Nasze drogie odpady

Co roku na świecie wydobywa się ok. 100 mld t nowych surowców. Przetwarza się i ponownie używa zaledwie 8,6 proc. tego, co już zostało wyprodukowane. Oznacza to, że wiele cennych surowców się marnuje. Tymczasem, dzięki nowym technologiom, z odpadów możemy zrobić niemal wszystko.

Dziś nikt już nie ma wątpliwości, że odpowiednia gospodarka odpadami to ważny element osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. Dlatego istotne jest, aby na odpady spojrzeć jako na źródło cennego surowca, a nie śmieci, z którymi za bardzo nie wiadomo co zrobić. Polska na tle Europy odznacza się stosunkowo niskim wskaźnikiem wytworzonych odpadów komunalnych. W 2021 r. statystyczny Kowalski wytworzył „tylko” 360 kg odpadów komunalnych. Średnia europejska była sporo wyższa - wynosiła aż 550 kg. Warto jednak przyjrzeć się tendencji, bo ta nie wygląda już tak dobrze. Polskie gospodarstwa domowe z roku na rok wytwarzają o kilka procent odpadów więcej.

Sprawy skomplikowały się na skutek wydarzeń polityczno-gospodarczych w 2022 r. Dużym wyzwaniem dla polskiego rynku odpadowego jest znaczny wzrost liczby osób, które z Ukrainy przyjechały do naszego kraju na dłuższy czas. Spowodowało to skokowy wzrost wolumenu generowanych odpadów. Sytuacji nie poprawiają także wysoka inflacja i wzrost cen paliw i energii.

Sposobem na poradzenie sobie z tymi problemami może być Gospodarka Obiegu Zamkniętego (GOZ).

Rozszyfrować GOZ

Sam skrót oznacza gospodarkę o obiegu zamkniętym określaną też mianem gospodarki cyrkularnej. Jak to zdefiniować? Klasyczny ekonomista powiedziałby, że to pewien specyficzny model produkcji i konsumpcji zakładający działania polegające na dzieleniu się, ponownym użyciu, pożyczaniu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących surowców, materiałów i produktów tak długo, jak to tylko możliwe. Nowoczesny ekonomista, dbający o prosty i zrozumiały dla odbiorców przekaz, stwierdziłby z kolei, że naturalnym przykładem i wzorem dla gospodarki cyrkularnej jest przyroda i obieg materii w ekosystemie.

GOZ opiera się na założeniu, że cykl życia surowców można zapętlić, co powoduje ograniczenie szkód dla środowiska, a jednocześnie przynosi korzyści finansowe konsumentom i firmom. W gospodarce cyrkularnej istotne jest stworzenie systemu, który zapewni długą żywotność produktów oraz umożliwi ich ponowne użycie, recykling lub naprawę. Wygląda więc na to, że słowo „odpad” powoli, ale nieubłaganie odchodzi w zapomnienie. Wszystkie surowce są wartościowe i możliwe do wielokrotnego użycia.

W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów, a kiedy dobiega końca, surowce, z których jest wytworzony, powinny zostać w gospodarce – przede wszystkim dzięki recyklingowi. Zostaną wykorzystane ponownie, tworząc w ten sposób dodatkową wartość zarówno w znaczeniu ekologicznym, jak i ekonomicznym.

Korzyści z wprowadzenia gospodarki zamkniętego obiegu najłatwiej...