Kobiety w finansach. Kariery i bariery

Zbadania „Kobiety w finansach” wynika, że aż 66 proc. respondentek ocenia wpływ kobiet na branżę jako umiarkowany. Zaledwie 19 proc. uważa, że jest on duży. To nawet mniej niż w badaniach sprzed dwóch lat. 

Skąd się to bierze? Zapewne z przeszłości, kiedy to postrzegano branżę finansową jako typowo męską. Normy społeczne i obyczajowe wtłaczały kobiety do sfery prywatnej, każąc im się spełniać w tradycyjnych rolach matki i żony. 

Co ciekawe mężczyźni oceniają rolę kobiet w finansach znacznie wyżej niż same zainteresowane. Aż 56 proc. z nich mówi, że jest ona duża. Skąd taka rozbieżność?

Możliwe są dwa wytłumaczenia. Być może po prostu mężczyźni nie dostrzegają dyskryminacji ze względu na płeć, bo nie są jej ofiarami. Może nieświadomie bronią się zarzutami, że odgrywają nieproporcjonalnie ważniejszą rolę w dziedzinie finansów w stosunku do kobiet. Być może jednak również, jak wskazuje Małgorzata Rusewicz, prezeska Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych, kobiety wciąż nie doceniają swoich wpływów w dziedzinie finansów. 

– Małe poczucie własnej wartości, wewnętrzne przekonanie o niższych kompetencjach, psychiczny opór przed ubieganiem się o awans – to bariery psychologiczne często ujawniane w trakcie badań – ocenia ekspertka.

Zarządy bez kobiet

Nie zmienia to faktu, że na najwyższych stanowiskach w branży kobiet wciąż brakuje. Na rynku wciąż funkcjonują instytucje finansowe, które nie mają ani jednej kobiety w zarządzie, a ich reprezentacja na stanowiskach menedżerskich wciąż jest daleka od równowagi. Jak podkreśla Małgorzata Romaniuk, wiceprezeska Banku BPH, w wielu organizacjach dzieje się tak mimo deklaratywnego wprowadzania zasad Diversity & Inclusion. – Niezbędne jest wprowadzenie realnych zmian, które potwierdzają docenianie różnorodności. Różnorodna organizacja jest bardziej konkurencyjna, innowacyjna, otwarta na nowych pracowników, a kobiety na strategicznych stanowiskach zmieniają postrzeganie organizacji, pomagają innym kobietom uwierzyć w siebie, mówić głośno o swoich ambicjach i ostatecznie awansować – przekonuje.    

Sektory męskie i kobiece

Niewątpliwym problemem jest też wewnętrzne zróżnicowanie branży polegające na tym, że utrzymują się w niej stereotypy dotyczące istnienia sektorów „męskich” i „kobiecych”. I tak, według badań, za najbardziej „kobiece” uważane są księgowość i back office, z kolei mężczyźni ciągle są zabarykadowani w zarządach, wyższej kadrze menedżerskiej, tradingu oraz działach analiz, a także działalności maklerskiej i inwestycyjnej.

Jak podkreśla Michał Borkowski z Antal Finance & HR, przekonanie, że w finansach istnieją działki zarezerwowane dla mężczyzn, powoduje, że wiele kobiet posiada wewnętrzną blokadę przed szukaniem dla siebie ścieżki rozwoju w wymienionych obszarach. Co więcej kobiety często uważają, że w konkurencji z mężczyznami nie mają szans się wybić. – Trendy długoterminowe jednak się zmieniają. Pomagają w tym również różnego rodzaju regulacje i dyrektywy unijne skłaniające przedsiębiorstwa do zwrócenia uwagi na kwestie związane z polityką różnorodności w miejscu pracy i w efekcie doprowadzające do zwiększenia reprezentacji kobiet na stanowiskach kierowniczych różnego szczebla – wyjaśnia. 

Według eksperta w ostatnim czasie dyskusje publiczne związane z równouprawnieniem zostały jednak ograniczone m.in. dlatego, że na pierwsze strony gazet trafiały tematy takie jak pandemia, wojna w Ukrainie czy inflacja. - Niemniej jednak patrząc z perspektywy wieloletniej, możemy mówić o znacznym postępie w zakresie zrównoważonego udziału kobiet w sektorze finansowym, w tym na stanowiskach kierowniczych, w zarządach i radach nadzorczych – ocenia specjalista.