Raport Finansowanie Biznesu. Dotacje – co i dla kogo

Polska cały czas czeka na pieniądze zapisane w Krajowym Planie Odbudowy (KPO). To unijne środki, które w przypadku naszego kraju wynoszą ponad 58 mld euro w dotacjach i pożyczkach. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zakończyło negocjacje z Komisją Europejską dotyczące KPO na poziomie operacyjnym już w lipcu. Od tego czasu jednak sytuacja polityczna i relacje z UE znacznie się pogorszyły, co sprawia, że UE jak na razie blokuje wypłatę zaliczek. 

Polska zapewne te pieniądze dostanie. Pytanie tylko kiedy? Rząd liczył na to, że otrzyma akceptację KPO już we wrześniu, ale w październiku – gdy piszemy ten artykuł – sytuacja nie wygląda dobrze. Na razie wiemy, że Komisja Europejska rozważa blokowanie KPO w ramach retorsji za wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Naciska na to europarlament. Sprawa nie jest jeszcze przesądzona, więc na tym etapie warto zastanowić się nad tym, w jaki sposób firmy mogłyby starać się o finansowanie z KPO. 

I tutaj warto już wyjaśnić, że na wsparcie z KPO będą mogły liczyć firmy działające w następujących sektorach: transformacja cyfrowa, odporność i konkurencyjność gospodarki, energia i zmniejszenie energochłonności, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia, zielona i inteligentna mobilność. Znaleźć mają się również pieniądze na inwestycje infrastrukturalne, np. kolej i drogi.

Przy wyborze projektów analizowane będą odpowiednie kryteria. Pod uwagę na pewno zostanie wzięta gotowość do realizacji (tzw. dojrzałość projektu), zgodność z wymogami UE, stan przygotowania projektu, wykonalność, wspieranie wzrostu gospodarczego i tworzenie nowych miejsc pracy, jak i efekty długoterminowe dla gospodarki. Nie sposób jednak wymienić pełnych kryteriów oceny. Jest ich mnóstwo, a pełna lista znajduje się na gov.pl.

Środki na rozwój

Bardzo dużo środków zostało już w tym roku rozdysponowanych, ponieważ były to pieniądze z funduszy unijnych na lata 2014–2020. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej informowało, że do 15 sierpnia 2021 r. zakontraktowano już 91 proc. dostępnych środków, niemniej wciąż pozostały jeszcze pieniądze dla przedsiębiorców – zwłaszcza w ramach programu operacyjnego Inteligentny Rozwój (www.poir.gov.pl) i Polska Wschodnia (www.polskawschodnia.gov.pl). Tutaj nabory jeszcze trwają lub rozpoczną się w ostatnich miesiącach 2021 r.

Co ciekawego znajdziemy w tych programach? Pierwszeństwo mają wszystkie programy związane z innowacjami i prowadzeniem badań. Na firmy MSP czeka ponad 120 możliwości, które – dodajmy – są bardzo, bardzo różne. Możemy starać się np. o dotację na „Umiędzynarodowienie przedsiębiorstw”, gdzie środki mogą być przeznaczone m.in. na usługi doradcze w zakresie podejmowania i rozwijania działalności eksportowej, przedsięwzięcia promujące postawy proeksportowe przedsiębiorstw i/lub zapewniające kompleksowe przygotowanie do rozpoczęcia (rozwijania) działalności na rynkach międzynarodowych. 

Inna opcja to „Doskonalenie kompetencji”, gdzie środki są przeznaczane na m.in. adaptację do zmian w gospodarce (usługi doradcze i szkoleniowe w zakresie poprawy jakości zarządzania, rozwoju MSP w obszarach regionalnych inteligentnych specjalizacji, wykorzystania nowych technologii czy zarządzania kapitałem ludzkim), rozwój kompetencji i kwalifikacji osób pracujących w MSP, w tym w wieku 50 lat i więcej oraz o niskich kwalifikacjach. Przekrój oferowanych możliwości jest bardzo duży. 

Niezależnie od dofinansowania na firmy czeka szereg obowiązków związanych z raportowaniem i prowadzeniem odpowiedniej dokumentacji. Wydatki muszą być odpowiednio kwalifikowane i może się okazać, że nie każdy wydatek wpisuje się w projekt dofinansowania. Wtedy pokryjemy go z własnej kieszeni. Realizowany projekt będzie też nadzorowany. Na zakończenie odbędzie się kontrola, która sprawdzi kompletność i zgodność z procedurami całej dokumentacji. Dla wielu przedsiębiorców procedury i polityka związana z realizowaniem projektów tego rodzaju może okazać się demotywująca do działania. 

Kto ma największe szanse

Fundusze oferują również środki na rozwój w postaci pożyczek. Będziemy musieli je zwrócić, ale dostaniemy je łatwiej niż w banku, a warunki spłaty będą korzystniejsze. Fundusze Europejskie deklarują też pomoc w przypadku starania się o kredyt w banku – zapewnią poręczenie (gwarancję spłaty) w naszym imieniu.

Na wsparcie Funduszy mogą liczyć również biznesy stawiające na ekologię. „Zielona Polska” to ważna strategia dla rządu i możemy pozyskać środki m.in. na termomodernizację budynków firmy, wprowadzanie energooszczędnych technologii czy przebudowę linii produkcyjnej. Jeśli planujemy pozyskiwać energię ze źródeł odnawialnych (np. montując panele słoneczne), to wydatki na ten cel również mogą być częścią projektu. Do tego, rzecz jasna, nie brakuje środków na informatyzację – od tworzenia portali e-usługowych po handel e-commerce i rozwiązania B2B. 

--------------------------------------------------

Granty dla biznesu

Firmy z sektora MSP mogą skorzystać z „Programu wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011–2030”, który prowadzi Polska Agencja Inwestycji i Handlu. Jest to wsparcie adresowane do przedsiębiorców chcących inwestować w wybranych – jak przekonuje rząd - strategicznych branżach. Pod uwagę brane jest również tworzenie nowych miejsc pracy.

Wysokość wsparcia finansowego uzależniona jest od przedmiotu inwestycji, wielkości i lokalizacji przedsiębiorstwa. Szczegóły ustalimy indywidualnie na stronie agencji. Są tam również podane obszerne kryteria: www.paih.gov.pl

Działalność za granicą 

Dofinansowanie na działania globalne pozyskamy w programie regionalnym, a jeśli prowadzimy biznes na wschodzie Polski – wtedy z programu Polska Wschodnia. Tutaj czeka nas przygotowanie strategii firmy za granicą, m.in. stworzenie modelu biznesowego w zakresie internacjonalizacji. Jeśli środki zostaną przyznane, trzeba będzie przeznaczyć je na realizację tej strategii, w tym np. dostosowanie produktów czy udział w targach i misjach gospodarczych. Wnioski o wsparcie z Programu Polska Wschodnia składamy do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, a w regionach – do urzędów marszałkowskich lub innych instytucji, które dostały takie zadania.