Pięciu wybitnych młodych naukowców otrzymało stypendia „Korzenie Przyszłości”

Program stypendialny „Korzenie Przyszłości” jest skierowany do doktorantów i doktorów nauk biologicznych oraz środowiskowych, którzy nie ukończyli 35. roku życia. Ma na celu finansowe wsparcie badań podstawowych i prac w niszowych dziedzinach, które są niezwykle istotne dla długofalowego rozwoju nauki w Polsce.

Jak zauważa Anna Grąbczewska, prezeska Fundacji CRIDO, znamy wiele przykładów udanej synergii nauki i biznesu, dzięki której powstają innowacje technologiczne. Przykładowo, Intel od dekad współpracuje z czołowymi uczelniami technicznymi na całym świecie (m.in. MIT, Stanford i Politechniką Warszawską) w zakresie tzw. Internetu Rzeczy, bezpieczeństwa sieci czy architektury układów scalonych. Dzięki temu firma może wdrażać innowacje szybciej niż konkurencja, a uczelnie uzyskują finansowanie i dostęp do nowoczesnej infrastruktury.

Choć na pierwszy rzut oka nauki o środowisku mogą wydawać się mało innowacyjne, to właśnie one są fundamentem dla takich przełomowych dziedzin, jak gospodarka obiegu zamkniętego, biotechnologia czy zielona energia. O tym, że działalność biznesowa nie powinna skupiać się tylko na zyskach, ale także mieć na względzie odpowiedzialność społeczną mówił Mateusz Baran, partner w firmie CRIDO, która była jednym z fundatorów stypendiów.

– Chcemy wspierać te obszary nauki, które nie wiążą się bezpośrednio z potencjałem komercyjnym. Naszym zdaniem bez biologii, chemii czy medycyny nie możemy stawiać czoła obecnym wyzwaniom, takim jak walka z ociepleniem klimatu czy rozwój innowacyjnych metod leczenia chorób cywilizacyjnych. Przykładowo, degradacja środowiska prowadzi do strat finansowych i kryzysów w wielu sektorach, dlatego wspieranie badaczy działających w tych dziedzinach to dla biznesu kwestia strategicznego inwestowania w stabilność gospodarczą oraz bezpieczeństwo przyszłych pokoleń – stwierdził Mateusz Baran.

Trudny wybór kapituły

Organizatorzy otrzymali łącznie 263 zgłoszenia od naukowców z 56 ośrodków badawczych w całej Polsce. Wśród nich znalazły się 173 kobiety i 90 mężczyzn. Konkurs był skierowany zarówno do doktorów, jak i doktorantów. Ta druga grupa zdecydowanie przeważała wśród młodych naukowców – stanowili oni 66 proc. wszystkich aplikujących (175 osób wobec 88 doktorów).

Wybór laureatów należał do kapituły złożonej z wybitnych postaci środowiska naukowego. Jej przewodniczącą była prof. dr hab. Ewa Bartnik – genetyczka, popularyzatorka nauki i członkini Polskiej Akademii Nauk. Wśród pozostałych członków jury znaleźli się: prof. dr hab. Marcin Zych, prof. dr hab. Marcin Filipecki, dr hab. Mirosława Dabert oraz prof. dr hab. Wojciech Niżański, a także przedstawiciele organizatorów i partnerów. Skład kapituły gwarantował najwyższy poziom merytoryczny oceny zgłoszeń.

Wśród ambasadorów programu Korzenie Przyszłości znalazł się również prof. dr hab. Piotr Garstecki z ICF PAN, ekspert w dziedzinie chemii fizycznej oraz założyciel startupu Scope Fluidics. Z kolei fundatorami stypendiów były firmy CRIDO, CFE, 7R oraz Fundacja Bonaria.

– Polska na tle innych krajów europejskich wciąż boryka się z niskim dofinansowaniem na badania i naukę. Dlatego tak ważne jest wsparcie ze strony biznesu w postaci stypendiów dla najwybitniejszych młodych naukowców. O skali potrzeb dobitnie świadczy wysoka liczba zgłoszeń do pierwszej edycji programu Korzenie Przyszłości. A mówimy tylko o wybranej, dość niszowej dziedzinie – naukach biologicznych i środowiskowych. Tak olbrzymie zainteresowanie pokazuje, że mimo różnych systemów stypendialnych i grantowych nadal istnieje potrzeba wspomagania finansowego młodych naukowców – komentuje prof. dr hab. Ewa Bartnik, genetyk, przewodnicząca kapituły programu Korzenie Przyszłości.

Kim są laureaci

W gronie tegorocznych laureatów znalazły się osoby z czołowych ośrodków naukowych w Polsce, których badania obejmują szerokie spektrum tematów: od biologii, przez biotechnologię i medycynę, aż po analizy bioinformatyczne.

Dr Patrycja Jakubek-Olszewska, związana z Instytutem Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, bada procesy, które mogą prowadzić do stłuszczenia wątroby i szuka sposobów, by je lepiej rozpoznawać. Specjalizuje się także m.in. w tematyce chorób cywilizacyjnych. Doświadczenie badawcze zdobywała również za granicą, w Instytucie Badań Biologicznych Uniwersytetu w Belgradzie, na Uniwersytecie w Antwerpii oraz Uniwersytecie w Ferrarze.

Michał Świrski, doktorant w Instytucie Genetyki i Biotechnologii Uniwersytetu Warszawskiego, koncentruje się na wykorzystaniu danych do wykrywania procesów niewidocznych w pojedynczych eksperymentach. Badania prowadzi we współpracy z ośrodkami w Irlandii i Norwegii, które odwiedza w ramach wizyt naukowych.

Z kolei Jędrzej Chrzanowski, lekarz i doktorant Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, zajmuje się badaniami z zakresu onkologii i cukrzycy, łącząc pracę w laboratorium z badaniami klinicznymi. Pracuje w Zakładzie Biostatystyki i Medycyny Translacyjnej.

Julia Dłużewska z Instytutu Biologii Molekularnej i Biotechnologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu bada mechanizmy crossing-over w trakcie mejozy, mające kluczowe znaczenie dla stabilności genetycznej.

Piątym stypendystą został dr inż. Jacek Jachuła, który analizuje interakcje pomiędzy roślinami a owadami zapylającymi. Specjalizuje się w ocenie ilości i jakości nektaru oraz pyłku dostępnych w różnych typach krajobrazu.

Nabór na kolejną edycję programu Korzenie Przyszłości ruszy na początku 2026 roku. Więcej informacji można znaleźć na stronie przedsięwzięcia.