Zmiana reguł sądowej gry

Na początku listopada weszła życie jedna z największych nowelizacji w prawie 55-letniej historii polskiego Kodeksu postępowania cywilnego. Dopełnieniem zmian w procedurze cywilnej jest ponadto nowelizacja przepisów odrębnych ustaw regulujących m.in. czynności komorników oraz koszty sądowe w sprawach cywilnych. Pomimo skali reformy i jej znaczenia, ustawodawca nie pozostawił uczestnikom obrotu wiele czasu na przygotowanie się do funkcjonowania w nowej rzeczywistości sądowej. 

Zasadniczym motywem nowelizacji jest poprawa efektywności postępowań sądowych i skrócenie czasu ich trwania. Sztandarowym przykładem regulacji realizującej ten cel jest wprowadzenie – jako reguły – obowiązku organizowania przez sąd posiedzenia przygotowawczego, które będzie prowadzone w odformalizowany sposób, by służyć wyjaśnieniu okoliczności faktycznych sprawy i rozwiązaniu jej w sposób ugodowy, a jeśli strony nie dojdą do porozumienia – ustaleniu planu rozprawy. Plan ten zawierać będzie harmonogram całego postępowania, w tym terminy posiedzeń, kolejność przeprowadzenia dowodów, czy nawet termin ogłoszenia wyroku. Ustawodawca kładzie także nacisk na komunikację między sądem a stronami w toku postępowania, umożliwiając sędziemu przedstawienie stronom informacji o prawdopodobnym wyniku sprawy w świetle zgłoszonych twierdzeń i dowodów. Dotychczas prowadzenie sądowej dyskusji o przewidywanym przez sędziego wyniku sprawy było w praktyce niemożliwe, gdyż rodziło ryzyko skutecznego wyłączenia sędziego jako stronniczego. 

Trzeba jednak zauważyć, że istotna część zmian – mających na celu...