W oczekiwaniu na jednorożca

Aileen Lee, założycielka i partner zarządzający w funduszu venture capital Cowboy Ventures jako pierwsza użyła określenia „jednorożec” w kontekście startupów w 2013 r. Było to hasło dla niezwykle rzadkich firm – startupów osiągających wyceny 1 mld dol. lub więcej. W 2013 r. szansa na to, że dany startup osiągał taką wycenę, wynosiła zaledwie 0,0006 proc. i takich firm było na świecie 39. Minęło kilka lat i dziś mamy już 805 jednorożców, które łącznie wyceniane są na 2,615 bln dol. 

Choć jednorożce stały się obecnie zdecydowanie mniej rzadkie, ciągle jednak wyceny powyżej 1 mld dol. są imponujące. Co jednak musi zrobić startup, aby osiągnąć taką wycenę? W przeszłości musiał najczęściej przeprowadzić debiut giełdowy. Dziś coraz więcej firm jest w stanie pozyskać ogromne sumy w ramach finansowania prywatnego czy VC, co pozwala uzyskać im miliardowe wyceny bez wchodzenia na giełdę. 

Jak uzyskuje się miliardową wycenę

Poza paroma wyjątkami jest kilka czynników, które decydują o tym, że dana firma ma realną szansę na stanie się jednorożcem. Pierwszym z nich jest rynek i właściwy czas wejścia na niego (tzw. timing). Najlepszy to taki, na którym znajdziemy dużo klientów, a jednocześnie nie jest on jeszcze wypełniony konkurentami oferującymi podobne produkty. 

Drugi czynnik: szansa na dynamiczny wzrost. Oznacza to, że startup musi najczęściej nie tylko oferować dobrej jakości produkt, ale również pokazać inwestorom, że jest w stanie z nim docierać do wielu klientów – i to bardzo szybko. Musi on być skalowalny. W praktyce jednorożcami są więc najczęściej firmy, które oferują produkty cyfrowe, np. oprogramowanie. Z tego rodzaju produktem zarówno łatwo dotrzemy do klienta, jak i możemy go relatywnie tanio i szybko skalować. 

Tutaj od razu warto wymienić kilka jednorożców, które spełniają powyższe warunki. Amerykańska firma Stripe to jednorożec z wyceną 95 mld dol. Oferuje różne usługi, ale główną i największą z nich jest platforma internetowa do przetwarzania płatności, która umożliwia sprzedawcom bezpieczne przyjmowanie płatności w internecie. Stripe stworzyło wygodne i bezpieczne rozwiązanie dla sklepów i innych e-biznesów, szybko stając się standardem branżowym.

Inne przykłady? Klarna (Szwecja, wycena 45,6 mld dol.) to firma, która też specjalizuje się w rozwiązaniach płatniczych, ale przede wszystkim w opcji „kup teraz, zapłać później”. Od niedawna Klarna działa również w Polsce. Instacart (USA, wycena 39 mld dol.) to z kolei aplikacja mobilna umożliwiająca zakup artykułów spożywczych bezpośrednio z telefonu, która zapewnia też dostawy z wielu lokalnych sklepów – często w ciągu godziny od zamówienia. Tego typu firmy zdecydowanie weszły na rynek w odpowiednim momencie, a także były i są w stanie wypracowywać dynamiczny wzrost.

Pojawia się jednak pytanie: a co z pomysłem? Często bowiem wydaje nam się, że o sukcesie biznesu w dużym stopniu decyduje świetny pomysł. Jak duże znaczenie ma zatem to, co chcemy i faktycznie oferujemy?

Zespół i czynniki makro

Pomysł może być rewelacyjny, ale sam w sobie nie zapewni szansy na bycie jednorożcem. Weźmy taką firmę jak Canva (Australia, wycena 15 mld dol.), która dostarcza narzędzia do projektowania graficznego online – stworzymy tu m.in. infografiki, plakaty, zaproszenia, ulotki czy proste prezentacje. 

Canva oferuje darmowe narzędzie online, które ma ograniczone funkcje, ale również płatne za 49,99 zł miesięcznie zapewniające dostęp do ogromnej biblioteki grafik, zdjęć czy nawet plików audio. Pomysł na biznes jest tutaj relatywnie prosty: zaoferować oprogramowanie do tworzenia i edycji grafik, które działa w chmurze i jest dostępne w abonamencie. Nie trzeba być geniuszem, aby wpaść na coś podobnego. Jak to więc możliwe, że Canva stała się jednorożcem, podczas gdy wiele innych, podobnych firm – już nie? 

Tutaj dochodzimy do dwóch kolejnych czynników. Pierwszym jest zespół. Aby produkt miał szansę na sukces, ogromne znaczenie ma to, jakiej będzie jakości. O jakości decydują natomiast...