Sztuczna inteligencja w Polsce. Powstanie wspólny projekt IDEAS NCBR i OPI PIB

Porozumienie zawarte między IDEAS NCBR a OPI PIB na obecnym etapie ma charakter ramowy i jego szczegóły zostaną wypracowane w toku dalszej współpracy. Jego autorzy już na starcie postawili przed obiema jednostkami następujące cele: 

• rozwój badawczo-naukowy. Obie instytucje zajmą się kształceniem doktorantów w dyscyplinie informatyka techniczna i telekomunikacja;
• prowadzenie badań i projektów badawczo-rozwojowych w obszarach inżynierii oprogramowania oraz sztucznej inteligencji; 
• wzajemne bieżące informowanie o prowadzonych programach badawczych i zdiagnozowanych potrzebach badawczych.

Sztuczna inteligencja na celowniku polskich badaczy

- Trwa obecnie kalendarzowa zima, ale jeśli chodzi o rozwój i wykorzystanie sztucznej inteligencji, to przeżywamy gorące lato, tzw. AI Summer. IDEAS NCBR chce skorzystać z tej dobrej pogody dla AI, jednocząc siły z partnerami o dużych zasobach wiedzy i doświadczeniu, do których niewątpliwie należy OPI PIB. Wymiana informacji i wzajemne wspieranie się w ambitnych projektach badawczych wzmocni atrakcyjność obu instytucji wśród młodych adeptów nauki, zarówno tych poszukujących ciekawych tematów prac doktorskich, jak i tych którzy chcą wdrażać i komercjalizować rezultaty swoich badań – mówi Grażyna Żebrowska, członkini zarządu w IDEAS NCBR. 

- Ośrodek Przetwarzania Informacji już od dawna aktywnie rozwija sztuczną inteligencję. Cieszę się, że teraz możemy połączyć siły z IDEAS NCBR i wspólnie wspierać polskich naukowców i przedsiębiorców w zakresie nowoczesnych technologii IT. Mamy dużo do zrobienia. Z raportu OPI „Sztuczna inteligencja: osiągnięcia publikacyjne z nauk ścisłych i technicznych w latach 2010-2021”, który dostępny jest na portalu RAD-on, wynika, że Polska jest na wysokim, piątym miejscu wśród państw UE27 pod względem liczby publikacji z zakresu sztucznej inteligencji. Jednak prace polskich autorów charakteryzują się niskim poziomem wpływu – powoływano się na nie średnio o 34 proc. rzadziej niż na podobne prace na świecie (MNCS = 0,66). Dodatkowo, Polska pozostaje także na samym końcu wśród państw UE27 (obok Łotwy i Rumunii), jeżeli uwzględnimy współautorstwo międzynarodowe. W ramach takiej współpracy powstało zaledwie 27 proc. publikacji. Jestem przekonany, że współpraca z IDEAS NCBR pomoże nam poprawić te statystyki – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji. 

Współpraca obu instytucji przyczyni się do lepszej integracji środowisk naukowych skupionych na rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce. Dzięki temu więcej projektów badawczych z obszaru AI będzie miało szansę zyskać swoją kontynuację w postaci praktycznych zastosowań opracowanych technologii w administracji czy w biznesie. 

Przeczytaj także: Czy Pirate Bay jest legalne?

AI na ustach wszystkich

Hasła “AI” szukamy dzisiaj w Google pięć razy częściej niż jeszcze rok temu, zapewne pod wpływem doniesień o kolejnych przełomach w rozwoju tej technologii. Ich ostatnie duże nagromadzenie pokazuje jak istotną pozycję zajmuje sztuczna inteligencja w procesie transformacji cyfrowej w najróżniejszych sektorach gospodarki.  

W rzeczywistości ten niedawny przełom wiąże się po prostu z pojawieniem się narzędzi pozwalających na korzystanie z narzędzi AI każdemu, także bez umiejętności programowania. Badania nad rozwojem sztucznej inteligencji trwają od lat, chociaż najwięcej słyszymy w tym kontekście o osiągnięciach naukowców za granicą. Najwyższa więc pora, by aktywniej na tym polu zaczęto działać również w Polsce, zwłaszcza że swoje wysiłki w tym obszarze intensyfikują czołowi gracze technologiczni jak Microsoft, Alphabet czy chiński Baidu. The Economist wylicza, że do startupów pracujących nad sztuczną inteligencją popłynęło w ubiegłym roku 2,7 mld dolarów. Brytyjski tygodnik porównuje obecną sytuację z wyścigiem z lat 80., kiedy decydowało się, kto pierwszy zbuduje przyjazny dla użytkownika komputer osobisty.  

Zarówno wówczas, jak i kilkukrotnie później (np. w przypadku mediów społecznościowych czy chmur obliczeniowych) przełomowe technologie wdrażały globalne korporacje poza jurysdykcją państw europejskich, choć często bazując na osiągnięciach wypracowanych w publicznych, najczęściej amerykańskich ośrodkach. W tym kontekście interesująco przedstawiają się starania o rozwój polskiej AI i wykorzystanie jej w różnych sektorach gospodarki przez IDEAS NCBR oraz zawiązywanie przez to centrum innowacji współpracy z czołowymi polskimi uczelniami wyższymi, jak również uczelniami i ośrodkami naukowymi za granicą, a teraz od niedawna także z Ośrodkiem Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytutem Badawczym.  

Czym zajmują się IDEAS NCBR i OPI PIB 

IDEAS NCBR Sp. z o.o. to ośrodek badawczo-rozwojowy działający w obszarze sztucznej inteligencji i ekonomii cyfrowej, którego misją jest wsparcie rozwoju tych technologii w Polsce, poprzez stworzenie platformy łączącej środowisko akademickie z biznesowym. IDEAS NCBR Sp. z o.o. powołana została przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju i należy do Grupy NCBR. Naszym celem jest zbudowanie największej w Polsce przestrzeni przyjaznej prowadzeniu innowacyjnych badań, a także kształcenie nowego pokolenia naukowców, ukierunkowanych na praktyczne zastosowanie opracowanych algorytmów oraz ich późniejszą komercjalizację w przemyśle, finansach, medycynie i innych gałęziach gospodarki. Najwyższy poziom merytoryczny realizowanych projektów gwarantuje możliwość współpracy z naukowcami o światowym autorytecie.

Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB) to interdyscyplinarny instytut naukowy i lider w tworzeniu oprogramowania systemów informatycznych dla polskiej nauki i szkolnictwa wyższego. Posiada wiedzę o prawie każdym polskim naukowcu, jego projektach czy aparaturze badawczej. Gromadzi, analizuje i tworzy informacje o sektorze badań i rozwoju, wpływając tym samym na kształt polskiej polityki naukowej. OPI PIB tworzy inteligentne systemy informatyczne dla sektora publicznego oraz wykorzystywane w celach komercyjnych. Główne obszary badań prowadzonych w instytucie to: algorytmy uczenia maszynowego, algorytmy przetwarzania języka naturalnego, analiza sentymentu, sieci neuronowe, odkrywanie wiedzy z danych tekstowych, interakcja człowiek-komputer (HCI), systemy komputerowego wspomagania decyzji, sztuczna inteligencja. W działalności badawczej OPI PIB stawia na interdyscyplinarność. Instytut prowadzi badania w siedmiu laboratoriach skupiających specjalistów z wielu dziedzin. Poza ekspertami od technologii informatycznych w zespole OPI PIB pracują ekonomiści, socjologowie, prawnicy, statystycy i psychologowie. Konfrontacja różnych podejść naukowych sprzyja dogłębnej analizie zagadnień badawczych i napędza innowacyjność.