Grzeszny pieniądz

Zmiany klimatu wpływają coraz mocniej na nasze życie. Rośnie świadomość zagrożenia i konieczności ograniczenia konsumpcji, która przybrała niewiarygodne rozmiary. Kwitnie rynek zielonych obligacji, giełdowe spółki na wyścigi wprowadzają do swoich statutów rygory ESG (środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny). Większość firm stara się przekonać konsumentów i inwestorów, że działa etycznie, z poszanowaniem środowiska, korzysta ze zrównoważonych źródeł pozyskiwania surowców, stawia na odnawialne źródła energii. Zielony jest kolorem nowej rewolucji. Można się spodziewać, że spółki społecznie odpowiedzialne zyskają nowych, odpowiedzialnych konsumentów i przychylność inwestorów, którzy nie chcą wspierać niczego, co przyczynia się do zmiany klimatu i degradacji środowiska. Lubimy o sobie myśleć jak o osobach świadomych i troszczących się o innych. Ale to nieprawda.

W 2015 r. Bogna Janik i i Marcin Bartkowiak z uniwersytetu w Poznaniu opublikowali pracę, w której dowiedli, że „indeks grzechu” (SIN Index) zachowuje się lepiej (pod względem zyskowności i ryzyka) niż indeks spółek zrównoważonych, a spółki zaliczane do grona grzesznych (wywodzą się z branż tytoniowej, hazardowej i alkoholowej) dostarczają wyższych zwrotów przy niższym poziomie ryzyka.

Branża odporna na wojnę

„Twoja misja jest naszą misją” – takie hasło wita wizytujących internetową witrynę Lockheed Martin, największego producenta broni na świecie, w tym myśliwców F-35, które pod koniec ub.r. zdecydowała się kupić Finlandia. W 2021 r. przychody najgroźniejszego konglomeratu na świecie sięgnęły 67 mld dol. Dla akcjonariuszy był to dobry rok – Lockheed wydał 7 mld dol. na wypłatę dywidend (kwartalnych) i skup własnych akcji, a ich cena sięgnęła 387 dol. Lockheed Martin zadebiutował na giełdzie w 1977 r. z ceną 79 centów za akcję. W 45 lat ich notowania wzrosły prawie 500-krotnie. W tym samym czasie indeks S&P 500 wzrósł „zaledwie” 46-krotnie (z 98 pkt. do 4550 pkt).

Akcje producentów broni nie wchodzą w skład SIN Index, ale nie powinny być pomijane w rozważaniach o stworzeniu portfela odpornego na gospodarczą katastrofę. Geopolityka jest jednym z elementów, który może zaważyć na przyszłej koniunkturze (w chwili pisania tego tekstu trwa impas wokół Ukrainy, a po drugiej stronie świata nad Tajwanem przeleciała eskadra chińskich myśliwców). Inwestorzy o tym wiedzą. Żaden z nich nie przyzna się przed sąsiadem, że stawia na akcje producentów broni, bo teoretycznie nikt nie chce zarabiać na nieszczęściu innych, ale notowania nie kłamią. W styczniu 2022 r. indeks S&P stracił 5,5 proc. W tym czasie akcje Lockheed Martin wzrosły o 9,5 proc., Boeinga spadły o 0,5 proc. (Boeing prawie połowę przychodów osiąga z „przemysłu obronnego”), a Northrop Grumman (ten od bombowców Stealth) stracił 4,4 proc., ale nie dlatego, że inwestorzy przestali wierzyć w wojnę. Wyniki koncernu za czwarty kwartał wypadły poniżej oczekiwań.

Raytheon Technologies (najogólniej rzecz ujmując – specjaliści od wojen gwiezdnych, w tym systemów obrony przed pociskami hypersonicznymi) zyskał w styczniu kolejnych 4,8 proc. W ciągu 52 lat notowania jego akcji wzrosły z 11 centów do 91 dol. (ponad 800-krotnie).

Czas spokoju czy niepokoju – mocarstwa nigdy nie będą oszczędzać na zbrojeniach. W końcu to dzięki tym wydatkom są mocarstwami. Historia potwierdza, że akcje spółek „przemysłu obronnego” sprawdziły się w charakterze defensywnej, długoterminowej inwestycji.

Grzechy w dobrym stylu

Na tle „przemysłu obronnego” osiągnięcia branży grzechu wypadają blado. Przez ostatnich pięć lat SIN Index wzrósł wprawdzie o 92 proc., ale w tym samym czasie S&P zyskał 98 proc. (stan na 1 lutego 2022 r.). Przez ostatnich 12 miesięcy „indeks grzechu” zyskał 5,3 proc., a S&P 19,3 proc. W takim razie może wykazał się odpornością w styczniu, gdy na rynkach zagościła przecena? Również nie....