Krajowy Plan Odbudowy. Czy z pieniędzy skorzystają też przedsiębiorcy?

Szczegóły programu ogłosił podczas piątkowej konferencji prasowej Mateusz Morawiecki oraz ministrowie. W tym momencie znamy w zasadzie zarys ostatecznego planu - w tym momencie trafi on do konsultacji (które odbędą się w marcu), a następnie zostanie przekazany do Komisji Europejskiej (maksymalnie do 2 kwietnia), która rozdziela środki między krajami. Maksymalny termin na oddanie dokumentu przypada 30 kwietnia br.

Polski plan opiera się na podziale programu na pięć filarów. To: odporność i konkurencyjność gospodarki, zielona energia i zmniejszenie energochłonności, transformacja cyfrowa, efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia, a także zielona, inteligentna mobilność.

Pieniądze mają być dostępne jeszcze w br. 

Krajowy Plan Odbudowy. Szczegóły

Celem programu oprócz odbudowy konkurencyjności polskiej gospodarki po kryzysie (na który zostanie wydanych łącznie 18,7 mld złotych) ma być zwiększenie produktywności i efektywności pracy. 

Kolejny filar to poprawa jakości służby zdrowia - łącznie 19,2 mld złotych. Kolejne 27,4 mld złotych trafi na wsparcie zielonej, inteligentnej mobilności. Program zakłada również nakłady na transformację cyfrową - około 13,7 mld złotych. 

Ostatni filar to tzw. transfromacja energetyczna. Rząd chce wydać na ten cel 250 mld złotych, przy czym z KPO pochodzić będzie około 28,6 mld złotych. 

Około 2,5 mld złotych rząd chce przeznaczyć do zachęcania inwestorów zagranicznych i polskich do lokowania kapitału w Polsce. W praktyce pieniądze te zostaną przeznaczone m.in. na uzbrojenie gruntów czy też przygotowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Jak zapewnił Mateusz Morawiecki, Krajowy Plan Odbudowy to przedsionek do Polskiego Nowego Ładu. W ramach programu powstanie m.in. Centralny Port Komunikacyjny. 

Krajowy Plan Odbudowy dla przedsiębiorców

W tym momencie rząd podał ogólne założenia programu. Jak zapewniono podczas konferencji, z pieniędzy będą mogły skorzystać samorządy, ale także firmy - zarówno państwowej, jak i prywatne. Do tej pory rząd zebrał ponad 1,2 tys. różnych propozycji do uwzględnienia z KPO. Są to m.in. plany przebudowy infrastruktury, jak również projekty lokalne. Swoje uwagi i propozycje będą mogli także zgłaszać przedsiębiorcy. Formularz podany na stronie rządowej wciąż jednak nie działa.

W oficjalnym dokumencie znajduje się nieco więcej szczegółów, choć brakuje konkretów:

1. Wsparcie inwestycji w przedsiębiorstwach - Zmiana/rozszerzenie profilu działalności podmiotów z sektorów najbardziej poszkodowanych w wyniku pandemii COVID-19 (tj. m.in. sektor HoReCa, turystyka, kultura, lecznictwo uzdrowiskowe, itp.). Instytucją odpowiedzialną za organizację przedsięwzięć inwestycyjnych jest Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii oraz Polska Organizacja Turystyczna. Łącznie do 2026 roku rząd chce wydać na ten cel 300 mln euro. Wsparciem zostanie objętych 1350 firm.

2. Wsparcie wykorzystania "zielonych" rozwiązań w przedsiębiorstwach - Zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wykorzystanie „zielonych” rozwiązań w działalności gospodarcze. Wspierane działania inwestycyjne dotyczyć będą zakupu maszyn/urządzeń/ technologii, umożliwiających wprowadzenie rozwiązań „zielonych” w działalności przedsiębiorstw przyczyniających się do obniżenia emisyjności gospodarki (400 mln euro w latach 2022-2026). Pomoc dostanie tylko 180 firm. 

3. Inwestycje związane ze skracaniem łańcucha dostaw w przetwórstwie rolnospożywczym - Rozwój krótkich łańcuchów dostaw żywności; włączenie MŚP przetwórstwa rolno-spożywczego w gospodarkę o obiegu zamkniętym; odbudowa MŚP w sektorze rolno-spożywczym po pandemii COVID-19 oraz zwiększenie samowystarczalności w zakresie surowców białkowych do produkcji pasz, w tym pasz non-GMO. W ramach programu zostanie zrealizowane:

- tworzenie lub rozwój sieci centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych na poziomie regionów lub na poziomie lokalnym (w tym m.in. wsparcie adaptacji budynków i wyposażenia lokalnych/regionalnych centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych); rozwój rolno-spożywczych rynków hurtowych;

- wsparcie inwestycji MŚP sektora rolno-spożywczego w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym i ochrony środowiska, w tym zagospodarowania odpadów żywnościowych, powstających w procesie przetwarzania na cele przemysłu spożywczego i niespożywczego (w tym m.in. wsparcie inwestycji w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego poprawiających standardy w zakresie ochrony środowiska i klimatu);

- wsparcie inwestycji MŚP dotyczących sektora przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów sektora rolno-spożywczego, zakupu maszyn i urządzeń do produkcji, technologii, środków transportu oraz rozbudowy infrastruktury zakładów;

- wsparcie inwestycyjne w zakresie wykorzystania surowców białkowych niemodyfikowanych genetycznie do produkcji pasz (bez GMO).

Łącznie do końca lipca 2026 roku rząd chce przeznaczyć na ten cel 500 mln euro. Maksymalna kwota dofinansowania to 10 mln złotych.

4. Przygotowanie terenów inwestycyjnych w Polsce - Kompleksowe przygotowanie terenów inwestycyjnych

Na tel cel rząd chce wydać 350 mln euro. Oto szczegółowe plany wydatkowe: Zidentyfikowanie terenów wymagających inwestycji (2021) – 35 mln euro, I etap realizacji projektu (2022-2024) – 175 mln euro, II etap realizacji projektu (2024-2026) – 140 mln euro. W dokumencie zwraca się uwagę o prawdopodobnej konieczności dodatkowej notyfikacji tych planów w Komisji Europejskiej. Łącznie dotyczy to 4,2 tys. ha powierzchni inwestycyjnych. 

5. Wdrożenie reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego - Przyjęcie przez większość gmin planów ogólnych do połowy 2026 roku. Uwaga - rząd zakłada, że reforma zostanie przeprowadzona od I kw. 2021 do I kw. 2023 (200 mln euro, ale pieniądze trafią tylko do gmin).

Inwestycje w innowacyjność

Rząd planuje m.in. przyjęcie ulgi podatkowej w zakresie wspierania automatyzacji/cyfryzacji i innowacyjności; utworzenie dedykowanej platformy na surowce wtórne; opracowanie i wejście w życie „Nowej Polityki Przemysłowej Polski”, a następnie realizację; działań przewidzianych w ramach tejże polityki; opracowanie i przyjęcie programu rozwoju obszaru BSP; przyjęcie regulacji prorozwojowych w obszarze wdrożenia BSP do systemu transportu miejskiego, ochrony środowiska naturalnego i bezpieczeństwa ruchu drogowego, m.in. poprzez określenie zadań związanych z wdrożeniem infrastruktury umożliwiającej koordynację zaawansowanych lotów BSP, testowania i wdrażania transportu BSP.

6. Duże projekty innowacyjne (?) - Zapewnienie popytu na wiedzę i innowacje oraz efektywnego ich wdrażania w sektorze przedsiębiorstw poprzez inwestycje. Łączne nakłady to 450 mln euro, a odpowiedzialnym ministerstwem będzie Ministerstwo Aktywów Państwowych

7. Technologie i innowacje środowiskowe, w tym GOZ - Ułatwienie transformacji przedsiębiorstw w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) poprzez wsparcie projektów wpisujących się w regulacje unijne (CEAP 2020) i krajowe („Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego”).

Będzie to m.in. wsparcie działań B+R związanych z tworzeniem rynku surowców wtórnych, inwestycje infrastrukturalne B+R służące do opracowania technologii w zakresie wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych, technologii środowiskowych związanych z GOZ; wsparcie kluczowych procesów np. projektowania dla recyklingu, wydłużania życia produktów i obniżania negatywnego oddziaływania na środowisko na każdym etapie cyklu życia produktu; opracowanie i wdrożenie zasobooszczędnych i efektywnych energetycznie technologii recyklingu.

 Łącznie 162 mln euro do III kwartału 2026 r.

8. Innowacyjne rozwiązania w kulturze (przemysły kreatywne) - Utworzenie modelowego centrum wsparcia przemysłów kreatywnych, współdziałającego z otoczeniem gospodarczym i naukowym w celu wprowadzania do gospodarki innowacyjnych rozwiązań. Chodzi o pojedynczy budynek, który będzie spełniał cel centrum kreatywnego. Przeprowadzenie konkursu architektonicznego planowane jest na I kw. 2022. Zakończenie etapu przygotowania inwestycji – dokumentacja i pozwolenia – II kw. 2024. Zakończenie etapu realizacji inwestycji – powstanie centrum – III kw. 2026. Łącznie na ten cel wydanych zostanie 92 mln euro.

9. Mobilność bezzałogowa (Bezzałogowe statki powietrzne) - Rozwój zastosowań bezzałogowych statków powietrznych poprzez inwestycje. Na ten cel trafi aż 164 mln euro! 

10. Program wsparcia rozwoju nowych technologii na potrzeby gospodarki - Zwiększenie podaży wiedzy i innowacji w gospodarce dzięki dostępności nowoczesnej infrastruktury badawczej: : konkursy na dofinansowanie realizacji projektów inwestycyjnych zgłaszanych przez instytuty SBŁ oraz koordynatorów projektów umieszczonych na PMIB. Przewiduje się organizację dwóch konkursów na początku realizacji KPO w celu zapewnienia odpowiedniego horyzontu inwestycyjnego. Łącznie 350 mln euro.

11. Budowa potencjału w sektorze żywnościowym - Usprawnienie transferu wiedzy i innowacji do sektora żywnościowego w celu transformacji zielonej i cyfrowej tego sektora oraz promowania zrównoważonej konsumpcji i produkcji poprzez innowacyjne rozwiązania

Projekt obejmuje: wzmocnienie infrastruktury badawczej/laboratoryjnej podmiotów z sieci AKIS;  wsparcie dla inwestycji mających na celu wzrost bezpieczeństwa i zdrowia konsumentów, w tym m.in. inwestycji poprawiających bezpieczeństwo żywności i bezpieczeństwo żywnościowe (jak np. zabezpieczenie łańcuchów dostaw materiału kwalifikowanego, wzmocnienie potencjału badawczego laboratoriów);  inwestycje dot. rolnictwa precyzyjnego, inwestycje OZE (w tym m.in. w instytutach i spółkach z udziałem Skarbu Państwa), pełniące funkcję instalacji demonstracyjnych i szkoleniowych; pilotaże innowacyjnych krótkich łańcuchów żywnościowych obszarów górskich i podgórskich oraz produkcji i przechowywania energii do zaspokajania potrzeb energetycznych producentów żywności. Łączne nakłady finansowe to prawie 100 mln euro.

12. . Efektywność energetyczna i OZE w przedsiębiorstwach – inwestycje o największym potencjale redukcji gazów cieplarnianych. 

W ramach programu wspierane będą w szczególności przedsięwzięcia: polegające m.in. na budowie, rozbudowie lub modernizacji istniejących instalacji przemysłowoprodukcyjnych, urządzeń przemysłowych, instalacji elektroenergetycznych, prowadzące do zmniejszania i racjonalizacji zużycia energii i podniesienia sprawności procesu produkcyjnego; służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie modernizacji i usprawnień procesów przemysłowych i energetycznych, w tym, wymiany urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych lub procesach energetycznych; budowy i instalacji własnych odnawialnych źródeł energii, w tym, turbin wiatrowych, kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych, małych elektrowni wodnych, systemów geotermalnych, pomp ciepła itp.; budowy magazynów energii w przedsiębiorstwach; budowy/ modernizacji własnych (wewnętrznych) niskoemisyjnych źródeł energii, z uwzględnieniem kogeneracji; zwiększające udział wykorzystywania niskoemisyjnych lub zeroemisyjnych paliw w procesach wytwarzania, z zachowaniem najwyższych standardów emisyjnych; polegające na zastąpieniu niskoefektywnych energetycznie źródeł ciepła wykorzystujących paliwa (stałe, ciekłe, gazowe) lub energię elektryczną źródłami charakteryzującymi się wyższą efektywnością energetyczną; termomodernizacji budynków i obiektów wykorzystywanych w procesach przemysłowych. 

Na ten cel trafi "tylko" 28 mln euro.

Krajowy Plan Odbudowy. Co jeszcze szykuje rząd?

Między innymi duże inwestycje w rozwój edukacji, w tym aktywizacji osób biernych zawodowo. Rząd chce również budować m.in. żłobki. Duże pieniądze trafią także do poprawi infrastruktury cyfrowej (z tego przedsiębiorcy będą mogli korzystać pośrednio), termoizolować szkoły czy też modernizować źródła ciepław w budynkach publicznych. Ważną częścią plany są także wielkie projekty infrastrukturtalne oraz wsparcie ekologicznych form transportu.

Elektromobilność. Więcej o zmianach

---

UWAGA

Obecnie program ten trafi do konsultacji - ostateczny kształt nie jest więc znany.