ministerstwo Pracy znaczna ilość, bo ponad 90% wniosków o wydanie zezwolenia na prace sezonowe w 2021 roku, dotyczyła pracowników z Ukrainy, a dopiero w następnej kolejności z Mołdawii, Białorusi, Gruzji, Nepalu i Rosji – mówi Joanna Misiun, Starszy specjalista ds. BHP W&W Consulting.

Natomiast trwający właśnie sezon wakacyjny to również wzrost zapotrzebowania chociażby w gastronomii czy hotelarstwie, czy innych „lżejszych” pracach, w których z pewnością odnajdą się wszyscy, bez względu na wykształcenie i doświadczenie. Niezależnie od powyższego warto jednak wiedzieć, jakie obowiązki ma pracodawca zatrudniający pracowników sezonowych a także, że przyjmując ich do pracy na określony czas nie oznacza to wcale, że może ich traktować inaczej niż pozostałych pracowników.

Dowiedz się więcej o najnowszych zmianach w prawie

Obowiązki pracodawcy względem pracowników sezonowych

Wobec braku przepisów dotyczących wyłącznie pracy sezonowej, pracodawca musi posługiwać się ogólnymi regulacjami dotyczącymi zatrudnienia. Jeżeli pracownik sezonowy ma świadczyć pracę w ramach stosunku pracy, pracodawcy zawierają z nim umowę o pracę na czas określony. Uznaje się, że do tego typu zatrudnienia odniesienie mają te same przepisy Kodeksu pracy. Częściej jednak spotykamy się z umową cywilnoprawną, można też skorzystać z agencji pracy tymczasowej.

- W związku z tym, że każdy pracodawca ponosi odpowiedzialność za swoich pracowników, to przede wszystkim pracownik musi zostać wysłany na wstępne badania lekarskie lub badania sanitarno-epidemiologiczne stwierdzające, czy nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia przez niego zatrudnienia. Badania muszą zostać przeprowadzone w godzinach pracy i na koszt pracodawcy. Pracownik musi także zostać poinformowany o ewentualnych zagrożeniach oraz zasadach panujących na poszczególnych stanowiskach. W tym celu przed podjęciem pracy przeprowadzane jest szkolenie wstępne BHP z zakresu obowiązujących na jego stanowisku zasad BHP. Zgodnie z Kodeksem Pracy i Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy, szkolenie BHP pracowników sezonowych jest obligatoryjne dla zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W przypadku umów cywilnoprawnych pracownik nadal musi mieć ważne badania lekarskie i być przeszkolony z zasad BHP, jednak obowiązek posiadania tych dokumentów leży po stronie podejmującego zatrudnienie. Natomiast ponieważ pracodawca musi zapoznać nowego pracownika z zasadami BHP, w takim samym zakresie, jak zatrudnionych na stałe, często przeprowadza takie szkolenia we własnym zakresie. W przypadku pracowników agencyjnych mimo, że pracodawca jest zwolniony ze znacznej części typowych obowiązków, musi dopilnować osobiście pewnych wymogów BHP np. właśnie przeprowadzenie szkolenia – dodaje ekspert W&W Consulting.

W odniesieniu do pracowników sezonowych, niezależnie już od formy zatrudnienia, pracodawca jest zobowiązany eliminować ryzyka występujące na terenie zakładu pracy przez zapewnienie tym pracownikom odzieży i obuwia roboczego, środków ochrony indywidualnej oraz napoi i posiłków profilaktycznych, jeśli praca jest wykonywana na powietrzu w wysokich lub niskich temperaturach. Obowiązkiem pracodawcy jest również dokonywanie oceny ryzyka zawodowego, o których wynikach powinien poinformować pracownika tymczasowego.

Kary za błędy w zatrudnieniu

- Należy bezwzględnie pamiętać, że w obliczu przepisów prawa, pracownik stały i sezonowy muszą być traktowani jednakowo. W innym przypadku i np. podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy właściciel firmy może zostać pociągnięty do odpowiedzialności poprzez nałożenie kary w trybie decyzji administracyjnej. Wysokość grzywny, jaką można zapłacić za wykroczenia przeciwko prawom pracownika sezonowego wynosi od 1 000 zł do nawet 30 000 zł – podsumowuje Joanna Misiun.