Porady dla przedsiębiorców

PARTNER RAPORTU:

Niemal każda firma w Polsce zetknęła się z negatywnymi konsekwencjami kryzysu związanego z pandemią i zamknięciem gospodarki. Gdzie powinny szukać pomocy? Kto może liczyć na wsparcie? Podstawą są tarcze antykryzysowe (z nowelizacjami), a także działania instytucji, takich jak BGK, PFR czy ARP. 

Wsparcie oferują też banki czy firmy z branży finansowej (w tym leasingowej), ale tu rozwiązania zależą od decyzji konkretnego banku, dlatego polecamy kontakt z firmami, z którymi konkretny przedsiębiorca współpracuje.

Istnieją też narzędzia, które pasują do wielu przedsiębiorstw i luźno wiążą się z tematyką kryzysową. Przykładem może być pożyczka płynnościowa z POIR. – Pożyczka płynnościowa z programu Inteligentny Rozwój skierowana jest do firm z sektora MSP, które z powodu koronawirusa znalazły się w trudnej sytuacji finansowej lub są nią zagrożone. Pożyczki te są przeznaczone dla mikro-, małych i średnich firm zarejestrowanych w Polsce, niezależnie od branż – komentuje Paweł Chorąży, dyrektor zarządzający Pionem Funduszy Europejskich, BGK. Pożyczek udzielają instytucje współpracujące z BGK. By ją uzyskać, trzeba zwrócić się bezpośrednio do nich. 

Inne rozwiązanie to tzw. kredyt na innowacje technologiczne. To narzędzie szczególnie ważne dla firm, które na kryzysie mogą zarobić – i w tym celu potrzebują dofinansowania działalności. Tym bardziej że dziś o pozyskanie zwykłego kredytu jest trudniej niż jeszcze kilka miesięcy temu. W rozwiązaniu wprowadzono zmiany: przedsiębiorca może wnioskować o dotację (tzw. premię technologiczną) wyższą niż dotychczasowy limit 6 mln zł.

Jak zaznacza Wioletta Żukowska-Czaplicka, ekspert ds. Regulacji w Pracodawcy RP, przedsiębiorcy decydują się na pozyskanie pomocy od państwa pomimo obaw o ewentualne kontrole ze strony ZUS czy skarbówki. – Formy wsparcia powinny być tak skonstruowane, aby przedsiębiorcy mający obecnie trudności mogli z nich bez problemów i obaw skorzystać. Chodzi tu przecież o przyszłość firm i ich pracowników – tłumaczy. 

Dlatego nie warto zwlekać z występowaniem o pomoc. Tym bardziej że proces wydania decyzji (np. w sprawie pożyczek) może trwać kilkanaście dni. 

Konkretne firmy, konkretne rozwiązania

Wraz z ekspertami renomowanych firm doradczych i kancelarii podatkowych przygotowaliśmy propozycje odpowiednich narzędzi wsparcia dla konkretnych przedsiębiorstw. Pełne opisy ze szczegółowymi krokami opublikowaliśmy na portalu: 

 Konrad Turzyński 

partner w kancelarii Kolibski, 

Nikończyk, Dec i Partnerzy

Przykład: Polska firma z branży marketingowej, która zanotowała w marcu spadek przychodów o 30 proc. rok do roku, straciła rentowność, ale głównym problemem są zatory płatnicze. Firma zatrudnia 30 osób zarabiających średnio 5 tys. zł, a jej zeszłoroczny obrót to 7 mln zł. 

Rekomendowane rozwiązania

1. Dofinansowanie kosztów pracowniczych – ZUS Wniosek do ZUS w sprawie braku konieczności regulowania 50 proc. składek ZUS za pracowników (ZUS-RDZ) od marca do maja 2020 r. lub też zwrot zapłaconej już składki marcowej i brak konieczności regulowania składek na kwiecień i maj. 

2. Dofinansowanie kosztów pracowniczych – wynagrodzenia Dwie opcje do wyboru: obniżka zarobków pracowników oraz związane z tym zmniejszenie czasu pracy zatrudnionych do maksymalnie 80 proc. podstawowego czasu, a następnie uzyskanie dofinansowanie do połowy obniżonej pensji lub obniżenie pensji o 50 proc. i dofinansowanie w wysokości 50 proc. minimalnego wynagrodzenia. Opcja niezakładająca obniżek zarobków dla pracowników jest bardziej skomplikowana, gdyż wiąże się z niepewnością otrzymania środków i wymaga wystąpienia w konkursie na dofinansowanie organizowanym przez starostę. Nie można skorzystać z obu dofinansowań łącznie.

3. Dofinansowanie kosztów pracowniczych – odroczenie PIT

4. Dofinansowanie bezpośrednie z PFR Firma może uzyskać dofinansowanie ok. 280 tys. zł po złożeniu wniosku do PFR przez bankowość elektroniczną (4 proc. zeszłorocznego przychodu). Dofinansowanie to będzie mogło zostać zatrzymane w 75 proc., jeśli po 12 miesiącach firma utrzyma ten sam stan zatrudnienia i spełni inne wpisane w umowie o dofinansowanie warunki. Sumarycznie wszelka uzyskana wirusowa pomoc publiczna nie będzie mogła przekroczyć 800 tys. euro, co w tym konkretnym przypadku nie grozi.

 Monika Lewandowska

Senior Manager, Tax Advisory 

Services, Crido

Przykład:  Spółka zatrudniająca ok. 70 pracowników na umowę o pracę, świadcząca usługi w sektorze usług transportowych. Obroty spółki za 2019 r. wyniosły ok. 50 mln zł, spółka miała również pozytywne wskaźniki EBITDA i wynik netto. W kwietniu 2020 r. spółka notuje znaczący spadek przychodów w porównaniu z rokiem poprzednim oraz marcem 2020 r. 

Rekomendowane rozwiązania

1. Dofinansowania do wynagrodzeń pracowników Do wyboru jedna z trzech ścieżek: ogłoszenie przestoju ekonomicznego, obniżenie wymiaru czasu pracy tzw. 40:40:2 oraz wsparcie od starosty.  

2. Dofinansowanie PFR dla MSP

Maksymalna wysokość dofinansowania dla spółki z uwagi na skalę zatrudnienia (powyżej 10 pracowników, ale mniej niż 249) i wysokość przychodów  (mniej niż 50 mln euro) może wynieść do 8 proc. wartości przychodów za rok obrotowy 2019. 

3. Dofinansowanie dla branży transportowej ARP dla podmiotów działających w tym segmencie gospodarki, oferuje program refinansowania zobowiązań wynikających z zawartych umów leasingu. Wsparcie jest udzielane dla podmiotów o obrotach powyżej 4 mln zł i posiadających dodatnie wyniki za 2019 r (w zakresie pozytywnej EBITD-y i wyniku netto. Kwota leasingu wynosi do 5 mln zł (netto) dla klienta. Okres finansowania wynosi do 6 lat.

4. Inne instrumenty wsparcia płynnościowego Zarówno ARP, jak i BGK przygotowały programy wsparcia w zakresie np. dofinansowań do wynagrodzeń, finansowania deficytu w kapitale obrotowym czy gwarancji de minimis. W omawianej sytuacji powinny być one dostępne dla spółki, zwłaszcza w kontekście posiadanego kredytu obrotowego.

Piotr Zaremba 

doradca podatkowy w kancelarii Paczuski Taudul

Przykład: Zakład fryzjerski w małym mieście, w którym oprócz właściciela pracują dwie osoby: zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a druga współpracująca na podstawie umowy zlecenia. Przed kryzysem średnie miesięczne przychody firmy wynosiły ok. 15 tys. zł, obecnie – z uwagi na ograniczenia sanitarne – zakład fryzjerski nie uzyskuje żadnych przychodów

Rekomendowane rozwiązania

1. Subwencja PFR Kwota wsparcia dla mikrofirm jest obliczana jako iloczyn liczby zatrudnionych oraz kwoty bazowej subwencji. Bazowa kwota subwencji jest natomiast uzależniona od wielkości spadku przychodów danej firmy (przy spadku przychodów o 75–100 proc. wynosi ona 36 tys. zł). Tym samym przedsiębiorca będzie mógł uzyskać subwencję w wysokości 72 tys. zł (36 tys. zł x 2). W przypadku utrzymania działalności i zatrudnienia przedsiębiorca może zachować do 54 tys. zł uzyskanego dofinansowania.

2. Zwolnienie ze składek ZUS Przedsiębiorca może złożyć wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych składek na ZUS oraz na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r. Wniosek w tym zakresie składany jest bezpośrednio do ZUS.

3. Świadczenie postojowe Świadczenie postojowe, co do zasady, wynosi 2080 zł i może zostać wypłacone maksymalnie trzykrotnie, pod warunkiem złożenia oświadczenia, że wykazana we wniosku sytuacja materialna przedsiębiorcy nie uległa poprawie. Maksymalna wysokość wsparcia wynosi zatem 6240 zł. O dofinansowanie na zbliżonych zasadach mógłby wystąpić również zleceniobiorca. W takim przypadku wniosek byłby składany za pośrednictwem przedsiębiorcy.

4. Pożyczka dla mikroprzedsiębiorców Przedsiębiorca może na podstawie umowy uzyskać pożyczkę na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności do wysokości 5 tys. zł. Okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 

12 miesięcy, z karencją w spłacie przez 3 miesiące od dnia udzielenia pożyczki. Wniosek o udzielenie pożyczki składa się do powiatowego urzędu pracy.

5. Dofinansowanie pensji na podstawie umowy ze starostą

6. Dofinansowanie pensji z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

7. „Przestój ekonomiczny” Dofinansowania przysługują łącznie przez 3 miesiące, co oznacza, że może w przybliżeniu wynieść: w przypadku przestoju ekonomicznego – 7800 zł + narzut na ZUS;  w przypadku obniżenia czasu pracy – maksymalnie 12 474 zł + narzut na ZUS (w zależności od pensji osób zatrudnionych).

8. Odroczenie/rozłożenie na raty zobowiązań podatkowych

 Monika Błońska i Katarzyna Koprowska

Departament Doradztwa Prawnego w Mariański Group Kancelaria Prawno-Podatkowa

Przykład: Spółka działa na rynku od 2013 r., zatrudnia 23 pracowników, a jej obrót w zeszłym roku wyniósł ok. 3 mln zł. Jednocześnie suma aktywów bilansu spółki za rok 

2019 nie przekroczyła 10 mln euro. Spółka jest powiązana z innym podmiotem, ale zsumowanie liczby zatrudnionych i wyników finansowych spółek nie powoduje przekroczenia limitów niezbędnych do uznania jej za „małego przedsiębiorcę”. Z uwagi na obecną sytuację obroty spółki spadły o 34 proc., a zarząd rozwiązał umowy ze zleceniobiorcami.

Przykładowe rozwiązania

1. Przestój ekonomiczny i obniżony wymiar czasu pracy + dofinansowanie wynagrodzeń z FGŚP

2. Dofinansowania wynagrodzeń z Funduszu Pracy

3. Świadczenie postojowe dla zleceniobiorców Względem zleceniobiorców, którzy stracili zatrudnienie z uwagi na obecną sytuację, przedsiębiorca może wystąpić o świadczenie postojowe do ZUS. Ponieważ rozwiązane umowy były zawarte przed 1 kwietnia 2020 r., przychód z nich nie przekroczył 15 681 zł, a zleceniobiorcy nie mieli innych tytułów do ubezpieczeń społecznych, to świadczenie będzie przysługiwało wszystkim zwolnionym zleceniobiorcom. Będą oni mogli uzyskać świadczenie w wysokości (co do zasady) 2080 zł nawet trzykrotnie. 

4. Subwencja z PFR Wysokość uzyskanych środków zależna jest od poziomu spadku przychodów. Ustalana jest jako procent wartości przychodów przedsiębiorcy uzyskanych ze sprzedaży za rok obrotowy 2019. W przypadku naszej spółki oznacza to, że przy spadku obrotów o 34 proc., może uzyskać pomoc nawet równowartości 4 proc. przychodów za 2019 r.

5. Zwolnienie z 50 proc. składek ZUS Chociaż, co do zasady, zwolnienie przysługuje jedynie ze składek nieuregulowanych, a spółka uiściła już składki marcowe, to możliwe jest wystąpienie z wnioskiem o zwrot dokonanej nadpłaty. Kluczowe w tym miejscu jest stanowisko ZUS, zgodnie z którym wniosek o zwrot należy złożyć przed upływem terminu płatności składek za kwiecień. Spółka może także wnioskować o zwolnienie z już uiszczonych należności za marzec. Jeśli wniosek o zwolnienie zostanie rozpatrzony pozytywnie, nadpłata powinna zostać zaliczona na poczet kolejnych należnych składek.

6. Wsparcie podatkowe Przedsiębiorca może wystąpić o ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, np. rozłożenie podatku lub zaległości podatkowej na raty. Dzięki obecnym przepisom, w czasie epidemii nie będzie wiązało się to z obciążeniem opłatą prolongacyjną. Na skutek wprowadzenia rozwiązań kolejnych tarcz, ma także wydłużony czas na wpłatę bieżących zaliczek jako płatnik. Jednocześnie, jeśli zapłaci kontrahentowi na rachunek, który nie znajduje się na tzw. białej liście, na zgłoszenie tego faktu będzie miał 14 a nie 3 dni. Wydłużono także okres na zatwierdzenie ewentualnego sprawozdania finansowego i jego złożenie do KRS. Rozwiązań podatkowych jest przy tym więcej.

7. Porozumienie z bankiem w kwestii kredytów Tarcza antykryzysowa wprowadza możliwość zmiany przez bank warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego przed 8 marca 2020 r., jeżeli jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Zmiana taka dokonywana jest na uzgodnionych warunkach, a jednocześnie nie może powodować pogorszenia sytuacji finansowej kredytobiorcy. Bank nie jest zobowiązany do zmiany warunków umowy, jednak przedsiębiorca powinien podjąć próbę renegocjowania zasad i terminów spłaty pożyczek. Możliwość ta nie dotyczy umów leasingu.

8. Zawieszenie terminów na złożenie wniosku o upadłość Pogorszenie sytuacji przedsiębiorcy może powodować konieczność skorzystania z procedury restrukturyzacyjnej lub upadłościowej. Chociaż nadal można skorzystać z tych rozwiązań, przedsiębiorca powinien pamiętać, że bieg terminów do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości został przerwany (lub zawieszony) na czas epidemii, a dodatkowo wprowadzono domniemanie niewypłacalności dłużnika z powodu jej wystąpienia. Zarząd spółki nie musi zatem martwić się obecnie obowiązkiem zgłoszenia w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Angelika Dahms i Piotr Świstak specjaliści ds. podatku VAT, LLM, GWW

Przykład: Firma prowadzona w formie jednoosobowej działalności gospodarczej zajmuje się branżą eventową. Obok właścicielki zatrudnia dwie osoby na umowę o pracę oraz dwie osoby na umowę zlecenie. Przychody firmy przed kryzysem nie przekroczyły 15 tys. zł miesięcznie. W marcu 2020 r. zanotowano spadek obrotów o 60 proc. Za rok 2019 przedsiębiorca osiągnął roczny obrót netto nieprzekraczający 2 mln euro.

Rekomendowane rozwiązania

1. Zwolnienie właściciela z nieopłaconych składek ZUS za marzec – maj 2020 r. 

2. Zwolnienie z nieopłaconych składek ZUS na pracowników UWAGA: Wnioski dotyczące zwolnień z opłacania składek ZUS będą przyjmowane do 30 czerwca. Przedsiębiorca może je złożyć za pomocą portalu ZUS-PUE. ZUS w formie elektronicznej potwierdzi zwolnienie, wskazując również wysokość udzielonej z tego tytułu pomocy publicznej.

3. Jednorazowa pożyczka ze środków Funduszu Pracy na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy.

4. Świadczenia ze środków FGŚP na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy. 

5. Dofinansowanie od starosty części kosztów wynagrodzeń oraz należnych od tych nich składek na ubezpieczenia społeczne 

6. Świadczenie postojowe może otrzymać właściciel mikroprzedsiębiorstwa oraz dwie osoby zatrudnione na umowach zlecenia. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nie są uprawnione do otrzymania świadczenia.

7. Dofinansowanie z Polskiego Funduszu Rozwoju dla przedsiębiorcy z przykładu kryterium uzyskania dofinansowania jest tylko odnotowany spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) o co najmniej 25 proc. w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu z poprzednim 

miesiącem lub z analogicznym miesiącem ubiegłego roku. W omawianym przykładzie liczba pracowników to cztery osoby. Wnioski będą przyjmowane do 31 lipca lub do wyczerpania środków programu pomocowego.

---

Gwarancje de minimis

Halina Wiśniewska 

dyrektor Departament Gwarancji i Poręczeń, Bank Gospodarstwa Krajowego

Z pomocą na korzystniejszych niż dotychczas warunkach przychodzą m.in. gwarancje de minimis. To program, z którego od 2013 r. skorzystało już ponad 160 tys. firm. Gwarancje de minimis zabezpieczają kredyty zaciągane przez mikro-, małe i średnie firmy. Z gwarancji na nowych zasadach skorzystało już ponad 7 tys. firm i ta liczba stale rośnie.

Gwarancje zabezpieczają do 80 proc. kwoty kredytu, a ich wartość to nawet 3,5 mln zł. Okres gwarancji spłaty kredytu obrotowego to 39 miesięcy (było 27). BGK nie pobiera prowizji za udzielenie gwarancji za pierwszy rok. Dla firm, które nie mają długiej historii kredytowej albo wystarczającego majątku na zabezpieczenie spłaty kredytu, gwarancje BGK są często jedyną drogą do jego uzyskania. Dodatkowo, objęcie kredytu gwarancjami BGK pozwala firmie uzyskać korzystniejsze warunki kredytowania: dłuższy okres finansowania lub niższą marżę.

-

Rozwiązania dla samozatrudnionych

1. Zwolnienie z konieczności opłacania ZUS na trzy miesiące – warunkiem niezbędnym jest prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 r. Dofinansowanie mogą dostać te osoby, których przychody nie przekraczają 15 681 zł miesięcznie. Zwolnienie z ZUS nie jest opodatkowane PIT.

2. Wniosek o tzw. mikropożyczkę (jednorazowo 5 tys. zł) – warunkiem niezbędnym jest prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 marca 2020 r. Pożyczka może zostać w całości umorzona na wniosek przedsiębiorcy, zaś to umorzenie nie jest opodatkowane PIT.

3. „Postojowe” (ok. 2 tys. zł. można otrzymać maksymalnie 3-krotnie) – warunkiem niezbędnym jest prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 lutego 2020 r. Postojowe dostępne jest dla tych przedsiębiorców, którzy odnotowali spadek przychodów w 2020 r. w rozumieniu podatkowym o minimum 15 proc. m/m  lub zawiesili działalność po 31 stycznia 2020 r.

4. Dofinansowanie kosztów działalności od starosty – warunkiem koniecznym uzyskania dofinansowania jest spadek przychodów o minimum 30 proc. – w zależności od skali spadku przychodów (liczonych m 2020/m 2019): 30 proc., 50 proc., 80 proc. można otrzymać od ok. 1300 zł do 2340 zł).

-

Paweł Chorąży dyrektor, Pion Funduszy Europejskich, BGK 

Pożyczka płynnościowa to ważne wsparcie dla firm z sektora MSP. Jej dużym atutem, poza oprocentowaniem, jest m.in. brak wymogu wkładu własnego, półroczna karencja w spłacie czy okres spłaty wynoszący maksymalnie 6 lat