Cicha rewolucja, czyli kobiety w technologiach

Pod koniec 2023 r. świat obchodził 120. rocznicę przyznania pierwszego Nobla Marii Skłodowskiej-Curie. Z tej okazji Fundacja Adamed zapytała polskie nastolatki, kiedy doczekamy się jej następczyń. No, może pytanie nie brzmiało dosłownie w ten sposób, jednak chodziło o pogłębioną diagnozę sytuacji związanej z tym, że wciąż najnowszymi technologiami rządzą faceci. Jakie wnioski? 

Zacznijmy od tego optymistycznego – aż 85 proc. uczennic polskich szkół średnich wskazuje Marię Skłodowską-Curie za wzór do naśladowania. Jednak aż co trzecia z badanych uważa, że nie ma żadnych predyspozycji do nauk ścisłych. Dla porównania – twierdzi tak zaledwie co piąty chłopak w ich wieku. 

Aż 34 proc. dziewcząt i zaledwie 20 proc chłopaków uważa się za humanistów. Jako uzdolnionych artystycznie postrzega się 30 proc. nastolatek i 11 proc. nastolatków. Czy nauka przedmiotów ścisłych przychodzi polskiej młodzieży z łatwością? Pozytywnie odpowiada na to 40 proc. uczniów i 25 proc. uczennic. Nie ma więc wątpliwości, że w dziedzinie nauk ścisłych dziewczęta mniej wierzą w siebie i uważają się za mniej utalentowane. 

Lepiej zrozumieć, niż się bać

Katarzyna Dubno, członkini zarządu Fundacji Adamed, komentując wyniki badania, stara się widzieć szklankę do połowy pełną. Zauważa, że polska uczennica ma wysokie aspiracje i oczekiwania wobec siebie. - To świetna wiadomość – podkreśla. – Jednak dziewczęta dużo częściej niż chłopcy budują poczucie własnej wartości na tle otoczenia. Dane tłumaczą, dlaczego rzadziej wybierają klasy o ścisłym profilu. W pewnym momencie ich życia coś lub ktoś spowodował, że uwierzyły, iż trzeba się urodzić z talentem do takich przedmiotów – ocenia Dubno. Tymczasem chłopcy patrzą na sprawę inaczej. Jeśli czymś się interesują, idą w tym kierunku i nie zastanawiają się, czy mają ku temu jakieś wyjątkowe predyspozycje. Dlatego Katarzyna Dubno nie ma wątpliwości: – Zadaniem szeroko rozumianego systemu edukacji powinno być dodawanie dziewczynkom wiary we własne możliwości. Musimy doceniać ich ciekawość świata, podejmowanie prób, zaangażowanie. I powtarzać za Marią Skłodowską-Curie: „Niczego w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć”. 

To, że stereotypy wpływają na realne wyniki dziewcząt i kobiet w nauce, potwierdzają naukowcy. Amerykańska Akademia Nauk w latach 2000-2008 przeprowadzała badania na ten temat w 34 krajach na świecie. Najpierw badano siłę stereotypu, w myśl którego kobiety są mniej zdolne w dziedzinie przedmiotów ścisłych. Później zestawiano to z wynikami sprawdzianów z matematyki, fizyki i chemii przeprowadzonych wśród uczniów z danego kraju w wieku odpowiadającym ósmej klasie podstawówki. Wniosek? Tam, gdzie siła stereotypu była stosunkowo niewielka (np. państwa skandynawskie), różnice między płciami...