Koniec z zerowym VAT na żywność. Jest decyzja ministerstwa!

W związku z najnowszymi odczytami inflacji oraz prognozami dynamiki cen podstawowych produktów spożywczych objętych przejściową stawką VAT 0%, Ministerstwo Finansów podjęło decyzję o nieprzedłużaniu po 31.03.2024 roku okresowego obniżenia stawki VAT na podstawowe produkty spożywcze.

Obniżona stawka VAT na podstawowe produkty spożywcze obowiązuje od 01.02.2022 roku. Została wprowadzona przy odczycie inflacji za styczeń 2022 roku na poziomie 9,2% (r/r).

Według wstępnych danych GUS inflacja w styczniu br. obniżyła się do 3,9% (r/r) i było to najniższe tempo wzrostu cen konsumpcyjnych w tym ujęciu od marca 2021 r. Wyraźnie spadło także roczne tempo wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych – do 4,9% w styczniu br. (tj. najniżej od września 2021 r.). Jest to najniższa wartość od września 2021 roku, co stało się kluczowym argumentem dla ministerstwa do zakończenia okresu obniżonej stawki VAT. Przypomnijmy, że przed dwoma laty przeżywaliśmy trudny okres, ceny towarów i usług konsumpcyjnych we wrześniu 2022 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem 2021 r. wzrosły o 17,2% (przy wzroście cen towarów – o 18,7% i usług – o 12,5%).

Szacuje się, że w lutym i marcu br. zarówno inflacja (r/r) jak i tempo wzrostu cen żywności (r/r) utrzymają się w tendencji spadkowej. Niższej dynamice cen żywności będą sprzyjać spadkowe tendencje cen na światowych rynkach rolnych, a także silny efekt bazy, wynikający z wysokiego wzrostu cen żywności przed rokiem.

Dane dotyczące inflacji ogółem jak i dynamice cen żywności i napojów bezalkoholowych za styczeń i luty br. (po uwzględnieniu nowych wag) GUS opublikuje 15 marca br.

Wyniki analiz o zerowym VAT na żywność

Przypomnijmy, jak informowaliśmy dwa tygodnie temu, koszt utrzymania zerowej stawki VAT na żywność w 2024 roku mógłby wynieść prawie 3 mld zł. Z tego względu minister finansów, Andrzej Domański, podjął próby wstrzymania zerowego VAT na żywność. O tej sprawie miał rozmawiać m.in. z premierem Donaldem Tuskiem.

Ministerstwo Finansów opiera swoją decyzję na optymistycznych prognozach dotyczących dalszego spadku inflacji oraz cen żywności, wspieranych tendencjami cenowymi na światowych rynkach rolnych. Oczekuje się, że zarówno inflacja ogólna, jak i ceny żywności będą kontynuować tendencję spadkową, co ma przyczynić się do dalszej stabilizacji sytuacji ekonomicznej w kraju - informuje portal wiadomoscihandlowe.pl.

Konsumenci raczej nie będą zadowoleni z takiej strategii rządu. Z pewnością argument o pozostawieniu najbardziej potrzebujących samym sobie wyciągnie obecna prawicowa opozycja. Donald Tusk przygotował się do takich oskarżeń proponując poniższe rozwiązanie.

Tusk zapowiada inflacyjną poduszkę powietrzną

Premier Donald Tusk sygnalizował możliwość zakończenia zerowego VAT-u na żywność już na początku marca, wskazując na optymistyczną sytuację cenową na rynku spożywczym. Podczas konferencji prasowej wspomniał o możliwości powrotu do 5-procentowej stawki VAT, zachowując jednocześnie otwartość na szybkie reagowanie i ewentualny powrót do zerowej stawki, jeśli sytuacja na rynku by tego wymagała. Taka elastyczność ma na celu zrównoważenie potrzeb konsumentów z aktualną sytuacją ekonomiczną.

Wpływ na konsumentów i rynek: Jak zmiana wpłynie na portfele Polaków?

Decyzja o zakończeniu obniżonej stawki VAT może mieć mieszane konsekwencje dla konsumentów. Z jednej strony, stabilizacja cen i inflacji przyniesie mniej dynamiczne zmiany w cenach żywności na półkach sklepowych. Z drugiej jednak, koniec zerowego VAT-u wiąże się z nieuniknionym wzrostem cen niektórych produktów spożywczych. Warto jednak pamiętać, że rząd pozostaje czujny i gotowy do interwencji, jeśli sytuacja rynkowa zaczęłaby znów wymykać się spod kontroli.

Decyzja Ministerstwa Finansów o nieprzedłużaniu obniżonego VAT-u na żywność jest wynikiem pozytywnych zmian w polskiej gospodarce, obniżenia inflacji oraz względnej stabilizacji cen produktów spożywczych. Wracając do standardowych stawek VAT, rząd zapewnia także wpływy do budżetu, które są mu potrzebne na zrealizowanie wielu kosztownych obietnic wyborczych.