Zasiłek pogrzebowy wzrośnie do 9 tys. zł? Waloryzacja po dekadzie niskiej stawki

Wielu Polaków oprócz traumy po stracie bliskiej osoby musi się mierzyć z dodatkowym obciążeniem, jakim jest konieczność zadłużenia w celu opłaty kosztów pogrzebu. Obecna kwota zasiłku pogrzebowego, ustalona w 2011 roku, nie była waloryzowana przez ponad dekadę. To 4 000 zł, co nie starcza na podstawowe opłaty w związku z pochówkiem. W tym czasie koszty organizacji pogrzebu znacząco wzrosły, osiągając obecnie kwoty zaczynające się od 8 000 zł, a w niektórych województwach nawet od 10 000 zł – wskazuje portal Money.pl.

W przedostatni dzień 2024 roku został opublikowany nowy projekt ustawy podwyższającej wysokość zasiłku pogrzebowego - nowa stawka miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku. Ostateczny kształt zmienionych przepisów ma zostać zaprezentowany przez Koalicję 15 października w pierwszym kwartale 2025 r.

Zasiłek pogrzebowy wzrośnie do 7000 zł od 2026 roku: szczegóły zmian i ich konsekwencje

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) od wiosny 2024 roku pracuje nad nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Celem jest podniesienie zasiłku pogrzebowego z obecnych 4000 zł do 7000 zł. Według najnowszego projektu, zmiana ta ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku – czytamy w portalu Infor.

Ministerstwo Finansów wyraziło obawy dotyczące proponowanych zmian, sugerując podwyżkę zasiłku do 6450 zł bez corocznej waloryzacji oraz bez dodatkowego zasiłku celowego. Argumentowano to koniecznością ograniczenia wydatków budżetowych.

Resort szacuje, że podwyżka zasiłku pogrzebowego do 7000 zł poważnie obciąży budżet i będzie kosztować sektor finansów publicznych od 1,5 do 1,6 mld zł rocznie – wskazuje portal Księgowość Budżetowa.

Mechanizm weryfikacji zamiast waloryzacji

Początkowo planowano coroczną waloryzację zasiłku pogrzebowego, jednak w projekcie z 18 grudnia 2024 roku zrezygnowano z tego mechanizmu na rzecz weryfikacji kwoty przez Radę Ministrów. Oznacza to, że wysokość zasiłku będzie ustalana uznaniowo, a nie automatycznie dostosowywana do inflacji.

MRPiPS proponuje coroczną weryfikację kwoty zasiłku pogrzebowego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, z możliwością podwyższenia świadczenia na mocy rozporządzenia Rady Ministrów. Oznacza to, że decyzja o ewentualnym wzroście zasiłku będzie zależała od rządu, a nie od automatycznego mechanizmu waloryzacji. 

Sztuka inwestowania. Jak inwestować w sztukę

Zasiłek celowy na koszty pogrzebu: 2 tys. zł na dodatkowe opłaty

Projekt przewidywał również możliwość przyznania zasiłku celowego w wysokości 2000 zł na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu. Świadczenie to miałoby przysługiwać  w sytuacjach, gdy zasiłek pogrzebowy nie przysługuje lub gdy poniesione koszty są nadzwyczajne i przekraczają kwotę zasiłku pogrzebowego -  czytamy w portalu Infor. W drugim scenariuszu łączna kwota od państwa na pogrzeb wyniosłaby nawet 9 tys. zł, co wydaje się naprawdę dużą pomocą.

Na to rozwiązanie Resort Finansów także nie wyraża zgody. Argumentuje to koniecznością ograniczenia wydatków budżetowych.

Reakcje branży pogrzebowej: walka o waloryzację świadczenia

Polska Izba Branży Pogrzebowej pozytywnie ocenia planowaną podwyżkę zasiłku, podkreślając, że obecna kwota 4000 zł nie pokrywa rzeczywistych kosztów pogrzebu, które wynoszą około 9 tys. zł Jednocześnie Izba wyraża zaniepokojenie rezygnacją z mechanizmu corocznej waloryzacji, co może prowadzić do szybkiej dezaktualizacji kwoty zasiłku w obliczu rosnących kosztów usług funeralnych. 

10 startupów, o których będzie głośno w 2025 roku. Prognoza Kuby Dobroszka

Porównanie zasiłku pogrzebowego w innych krajach

Warto zauważyć, że wysokość zasiłku pogrzebowego w Polsce jest niższa niż w niektórych krajach europejskich. Na przykład w Niemczech zasiłek ten wynosi około 1200 euro, we Francji około 1000 euro, a w Wielkiej Brytanii świadczenie na pokrycie kosztów pogrzebu może sięgać nawet 2000 funtów. Jednak w wielu krajach wysokość zasiłku jest uzależniona od indywidualnej sytuacji finansowej rodziny zmarłego oraz od poniesionych kosztów pogrzebu.

Procedura ubiegania się o zasiłek pogrzebowy

Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy w Polsce, należy złożyć wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), w zależności od statusu ubezpieczeniowego zmarłego. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające poniesione koszty pogrzebu, takie jak faktury czy rachunki. Termin na złożenie wniosku wynosi 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której przysługuje zasiłek.

Czy po podwyżce zasiłku branża funeralna podniesie stawki?

Dane GUSu wskazują, że liczba zgonów w Polsce rośnie. Wynika to m.in. z powodu starzenia się społeczeństwa, czyli większej liczby osób narażonych na śmierć w wyniku chorób czy wypadków. Szacunku Głównego Urzędu Statystycznego mówią o wzroście zgonów o 39 tysięcy rocznie między 2026 a 2035 rokiem. Obecnie to około 400 tysięcy zgonów.  

Planowana podwyżka zasiłku pogrzebowego do 7000 zł od 2026 roku jest krokiem w stronę lepszego dostosowania świadczenia do rzeczywistych kosztów pogrzebu. Z drugiej strony wyższe dopłaty mogą oznaczać podwyżki cen w branży funeralnej, czego obawiają się niektórzy eksperci. Podobny mechanizm miał miejsce w przypadku dopłat do niskooprocentowanych kredytów na mieszkania. Deweloprzy podnosili marże na mieszkania i de facto bogacili się kosztem programu, który miał wesprzeć obywateli. W przypadku mieszkań mamy do czynienia z dużym popytem przy zbyt niskiej podaży. Natomiast w branży funeralnej sytuacja jest inna. Na rynku nie brakuje firm świadczących usługi pogrzebowe, więc konkurencja między nimi powinna utrzymać ceny w ryzach.