Okres ochronny przed wiekiem emerytalnym. W tych przypadkach pracodawca nie może cię zwolnić

Ochrona przedemerytalna to szczególny okres w karierze zawodowej pracownika, który rozpoczyna się 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy. W tym czasie pracownik zyskuje szereg gwarancji prawnych chroniących jego zatrudnienie.

Kluczowe aspekty ochrony:

• Zabezpieczenie przed nieuzasadnionym zwolnieniem
• Ochrona warunków zatrudnienia
• Utrzymanie dotychczasowego wynagrodzenia
• Zachowanie dodatków funkcyjnych

Pracodawca w okresie ochronnym nie może bez ważnego powodu:

• Wypowiedzieć umowy o pracę
• Zmniejszyć wymiaru etatu
• Obniżyć pensji
• Zlikwidować dodatków funkcyjnych

Dozwolone zmiany warunków zatrudnienia mogą nastąpić w przypadku:

• Wprowadzenia nowego systemu wynagradzania obejmującego wszystkich pracowników lub całe grupy zawodowe
• Utraty przez pracownika uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy (potwierdzonej orzeczeniem lekarskim)
• Utraty innych kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku

Celem tych regulacji jest zapewnienie pracownikom stabilności zawodowej i finansowej w ostatnich latach przed emeryturą.

Kogo obejmuje ochrona przedemerytalna?

Przepisy ochrony przedemerytalnej chronią osoby zatrudnione zarówno na umowy bezterminowe, jak i na czas określony - o ile ta druga forma pozwala na doczekanie wieku emerytalnego.

Ochrona zaczyna się: dla kobiet jest to moment ukończenia 56 lat, czyli cztery lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat. Mężczyźni natomiast wchodzą w okres ochronny w wieku 61 lat, mając przed sobą perspektywę emerytury w wieku 65 lat. Należy jednak pamiętać, że samo osiągnięcie odpowiedniego wieku to nie wszystko - równie istotny jest staż pracy. Dla kobiet wynosi on minimum 20 lat, a dla mężczyzn 25 lat.

Pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę tuż przed rozpoczęciem okresu ochronnego, nawet jeśli okres wypowiedzenia miałby wykroczyć poza moment rozpoczęcia ochrony. Jest to zgodne z przepisami. Ochrona przestaje również obowiązywać w sytuacji, gdy pracownik uzyskuje prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Ochrona przedemerytalna – kiedy nie obowiązuje?

Mimo szerokiego zakresu ochrony istnieją sytuacje, w których pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem w okresie ochronnym. Są to wyjątkowe okoliczności, takie jak poważne naruszenie obowiązków pracowniczych, uzyskanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, likwidacja firmy czy ogłoszenie upadłości.

Prawo do wcześniejszej emerytury

Niektóre zawody umożliwiają uzyskanie wcześniejszej emerytury przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Wśród nich są:

• pracownicy zatrudnieni w szczególnych warunkach,
• pracownicy kolei,
• dziennikarze,
• artyści (tancerze, muzycy, aktorzy, operatorzy filmowi, fotografowie),
• pracownicy organów kontroli państwowej i administracji celnej,
• żołnierze zawodowi,
• funkcjonariusze Policji,
• pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej,
• nauczyciele.

Ochrona przedemerytalna dotyczy również pracowników powyższych zarodów. One również mogą skorzystać z obniżonego wieku emerytalnego.

Wiek ochronny przed emeryturą a umowa o pracę na czas określony

Ochrona przedemerytalna będzie miała również swoje zastosowanie w przypadku umowy o pracę na czas określony. Jednak muszą być zachowane pewne warunki. Umowa na czas określony musi w czasie obowiązywania ochrony przekształcić się w umowę na czas nieokreślony lub być zawarta na okres przekraczający 33 miesiąc. W tym wypadku pracownik automatycznie uzyskuje ochronę przedemerytalną na takich samych zasadach, jak w przypadku umowy na czas nieokreślony.