Sztuka realizacji (i finansowania) inwestycji

W połowie sierpnia na ustach wszystkich były wstępne dane gospodarcze za II kwartał br. Niestety zanotowaliśmy drugi z rzędu spadek PKB. Powody? Wysoka inflacja uderzyła w popyt konsumencki, a wysokie stopy procentowe dodatkowo dobiły aktywność gospodarczą. W tych trudnych czasach jest pewna nadzieja.

- Dane sugerują, że polska gospodarka mija dołek cyklu koniunkturalnego i druga połowa roku przyniesie odbudowę wzrostu. Podtrzymujemy naszą prognozę, że w całym 2023 r. dynamika PKB wyniesie 0,9 proc., a w przyszłym roku przyspieszy do 2,7 proc. — podali w komentarzu analitycy Banku Millennium.

Podobnego zdania są inni eksperci. 

– Od III kwartału oczekujemy już powrotu do dodatniej dynamiki PKB, m.in. dzięki odbiciu konsumpcji (efekt wzrostu dochodów realnych) oraz mocnym inwestycjom – przewidują analitycy PKO BP.

Gospodarka ma ruszyć. Podobnie popyt na produkty polskich firm. Zgodnie z nową analizą od PARP w ostatnich latach dynamicznie postępuje proces ekspansji polskich firm na rynki zagraniczne i to zaczyna przynosić coraz większe korzyści. Relacja eksportu wyrobów i usług do PKB systematycznie rośnie. W latach 2012–2021 zwiększyła się z 44,3 proc. do 60,7 proc., a od 2016 r. przekracza 50 proc. Polskie przedsiębiorstwa zajmują się w coraz większym stopniu zaspokajaniem popytu konsumentów zagranicznych. Możliwości podboju rynków innych państw są uzależnione od sytuacji gospodarczej w UE. W następstwie dobrej koniunktury polski eksport wzrósł aż o 23,6 proc. r/r.

Potrzeba pieniędzy

Obecnie polskie firmy przede wszystkim myślą o przetrwaniu. Nic dziwnego – w ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2023 r. w Polsce niewypłacalność ogłosiło ponad 2,5 tys. firm. Przez cały 2022 r. było ich 2,7 tys. Będziemy mieli rekord – dlatego dziś przedsiębiorcy poszukują pieniędzy na bieżące wydatki. Nie jest to proste. Poziom stóp procentowych, a co za tym idzie np. wskaźnika WIBOR pozostaje na bardzo wysokim poziomie. Dostęp do pieniędzy jest więc drogi, a same banki dość ostrożnie podchodzą do udzielania finansowania przedsiębiorcom. Przedsiębiorcy z sektora MŚP poszukują nowych produktów finansowych, które pomogą im przetrwać i rosnąć w dynamicznym otoczeniu biznesowym.

Podsumowując, zmieniający się krajobraz gospodarczy oraz wyzwania płynności finansowej skłaniają przedsiębiorców MŚP do poszukiwania nowych i elastycznych produktów finansowych. Rozwiązania oparte na technologii, finansowanie z nietypowych źródeł, jak pojawiająca się oferta BNPL (płatności odroczonych w relacjach między firmami), oraz specjalistyczne produkty oferują innowacyjne sposoby na zaspokojenie potrzeb finansowych MŚP, umożliwiając im osiągnięcie stabilności i wzrostu w trudnym otoczeniu biznesowym. Obecnie na rynku dominują specjalistyczne produkty finansowe, takie jak kredyty inwestycyjne, leasing operacyjny czy kredyty obrotowe. Rośnie też znaczenie np. faktoringu. Firmy mogą szybko pozyskać płynność poprzez sprzedaż swoich należności za gotówkę, co może być szczególnie korzystne w przypadku opóźnień płatności od klientów. To rozwiązanie pomaga w utrzymaniu stałego przepływu gotówki, niezbędnego do bieżącej działalności i ekspansji.

Takie próby podejmują np. mikrofirmy. Jak wynika z najnowszych badań NFG, 26 proc. jednoosobowych firm skorzystało z dodatkowego finansowania w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Na co wykorzystano te pieniądze? Głównie na zakup towaru 

(29 proc.) oraz spłatę zobowiązań (23 proc.), przy czym powody sięgania po finansowanie różnią się w zależności od branży, w jakiej działa dana firma, czy oceny kondycji finansowej przedsiębiorcy. Firmy niestabilne finansowo istotnie częściej sięgały po zewnętrzne finansowanie w porównaniu do firm stabilnych (50 proc. względem 

21 proc.). Głównie po to, by uregulować zobowiązania, zapłacić za media oraz wypłacić pensje pracownikom. Z kolei firmy stabilne przeznaczały te środki przede wszystkim na zakup towaru, narzędzi oraz sprzętu biurowego.

Skąd je brać

Powyższe badania pokazują, że w przypadku małych firm najczęściej źródłem finansowania są „prywatne zasoby”. Co trzeci biznes ma kredyt bankowy, ale aż 

20 proc. przedsiębiorców pożyczało pieniądze od rodziny czy znajomych. Co 

10. mikrofirma skorzystała z dotacji, a po 4 proc. wskazań stanowiły faktoring i leasing. Przedsiębiorstwa niestabilne finansowo częściej polegały na prywatnych środkach finansowych oraz na wsparciu bliskich, podczas gdy firmy stabilne częściej korzystały z zewnętrznych dotacji oraz pieniędzy od inwestorów.

Analizując wyniki przez pryzmat branż, można zauważyć, że najwyższy odsetek korzystających z zewnętrznego wsparcia (29 proc.) stanowią firmy z branży budowlanej, co świadczy o potrzebie rozwoju i kapitalizacji w tym sektorze. 

Finansowanie inwestycji

W zmiennym i wymagającym świecie biznesu zdolność do realizacji nowych projektów i inwestycji jest kluczowa dla osiągnięcia długotrwałego sukcesu. Firmy, które zdają sobie sprawę z ważności tych kroków, muszą odważnie podjąć wyzwanie poszukiwania zewnętrznego finansowania. Odpowiednio dobrana strategia finansowania może otworzyć nowe drzwi dla innowacji i przyszłego wzrostu, umożliwiając firmom osiągnięcie swojego pełnego potencjału.

Wprowadzenie nowych projektów i inwestycji często wiąże się z kosztami, które mogą być trudne do sfinansowania z własnych środków firmy. W takich przypadkach poszukiwanie zewnętrznego finansowania staje się niezbędne. Jednak wielu przedsiębiorców obawia się zaciągania długów lub udziału inwestorów w swojej firmie. Trzeba jednak pamiętać, że istnieje wiele różnych opcji finansowania, które można dostosować do indywidualnych potrzeb i preferencji firmy.

Jedną z opcji jest kredyt inwestycyjny. To forma finansowania, która umożliwia firmom pozyskanie środków pieniężnych na cele związane z rozwijaniem działalności, inwestowaniem w nowe projekty, zakupem aktywów trwałych czy modernizacją infrastruktury. Jest to jeden z popularnych instrumentów finansowych, który pomaga przedsiębiorcom realizować swoje plany rozwojowe bez konieczności angażowania własnych zasobów finansowych.

Często spotykanym wyzwaniem dla firm jest również nieprzewidywalność i zmienność otoczenia biznesowego. W takich przypadkach elastyczność finansowania jest kluczowa. Rozwiązania takie jak linia kredytowa lub faktoring pozwalają firmom na szybkie dostosowanie się do zmieniających się potrzeb i okoliczności. Przykładowo linia kredytowa to rodzaj umowy finansowej, która umożliwia firmom dostęp do określonej kwoty środków pieniężnych, którą mogą wypożyczać według własnego uznania w określonym okresie. Jest to elastyczna forma finansowania, która umożliwia korzystanie z dostępnych środków w miarę potrzeb, podobnie jak w przypadku konta bankowego, jednak z pewnym ustalonym limitem.

Linie kredytowe są udzielane przez banki i inne instytucje finansowe. Oferują one pewne korzyści i elastyczność w porównaniu do tradycyjnych kredytów, ponieważ pozwalają na wykorzystywanie tylko tych środków, które są faktycznie potrzebne, zamiast pożyczać jednorazową kwotę. Takie linie mają jeden minus – za dostęp do pieniędzy trzeba płacić na bieżąco. 

W niedawnym raporcie firmy Schneider Electric i Digital Poland wykazano przeciętne zainteresowanie polskich firm inwestycjami w szeroko rozumianej elektryfikacji przedsiębiorstw. Chodzi nie tylko o używanie OZE, ale np. rozwój floty samochodów elektrycznych czy większej optymalizacji zużycia energii elektrycznej. Dla czterech na 10 firm (38 proc.) główną barierą przed wprowadzaniem Elektryczności 4.0 jest niedobór środków finansowych. Autorzy raportu wykazują jednak, że na rynku pojawił się w ostatnim czasie szereg inicjatyw, które stanowią istotne wsparcie dla przedsiębiorstw w procesie inteligentnej elektryfikacji. Mowa m.in. o działalności doradczej organizacji pozarządowych, programach badawczo-rozwojowych czy funduszach unijnych. Jednym z takich instrumentów jest kredyt ekologiczny, o który firmy mogą ubiegać się od 13 czerwca tego roku. O kredyt mogą się ubiegać przedsiębiorcy z sektora MŚP oraz spółki o małej i średniej kapitalizacji, które chcą zmodernizować posiadaną infrastrukturę, np. budynki, maszyny i urządzenia. Jej efektem musi być ograniczenie zużycia energii pierwotnej w zmodernizowanym obszarze o przynajmniej 30 proc. w porównaniu do bieżącego zużycia. 

Jak analizować rzeczywistość

Zanim przedsiębiorcy podejmą decyzję o finansowaniu swoich projektów, kluczowe jest dokładne zrozumienie aktualnych warunków i zasad panujących na rynku. W przypadku firm działających w branży nowych technologii kilka aspektów może im przynieść korzyści. Przede wszystkim innowacyjne projekty często przyciągają uwagę inwestorów poszukujących nowych możliwości wzrostu. Ponadto istnieją specjalne programy i inicjatywy wspierające technologiczne przedsięwzięcia, które mogą znacznie ułatwić dostęp do finansowania. Granty, środki z funduszy inwestycyjnych czy specjalnych projektów są cały czas dostępne.

Firmy z tradycyjnej gospodarki również mogą znaleźć korzystne źródła finansowania. Przedsiębiorcy w tych branżach mogą skorzystać z długoterminowych relacji z partnerami biznesowymi, które pozwalają na elastyczne dostosowanie się do zmieniających się potrzeb finansowych. Ponadto rynek zrównoważonego rozwoju otwiera nowe drzwi dla firm tradycyjnych, umożliwiając im korzystanie z różnych programów wspierających ekologiczne inwestycje. Przykładowo fundusze Unii Europejskiej stanowią znaczący zasób dla innowacyjnych projektów, zwłaszcza w branży technologicznej, gdzie można ubiegać się o wsparcie na rozwój, badania i rozbudowę. Ponadto wiele lokalnych programów, zwłaszcza te związane z ekologicznymi inwestycjami, może dostarczyć firmom dodatkowego finansowania oraz pomóc zyskać pozytywny wizerunek w oczach klientów i społeczeństwa.

Utrzymać płynność

W obecnych czasach, pełnych zmian i niepewności, zdolność do utrzymania stabilnej płynności finansowej jest kluczowym celem dla każdego przedsiębiorcy. Zachowanie odpowiedniego stanu finansów jest nie tylko gwarantem bieżącej działalności, ale także stanowi podstawę dla przyszłego wzrostu i sukcesu. W tym kontekście przedsiębiorcy powinni bacznie rozważać różne opcje i strategie, które pomogą w efektywnym zarządzaniu płynnością finansową, takie jak faktoring, mikrofaktoring oraz analiza warunków leasingu, szczególnie leasingu samochodów.

Faktoring, czyli sprzedaż wierzytelności przyszłych płatności firmie faktoringowej w zamian za natychmiastowe finansowanie, stał się niezwykle popularny wśród przedsiębiorców. Mikrofaktoring to specjalna forma faktoringu, która umożliwia małym i średnim firmom finansowanie pojedynczych faktur. To wygodne rozwiązanie w sytuacjach, gdy szybki dostęp do środków jest kluczowy. Dzięki faktoringowi lub mikrofaktoringowi przedsiębiorcy mogą skoncentrować się na swojej działalności, zamiast martwić się opóźnionymi płatnościami.

Oprócz faktoringu analiza warunków leasingu, w tym leasingu samochodów, może dostarczyć przedsiębiorcom istotnych korzyści. Leasing pozwala na elastyczne korzystanie z niezbędnych zasobów, nie obciążając znacznie budżetu firmy. W przypadku leasingu samochodów przedsiębiorcy mogą zyskać dostęp do nowoczesnej floty bez konieczności znaczącego inwestowania kapitału. To szczególnie istotne w obliczu zmieniających się potrzeb i warunków rynkowych.

Zmienne warunki rynkowe oraz niepewność mogą wpływać na płynność finansową firmy. Dlatego przedsiębiorcy powinni bacznie monitorować dostępne opcje finansowania i dostosowywać swoje strategie do aktualnych potrzeb. Ci, którzy podejmują świadome decyzje dotyczące faktoringu, mikrofaktoringu oraz leasingu, zyskują nie tylko stabilność finansową, ale również elastyczność, by lepiej radzić sobie w niestabilnych warunkach.

Efekt? Polscy faktorzy sfinansowali w pierwszym półroczu 2023 r. bieżącą działalność krajowych firm w kwocie blisko 225,7 mld zł – wynika z najnowszego badania Polskiego Związku Faktorów. Łączna wartość wykupionych wierzytelności w formie faktur wyniosła o 1,2 proc. więcej niż w pierwszym półroczu ubiegłego roku. Faktury na gotówkę zamieniło ponad 24 tys. firm, które w sumie przekazały do sfinansowania 12,7 mln dokumentów płatniczych.

Szansa w inwestycjach

W obliczu wyzwań i trudności, które często towarzyszą trudnym okresom, nie warto zapominać, że każda sytuacja niesie ze sobą również szanse. Podczas gdy ograniczenia i spowolnienie mogą stanowić wyzwanie dla realizacji nowych projektów, przedsiębiorcy powinni być gotowi wykorzystać tę chwilę do zidentyfikowania i wykorzystania potencjalnych okazji rozwoju swojego biznesu.

Takie okazje pojawiają się niemal wszędzie. Przykładowo niedawno Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) objął większościowy pakiet akcji w spółce GPW Ventures Asset Management. W ten sposób powstanie wehikuł inwestycyjny, którego celem jest rozwój rolnictwa, przemysłu rolno-spożywczego, sektora OZE w rolnictwie, a także obszarów wiejskich poprzez finansowanie działań innowacyjnych i rozwojowych.

Dzięki współpracy GPW Ventures i Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz dzięki tym środkom, które obejmując akcje, przekaże do spółki KOWR, powstanie przestrzeń dla polskich innowatorów, przedsiębiorców, wynalazców i naukowców. Naukowcy i przedsiębiorcy będą mogli finansować i wdrażać najciekawsze i najbardziej obiecujące pomysły z takich obszarów jak: produkcja nowych maszyn i urządzeń wykorzystywanych w rolnictwie, produkcja i sprzedaż pasz, nawozów, środków ochrony roślin, automatyzacja, cyfryzacja rolnictwa czy wreszcie cały sektor energetyki odnawialnej na obszarach wiejskich. 

Piotr Gębala, prezes zarządu GPW Ventures, informował, że zostały zidentyfikowane firmy, które mogą skorzystać z finansowania. To firmy z szerokiego sektora agrotech, np. produkujące biodegradowalne naczynia czy ograniczające marnowanie żywności.

– Udało nam się zwymiarować potrzeby rynku, znamy skalę potrzeb. Potencjał określamy na 225 mln zł. Może to oznaczać około 40-50 inwestycji. Uważam, że około 10 z nich powitamy jako emitentów na GPW. Chcemy pobudzić branżę finansową w kierunku technologii związanych z żywnością – powiedział Marek Dietl, prezes GPW.

Niezależnie od branży istnieją obszary, które mogą pozostać nieodkryte lub niewystarczająco wykorzystane. Być może istnieje nisza rynkowa, która nie została jeszcze właściwie zbadana, lub innowacyjne rozwiązanie, które może wyróżnić firmę na tle konkurencji. Właśnie w trudnych czasach, kiedy konkurencja może być mniej aktywna lub ograniczona, istnieje okazja do przemyślenia strategii, identyfikowania luk na rynku i wprowadzenia nowych produktów lub usług, które spełnią aktualne potrzeby klientów.

Dążenie do innowacji i ekspansji finansowej może stanowić kluczowy element strategii przetrwania i sukcesu w obliczu trudności. Przedsiębiorcy, którzy są zdolni do zauważania szans tam, gdzie inni widzą jedynie przeszkody, mogą wyjść z tego okresu silniejsi i bardziej konkurencyjni. Warto więc zainwestować czas i wysiłek w analizowanie rynku, zgłębianie potrzeb klientów oraz poszukiwanie nowatorskich rozwiązań.

Na horyzoncie są także zupełnie nowe programy. Ewentualne odblokowanie pieniędzy z KPO może oznaczać zastrzyk finansowy sięgający dziesiątek miliardów złotych. Pieniądze te trafiłyby przede wszystkim do firm, mocno poprawiając ich otoczenie rynkowe i perspektywy rozwoju.