W biznesie. Wrzesień 2023

Groźna sztuczna inteligencja

Ponad jedna czwarta obecnych miejsc pracy w krajach OECD może zniknąć w obliczu automatyzacji – wynika z najnowszej edycji raportu Employment Outlook.

Według ekspertów ryzyko masowego zniknięcia etatów jest wyższe w państwach z wysokim odsetkiem zatrudnienia w sektorze produkcyjnym oraz w zawodach polegających na wykonywaniu rutynowych czynności. Z tego powodu Polska jest bardziej zagrożona niż średnia przebadanych państw. Szacuje się, że nad Wisłą może zniknąć aż 34 proc. miejsc pracy. Tę perspektywę widzą już pracownicy. W krajach OECD aż 63 proc. osób zatrudnionych w sektorze finansowym i 57 proc. w produkcyjnym obawia się utraty pracy z powodu rozwoju sztucznej inteligencji w ciągu najbliższej dekady.  

Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny, istnieją jednak także pozytywne dla pracowników aspekty wdrażania rozwiązań związanych ze sztuczną inteligencją. Aż 63 proc. pracowników sektora finansowego i produkcyjnego twierdzi, że wykorzystanie AI podniosło ich zadowolenie z wykonywanej pracy. Prawie 80 proc. pracowników w obu sektorach uważa, że sztuczna inteligencja pozytywnie wpłynęła na wyniki ich pracy. Według ponad połowy pracowników obu sektorów sztuczna inteligencja miała pozytywny wpływ na ich zdrowie psychiczne, a dla 65 proc. pracowników produkcji – także na zdrowie fizyczne.

Według Jakuba Witczaka, eksperta PIE, obecne przyspieszenie w rozwoju rozwiązań sztucznej inteligencji można uznać za kolejny etap postępującej od lat automatyzacji. – AI przyspieszy wykonywanie zadań i zastąpi niektóre zawody, tak jak wcześniej zrobiły to np. komputery osobiste, jednocześnie tworząc nowe zadania i miejsca pracy – przewiduje ekspert. I dodaje, że – podobnie jak w przypadku komputerów - pracownicy będą musieli przystosować się do nowych warunków. – Dużą różnicą jest natomiast tempo, z jakim rozwiązania sztucznej inteligencji są wdrażane. Uzyskanie 100 mln użytkowników komputerów osobistych trwało ponad dekadę, ChatGPT zrobił to w pół roku. I to właśnie tempo może stanowić poważne wyzwanie dla pracowników – zauważa Witczak.

Prawdziwy boom na generatywną sztuczną inteligencję został zapoczątkowany przez uruchomienie przed niespełna rokiem bota przez OpenAI. Spowodowało to swoisty efekt samonapędzającego się mechanizmu – po rozwiązania związane ze sztuczną inteligencją sięga obecnie coraz więcej przedsiębiorstw. Eksperci przewidują, że ta sytuacja może spowodować gwałtowny wzrost bezrobocia. O skali zagrożenia świadczą najnowsze badania naukowców z Uniwersytetu Karoliny Północnej. Specjaliści twierdzą, że aż 79 proc. kobiet i 58 proc. mężczyzn w Stanach Zjednoczonych wykonuje zawody „podatne na turbulencje i efekty automatyzacji”.

O wpływie AI na rynek pracy czytaj również w tym numerze „My Company Polska” (wywiad z Krzysztofem Inglotem w cyklu „Ekonomia jutra”).

---------------------------------------------------------------

Polska w wielkiej grze

Polska jest europejską potęgą w branży gier. Aż 97 proc. naszej produkcji idzie na eksport, a zdecydowana większość tłumaczona jest na co najmniej dwa języki.

Według nowego raportu PARP w polskiej branży gier pracuje aż 15 tys. osób. W Europie więcej pracowników mają tylko Wielka Brytania i Francja. Przychody rodzimego sektora wyniosły 1,3 mld euro i w ciągu ostatnich pięciu lat wzrosły dwuipółkrotnie. Polskie gry nie zarabiają jednak tak wielkich kwot jak ich odpowiedniki w niektórych krajach – pod tym względem wyprzedzają nas nie tylko wspomniane dwa kraje, ale też Niemcy, Finlandia, Szwecja, Hiszpania i Turcja.

Wśród dobrych wiadomości jest to, że nad Wisłą branża szybko rośnie. Ma też zdecydowanie eksportowy charakter – dwie trzecie naszych gier jest tłumaczonych na ponad dwa języki. Średnia światowa pod tym względem wynosi mniej niż 30 proc. Wszystko to, zdaniem specjalistów, dobrze wróży rodzimym producentom. – Rosnąca liczba graczy na świecie oraz osób płacących za gry, wobec wybitnie eksportowego charakteru branży w Polsce, to elementy dające pozytywne widoki na przyszłość – ocenia Filip Leśniewicz z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. – Jest to duża szansa nie tylko na poprawę wyniku ekonomicznego, ale również promowanie polskiej kultury, już dziś nierzadko widoczne w polskich produkcjach – dodaje. Zaznacza jednak, że wciąż jest jeszcze dużo do zrobienia w celu przełożenia włożonej pracy na wyniki finansowe. 

Zdaniem Dariusza Budrowskiego, prezesa PARP, branża gier w Polsce wyróżnia się na świecie pod jeszcze jednym względem. – Warto podkreślić, że odsetek pracujących w niej kobiet jest jednym z najwyższych na świecie, a obecność obcokrajowców wśród pracowników polskich firm świadczy o tym, że polski gamedev jest atrakcyjny i może przyciągać talenty właściwie z całego świata – zauważa Budrowski.

---------------------------------------------------------------

Centra handlowe 4.0

Duże centra handlowe są coraz popularniejsze w średnich i małych miastach. Tymczasem te ulokowane w metropoliach tracą klientów i będą się musiały przekształcić, zyskując nowe funkcje.

Z raportu Colliersa wynika, że centra handlowe napędzają gospodarkę miejscowości, w których powstają. Wpływają na lokalny rynek pracy i sprzyjają nowym inwestycjom. W ostatnich latach coraz więcej ich powstaje w miejscowościach poniżej 100 tys. O ile w 2005 r. aż 69 proc. takich budynków ulokowanych było w największych aglomeracjach, o tyle obecnie współczynnik ten wynosi już tylko 54 proc.

Centra handlowe ulokowane w aglomeracjach już teraz mają sporo wolnej powierzchni na wynajem (głównie w Warszawie i Poznaniu). Jak wynika z opinii ekspertów PIE, część z nich w najbliższym czasie poszerzy swoją działalność na obszary niezwiązane z handlem. „Odpowiedzią na starzejące się budynki będą przebudowy i modernizacje w kierunku zastosowania nowoczesnych technologii i przyjaznych rozwiązań energetycznych, przynoszących oszczędności kosztów utrzymania centrów handlowych” – uważają specjaliści. 

W przypadku największych miast zdarza się, że wartość centrów handlowych jest niższa niż gruntu, na którym je wybudowano. W takich wypadkach niektórzy deweloperzy decydują się na ich wyburzenie i wybudowanie w ich miejsce budynków mieszkalnych. Przykładem jest już powstające osiedle Rytm w Warszawie na Kabatach, a w Łodzi osiedle Zenit.

---------------------------------------------------------------

Jesteśmy bogatsi, więc jeździmy na wakacje

Zaledwie jedna czwarta Polek i Polaków nie stać na opłacenie przynajmniej tygodniowego wypoczynku poza domem. To wskaźnik poniżej unijnej średniej i ogromna zmiana w stosunku do okresu sprzed dekady. A jednocześnie dobra wiadomość dla branży hotelowo-restauracyjnej.

Obecnie na tydzień urlopu nie stać 27,6 proc. badanych. Dziesięć lat temu wskaźnik ten wynosił aż 62 proc. i był znacznie powyżej unijnej średniej. Jednak od tego czasu następował coroczny, systematyczny spadek liczby takich osób. W sumie nasz kraj zanotował największą – obok Litwy – pozytywną zmianę w tej dziedzinie. Unijna średnia wynosi obecnie 28,6 proc., więc polski rezultat jest od niej nieco lepszy.

Sytuacja ta przekłada się na pozycję branży hotelarsko-gastronomicznej. I tak, jak wynika z ankiety Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego, z miesiąca na miesiąc wyniki finansowe hoteli w Polsce są coraz lepsze. Nie zmienia to faktu, że inflacja dała się jej we znaki. Z danych izby wynika, że blisko połowa hoteli odnotowała w lipcu gorszą frekwencję niż przed rokiem. W związku z tym część hotelarzy decyduje się na podniesienie cen.

Rząd twierdzi, że ogólnie tegoroczne wakacje okażą się dla branży HoReCa łaskawe. – Sezon wakacyjny 2023 r. w branży turystycznej będzie lepszy niż rekordowy rok 2019. Wszystko wskazuje na to, że przychody branży mogą być o kilkanaście procent wyższe od ubiegłorocznych – oświadczył w wywiadzie dla PAP Andrzej Gut-Mostowy, wiceminister sportu i turystyki.

Optymistyczne dane przytacza też raport opracowany przez firmę badawczą PMR. Specjaliści twierdzą, że wzrost wartości rynku HoReCa miała dwucyfrową dynamikę w 2022 r. i utrzyma ją na zbliżonym (w ujęciu średniorocznym) poziomie w 2023 r.

Rynek HoReCa obejmuje sprzedaż placówek gastronomicznych i firm cateringowych w segmentach gastronomii hotelowej (Ho), restauracji (Re) i cateringu (Ca).

---------------------------------------------------------------

Na ratunek Samotni

Aż 43 tys. osób podpisało petycję do PTTK w obronie ośrodka Samotnia w Karkonoszach. Dzięki ich staraniom jest możliwe, że rodzina Siemaszków dostanie zgodę na dalsze prowadzenie schroniska, gdyż właściciel zgodził się rozpatrzyć sprawę jeszcze raz.

Siemaszkowie opiekują się tym miejscem od prawie 60 lat. PTTK odrzuciło jednak ich wniosek o przedłużenie dzierżawy. „Nie możemy pozwolić na zniszczenie historii, atmosfery i tradycji tego kultowego miejsca” – czytamy w petycji, która prawdopodobnie odniesie zamierzony skutek.

---------------------------------------------------------------

Windows nie dla Rosjan

Firma Microsoft wycofuje się z Rosji. Amerykanie poinformowali, że nie przedłużą swoich licencji w tym kraju i przestaną je odnawiać już od 30 września. 

Już w tej chwili w Rosji systemy Windows 10 i 11 nie są możliwe do pobrania. 

- Nasza działalność w tym kraju się kurczy, kurczy i kurczy. Najwyraźniej będzie się tak kurczyć, aż nie zostanie z niej prawie nic, a potem zupełnie nic – powiedział w wywiadzie Brad Smith, jeden z prezesów Microsoftu. 

Specjaliści zastanawiają się, czym Rosja zastąpi system operacyjny Microsoftu. Według nich Mac OS jest zdecydowanie zbyt drogi w związku z cenami komputerów Apple’a. Większe szanse ma Linux. Jednak – według ekspertów – królować będą… pirackie wersje Windowsa.

Wiosną tego roku Microsoft zapłacił karę 3 mln dol. nałożoną z powodu sprzedaży oprogramowania osobom i podmiotom z czarnej listy handlowej USA. Według amerykańskiego Urzędu Kontroli Aktywów Zagranicznych wynikało to jednak nie z polityki łamania sankcji, lecz niewystarczającego nadzoru. Ostatecznie komputerowy gigant sam odkrył naruszenia i – po przeprowadzeniu wewnętrznych kontroli – zgłosił nadużycia rządowi USA. Zadeklarował też wzmocnienie środków egzekwowania prawa związanego z sankcjami we własnych szeregach.

---------------------------------------------------------------

Słomiany papier toaletowy

Unia Europejska finansuje projekt prac nad papierem toaletowym ze słomy. Realizowane w ramach Agendy 30 przedsięwzięcie ma obniżyć emisję dwutlenku węgla podczas produkcji o ponad jedną trzecią. Autorem pomysłu jest hiszpańska firma Essity. 

Produkcja papieru ze słomy jest szybsza w porównaniu z tradycyjnym papierem, zużywa mniej energii i wody. Jednocześnie – jak zapewniają Hiszpanie – jego jakość nie jest gorsza. 

Doniesienia na ten temat spowodowały powstanie fake newsa, że Unia Europejska chce… zakazać używania papieru toaletowego. Wywołało to w internecie burzę. Nawet profesjonalne media podawały 

fałszywą informację. „UE zaleca: Ograniczaj emisję dwutlenku węgla, unikaj papieru toaletowego, używaj słomy” – można było przeczytać na portalu tvp.info. Na szczęście okazało się, że informacja ta jest – delikatnie rzecz ujmując - naciągana. 

---------------------------------------------------------------

OBCIACH MIESIĄCA

Decyzja Ryanaira

Linie lotnicze kazały zapłacić 600 zł brytyjskiej parze 80-latków za wydruk biletów na lotnisku. Pasażerowie omyłkowo mieli ze sobą tylko bilety powrotne. Sprawę opisała BBC.

---------------------------------------------------------------

CYTAT MIESIĄCA

Program gospodarczy Konfederacji jest albo żartem, albo kłamstwem

Ryszard Petru ekonomista, założyciel partii Nowoczesna

---------------------------------------------------------------

ZAROBI:

Lech Wałęsa, były prezydent RP

Będzie atrakcją luksusowego rejsu francuskiej linii wycieczkowej Ponant. Turyści, którzy płacą za wycieczkę 42 tys. zł, będą mogli z nim porozmawiać na jej zakończenie 

WYDAŁA:

Giorgia Meloni, premier Włoch

Zdecydowała się z prywatnych środków uregulować rachunek za włoskich turystów, którzy – jak widać na nagraniu udostępnionym w sieci – wyszli z albańskiej restauracji bez płacenia