Rewolucyjna technologia polskiej firmy może zapewnić nowe kąpielisko w twojej okolicy

22 marca obchodzimy Światowy Dzień Wody ustanowiony przez ONZ. Woda to zasób niezbędny do życia i rozwoju. Wraz ze zmianami klimatycznymi potrzebujemy jej coraz więcej a susza (także wyraźnie widoczna w Polsce) pokazuje, że nie mamy jej pod dostatkiem. Dystopijny obraz planety Arrakis w święcącym triumfy filmie "Diuna" przedstawia świat, w którym każda kropla tego cennego pierwiastka jest na wagę złota. Jednak wizje Franka Herberta i reżyserów kolejnych adaptacji prozy science-fiction, pod pewnymi względami, nie są dalekie od rzeczywistości. W niektórych krajach takich jak Jemen, Libia, Jordania brak wody jest przyczyną kryzysów migracyjnych, głodowych, ekonomicznych. Walka o wodę i masowy exodus mieszkańców globalnego południa na północ m.in. do Europy jest w zasadzie widmem przyszłości, które zaczyna się już dziś. Czy uda się zatrzymać ten proces? Naukowcy pracują nad rozwiązaniami, które nie tylko wodę oszczędzają, ale też pomagają odzyskiwać jej zatrute zasoby. Tu pojawia się rozwiązanie polskiej firmy APRS.

APRS pochodzi z niewielkiej miejscowości na Warmii. Bliskość Wielkich Jezior jest tu nieprzypadkowa, ponieważ jednym z głównych obszarów jej działań jest ochrona wód, gdzie wprowadziła kompleksowe rozwiązania oparte na naturalnych sorbentach, takich jak kalcyt, oraz hydrożelowych mikrokapsułach.

Wiktor Cyrny: Jakie są najpowszechniejsze źródła zanieczyszczeń wód w Polsce?

Grzegorz Brenk, prezes spółki APRS: Te związane z działalnością rolniczą. Nadmiar nawozów, pestycydów, hormonów, antybiotyków oraz odchody zwierząt stanowią główne źródła zanieczyszczeń generowanych przez ten sektor. Nadmiar fosforu, który jest powszechnie stosowany jako nawóz w rolnictwie, jest szczególnie problematyczny, gdyż prowadzi do eutrofizacji wód. Eutrofizacja, czyli nadmierny wzrost zasobów biogennych w wodach, jest problemem powszechnym w Polsce, szczególnie widocznym w jeziorach. To zjawisko prowadzi do masywnego rozrostu glonów, w tym sinic, które mogą być toksyczne dla ludzi i zwierząt oraz powodować zakwit wody, uniemożliwiając korzystanie z tych akwenów.

Jakie są skutki tych zanieczyszczeń?

Zanieczyszczenia wód mają poważne konsekwencje dla lokalnych społeczności. Zanieczyszczone wody nie tylko stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi poprzez skażenie wody pitnej, ale także wpływają negatywnie na ekosystemy wodne, co może prowadzić do zmniejszenia bioróżnorodności, obumierania ryb i innych organizmów wodnych, oraz degradacji ekosystemów mokradeł. Ponadto, zanieczyszczenia wód mogą prowadzić do degradacji turystycznych atrakcji wodnych, co może mieć negatywny wpływ na lokalną gospodarkę i życie społeczności zależnych od turystyki. Dlatego też konieczne jest podejmowanie działań mających na celu ochronę i poprawę jakości wód, zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym.

Opiera się na kompleksowych rozwiązaniach, które skutecznie poprawiają jakość zbiorników wodnych. Przez 6 lat wspólnie z jednostkami naukowymi opracowaliśmy technologie, które wpisują się w koncepcję Ekohydrologicznych Rozwiązań Bliskich Naturze oraz kontekst gospodarki cyrkulacyjnej.

Rozwiązania te dotyczą rekultywacji wód i różnią się od wcześniejszych podejść, które skupiały się głównie na rekultywacji samego zbiornika poprzez dodawanie chemii, skutecznej jedynie krótkoterminowo. Nasze technologie natomiast angażują naturalne sorbenty, takie jak kalcyt (popularna kreda), do usuwania nadmiaru zanieczyszczeń fosforanowych oraz konstruujemy naturalne złoża z materiałów zawierających węgiel organiczny, aby oczyszczać zanieczyszczenia azotanowe.

Głównym celem jest odciążenie ekosystemów wodnych z nadmiaru zanieczyszczeń biogennych, takich jak azot i fosfor, oraz trwałe usuwanie tych pierwiastków poza ekosystemy wodne. Budujemy sekwencyjne systemy oczyszczające wody płynące, aby zapobiec zasileniu fosforem zbiorników wodnych, takich jak jeziora i stawy.

Co umożliwia wam wychwycenie fosforu?

Jeżeli zanieczyszczenia dostaną się do zbiorników, mamy gotowe rozwiązanie w postaci hydrożelowych mikrokapsuł, które skutecznie absorbują fosforany, usuwając je z wód powierzchniowych. Nasze działania nie są już jedynie w sferze projektów badawczych, lecz stanowią inwestycje w pełni funkcjonalne rozwiązania oczyszczania wód.

Na zdjęciu Grzegorz Brenk, prezes spółki APRS

Z powodu coraz dłuższego i cieplejszego lata widać większe zainteresowanie mieszkańców miast i gmin lokalnymi kąpieliskami. Czy za sprawą waszej technologii można skutecznie przywrócić okoliczne wody do używalności?

Oczywiście, nasza technologia może być skutecznym narzędziem do przywrócenia okolicznych wód do użyteczności publicznej, zwłaszcza w kontekście lokalnych kąpielisk. Możemy poprawić jakość wód i uczynić je bardziej odpowiednimi do celów rekreacyjnych, takich jak kąpiele. W rezultacie, nasza technologia może przyczynić się do poprawy jakości lokalnych kąpielisk i zwiększyć ich atrakcyjność dla społeczności lokalnej oraz turystów.

Niedługo zbliżają się wybory samorządowe, jakie jest zainteresowanie ze strony lokalnych władz waszą technologią?

Mamy za sobą pierwsze współprace na tym polu. Dokonaliśmy kilku instalacji demonstracyjnych, z których flagową jest system sedymentacyjno-biofiltracyjny na Strudze Gnieźnieńskiej w Gnieźnie, który przyniósł obiecujące rezultaty. Instalacja ta służy do dziś ekosystemowi jeziora Jelonek oraz mieszkańcom miasta. Stale prowadzimy rozmowy z samorządami, które borykają się z problemem zanieczyszczenia wód, dla niektórych z nich prowadzone są już oceny środowiskowe i liczymy, że kolejnym etapem będzie wykonanie i obsługa naszych systemów.
Dzięki kompleksowym rozwiązaniom, które skupiają się na poprawie jakości zbiorników wodnych, nasze technologie stają się atrakcyjną opcją dla samorządów poszukujących skutecznych sposobów rozwiązania problemów zanieczyszczenia wód.

Czy wasze kapsułki można zastosować w innych branżach?

Tak, zastosowanie naszych kapsułek może być rozszerzone na wiele innych branż poza działalnością w zakresie ochrony środowiska. Nasza innowacyjna technologia mikrokapsułkowania znajduje zastosowanie w branżach takich jak kosmetyczna, spożywcza i weterynaryjna.

W branży kosmetycznej, nasze kapsułki mogą być wykorzystane do ochrony substancji aktywnych, takich jak retinol, przed degradacją i utratą skuteczności. Zakapsułkowany retinol może być chroniony przed negatywnym wpływem środowiska, co pozwala na zachowanie jego aktywności i skuteczności w produktach kosmetycznych.

W branży spożywczej, nasze kapsułki mogą być wykorzystane do zakapsułkowania aromatów, probiotyków czy innych substancji aktywnych, aby chronić je przed destrukcją i utratą jakości. Na przykład, aromat mięty może być zakapsułkowany i dodany do czekolady, zapobiegając utracie aromatu i smaku podczas przechowywania.

W branży weterynaryjnej, nasze kapsułki mogą być wykorzystane do dostarczania substancji odżywczych lub leków do zwierząt w sposób kontrolowany i skuteczny, np. chroniąc probiotyki przed kwasami żołądkowymi, aby mogły uwalniać się w odpowiednim miejscu w organizmie zwierzęcia.

Czy planujecie rozszerzyć swoje działania poza granice Polski?

Tak, planujemy wprowadzić nasze innowacje na rynki zagraniczne. Obecnie ochrona jakości wód staje się globalnym problemem, który wymaga pilnych działań. Wody czyste stają się coraz bardziej deficytowe, co wymusza działania organów państwowych nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie.

Nasze rozwiązania dotyczące rekultywacji wód cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno w świecie nauki, jak i praktyków ochrony środowiska w Polsce i Europie. Obecnie nie istnieje konkurencyjny system rekultywacji wód, który byłby równie kompleksowy, naturalny i zapewniający trwałe efekty, zwłaszcza w obszarach zlewni rolniczych.

Otrzymaliśmy zapytanie dotyczące naszych usług od jednej z gmin w Holandii, co dowodzi międzynarodowego zainteresowania naszymi rozwiązaniami. Aktualnie prowadzimy rozmowy dotyczące współpracy, a skala projektu jest bardzo obiecująca.

Dodatkowo, w 2024 roku wprowadzamy komercyjną sprzedaż naszych rozwiązań w Polsce i wybranych krajach Europy, we współpracy z kilkoma uczelniami wyższymi, które były zaangażowane w nasz kilkuletni projekt badawczy. Szczegóły dotyczące tych partnerstw zostaną podane oficjalnie, gdy uzgodnimy je wszystkie.

Jakie są wasze cele rozwojowe na najbliższe lata?

Obejmują kilka kluczowych obszarów. Będziemy kontynuować współpracę z samorządami w zakresie ochrony wód, dążąc do podpisywania kontraktów na wdrożenie naszych rozwiązań.

Będziemy dalej udoskonalać nasze produkty związane z ochroną wód. Skupimy się na optymalizacji biokompozytu w celu hamowania rozwoju sinic oraz na modyfikacji produktu BioKer, aby wykorzystać otoczkę ze zmodyfikowanego biowęgla. Nasze działania w tym obszarze mają na celu dalsze poprawy jakości wód i ochronę ekosystemów wodnych przed negatywnymi skutkami zanieczyszczeń.

Pracujemy nad rozwojem naszej oferty o nowe zastosowania. Przykładem jest mikrokapsułkowany fitobiotyk przeznaczony dla wsparcia dobrostanu drobiu. Nasze rozwiązanie ma na celu zastąpienie antybiotyków stosowanych profilaktycznie w hodowli drobiu, co stanowi istotny krok w kierunku ograniczenia nadużywania antybiotyków w hodowli zwierząt. Naszym celem jest opracowanie skutecznych produktów, które spełnią oczekiwania rynku i przyczynią się do zdrowia i dobrostanu zwierząt.

Na czym polega wasza współpraca z jednostkami naukowymi?

Jednostki naukowe są naszymi kluczowymi partnerami, a zarazem twórcami tych technologii, które zdobyły uznanie w świecie nauki w Polsce i Europie. Dodałbym jeszcze, że rozwiązanie technologiczne opracowane przez polskich naukowców dostało złoty medal na targach w Paryżu w dziedzinie ekologii. Współpracujemy z topowymi ekspertami z zakresu ochrony wód i ekohydrologii w naszym kraju. Opracowaliśmy własne patenty oraz uzyskaliśmy licencje w zakresie wykorzystywanych przez nas rozwiązań ochrony wód. Dodatkowo zgłosiliśmy w tym roku kolejne patenty dotyczące usuwania fosforanu z ekosystemów wodnych za pomocą biokompozytu.

--------

Firma APRS w 2018 r. zakończyła budowę Centrum Badawczo-Rozwojowego w Nielbarku, które składa się z 740 m kw. doskonale wyposażonej przestrzeni laboratoryjno-produkcyjnej. Spółka intensywnie rozwija swoje innowacyjne technologie. Dotyczy to przede wszystkim zastosowania mikrokapsułkowania w nowych branżach m.in. rolnictwie. Nakłady inwestycyjne APRS przez 8 lat działalności przekroczyły 37 mln zł.

APRS w 2022 r. wypracowała 2 mln zł przychodów ze sprzedaży. W 2023 roku przychody Spółki przekroczą 7,8 mln zł, a prognozowany zysk netto ponad 3 mln zł.