Klient stawia na prostotę

To trudny czas dla konsumentów?

Tak, obserwujemy  spadki konsumpcji od końca ubiegłego roku. Klienci oszczędzają i ten trend wciąż się utrzymuje. Widzimy to po naszych danych zbieranych z głównie mniejszych punktów handlowo-usługowych –  czyli tych, gdzie działają terminale uruchomione dzięki fundacji.

Co wydarzy się w najbliższym czasie? Napływ Ukraińców już nie pomaga wskaźnikom konsumpcji…

Rzeczywiście napływ osób z Ukrainy pomógł polskim przedsiębiorcom w ubiegłym roku, ale to już się zmieniło. Część migrantów wróciła do siebie, część pojechała dalej, do innych krajów. W efekcie wielu małych przedsiębiorców w ostatnich miesiącach zlikwidowało albo zawiesiło swoje biznesy ze względu na niższy popyt i rosnące koszty energii i utrzymania lokali. Początek roku nie wygląda zbyt optymistycznie również w e-commerce, ale mam nadzieję, że to już niedługo się zmieni.

Jak to wszystko wpływa na rynek płatności?

Trzeba pamiętać o tym, że w ciągu zaledwie pięciu lat doszło do całkowitego odwrócenia struktury rynku – w 2022 r. ok. 62 proc. transakcji detalicznych to płatności bezgotówkowe. W 2017 r. mniej więcej tyle było transakcji gotówkowych. Wynika to z ponad dwukrotnego wzrostu sieci akceptacji, ale także ze zmian zachowań konsumenckich. Wysoka inflacja tu nic nie zmienia, bo konsumenci po prostu przekonali się do tego typu metod płacenia, także i seniorzy, którzy w wielu przypadkach dostosowali się do nowej sytuacji. Dziś idą do sklepów i płacą, bez zastanawiania się, jak to zrobią. Gotówką, kartą czy zegarkiem – ważna jest swoboda wyboru metody płatności.

Gdzie jeszcze widzi pani „białe plamy”, jeśli chodzi o dostęp do transakcji bezgotówkowych?

W dwóch obszarach – geograficznym i branżowym. Cały czas monitorujemy rynek m.in. pod kątem miejsc, gdzie brakuje sieci akceptacji. Geograficznie to najczęściej mniej zurbanizowane czy uprzemysłowione rejony Polski – nie tylko wschód, ale np. województwo lubuskie czy północne regiony kraju. Prowadzimy różne działania, by pomóc tam w rozwoju płatności bezgotówkowych, np. mamy Bezgotówkowe Kino Objazdowe. Staramy się prosto pokazać ludziom, jak działają płatności bezgotówkowe. Jeśli chodzi o branżę, to dużo do zrobienia jest w usługach – i to różnego typu. Ten sektor historycznie jest zdominowany przez gotówkę i nawet jeśli konsument chce płacić bezgotówkowo, to nadal są przedsiębiorcy którzy są na to odporni.

To wynika zapewne nie z niechęci do bezgotówki, co z kwestii ujawniania przychodów… Czy działania ustawodawcy wprowadzające np. fiskalizację online odnoszą rezultaty?

Tak, to się dzieje. Rzeczywiście działalności objęte fiskalizacją zaczynają ujawniać dużą część swojego obrotu. Z drugiej strony konsumenci coraz częściej wymuszają zmianę przyzwyczajeń i praktyk przedsiębiorców. My też walczymy z barierami technicznymi, np. oferując terminale w telefonie czy mentalnymi, pokazując, że po wdrożeniu płatności rosną obroty i liczba klientów, a także wysokość koszyka zakupowego. Mamy na to twarde dane w postaci badań. 

Polska za kilka lat będzie bezgotówkowa?

To nie jest i nigdy nie było celem naszej fundacji. Nie chcemy żadnego „końca gotówki”. Ona ma się dobrze i tak pozostanie. Naszą misją jest doprowadzenie do równouprawnienia bezgotówkowych form płatności z gotówkowymi. Podkreślamy możliwość wyboru, nie chcemy nikogo do niczego zmuszać. Warto jednak zauważać zmianę pokoleniową – młodzi chcą płacić już nawet nie kartami fizycznymi, ale telefonami. Chcemy pomóc przedsiębiorcom, by się do tego dostosowali. Oni powinni pamiętać o jednej rzeczy – konsument lubi prostotę –  idzie do sklepu nie po to, żeby płacić, ale nabyć towar albo usługę. Jeśli zapłata za nie wiąże się z jakimiś trudnościami, to najprawdopodobniej transakcja nie dojdzie do skutku – widać to doskonale po porzuconych koszykach w sklepach internetowych. Staramy się uświadamiać to przedsiębiorcom – także w świecie offline.