W biznesie

Studenci z zagranicy wzmacniają polską gospodarkę

Polskie uczelnie miałyby kłopoty bez studentów z zagranicy. W ciągu ostatniej dekady liczba cudzoziemców uczących się w naszych szkołach wyższych wzrosła aż trzykrotnie.

107 tys. – tylu obcokrajowców studiuje w Polsce. Oznacza to, że co 11. student nad Wisłą nie jest Polakiem. W tej liczbie największą grupę stanowią Ukraińcy (41 proc.). Wyprzedzają oni Białorusinów, na podium uplasowali się też Turcy. Każdego roku na studia w Polsce decyduje się również coraz większa liczba młodych ludzi z Afryki i Azji. Wybierają oni najczęściej uczelnie niepubliczne. Trzy najpopularniejsze kierunki studiów wśród cudzoziemców to: zarządzanie, informatyka i medycyna. 

Studenci z zagranicy wzmacniają polską gospodarkę i współfinansują naukę. Większość z nich płaci bowiem za edukację i pomaga przetrwać szkołom borykającym się z problemem niżu demograficznego. Zagraniczni uczniowie płacą też w Polsce za mieszkanie, wyżywienie, rozrywki, wreszcie często pracują, przyczyniając się do poprawy sytuacji na rynku pracy. Część z nich zostaje w naszym kraju na stałe. 

Oficjalne dane nie pokazują jednak ważnego problemu – nie ma wątpliwości, że studia części cudzoziemców to fikcja. Rekrutacja w Polsce jest stosunkowo łatwa, a zaczepienie się na uczelni pozwala na legalny pobyt w Polsce, ewentualnie wyjazd do innych państw strefy Schengen. Ministerstwo Spraw Zagranicznych opublikowało już nawet Białą Księgę służącą wyeliminowaniu nieprawidłowości wizowych. Wśród proponowanych rozwiązań jest m.in. wprowadzenie centralnego systemu rekrutacji studentów z zagranicy. - Do rozważenia jest także ograniczenie dostępu zagranicznych studentów do polskiego rynku pracy, a także zwiększenie minimalnych środków finansowych wymaganych od zagranicznych studentów w procesie ubiegania się o wizę - zauważa Anna Szymańska, ekspertka Polskiego Instytutu Ekonomicznego. 

Łatwość w dostaniu się na polskie studia niepokoi MSWiA z jeszcze jednego powodu. Jak podał portal OKO.press, prywatne uczelnie powiązane ze środowiskami prorosyjskimi miały pomóc sprowadzić do naszego kraju migrantów pod pretekstem studiowania. Istnieje podejrzenie, że mogą być oni powiązani z zagranicznymi służbami. 

Ewentualne nadużycia i nieprawidłowości nie zmieniają jednak faktu, że większość uczniów z zagranicy to uczciwi i solidni studenci. Jak wynika z opublikowanego niedawno przez MEN raportu „Cudzoziemcy na uczelniach w Polsce”, obcokrajowcy najczęściej studiują w Warszawie i Krakowie, ale też (ze względu na bliskość Ukrainy) w Lublinie. Najchętniej wybieranymi uczelniami są Akademia Finansów i Biznesu Vistula oraz Uniwersytet Jagielloński. 

Osobnym zagadnieniem jest zatrudnianie obcokrajowców w charakterze wykładowców. Nasze uczelnie zatrudniają obecnie ponad 2,5 tys. zagranicznych naukowców, z czego jedną czwartą stanowią Ukraińcy. Na kolejnych miejscach plasują się wykładowcy z Niemiec, Włoch, Indii i Wielkiej Brytanii.

Uśpiony potencjał 50-latków

Po ukończeniu 50. roku życia poziom zatrudnienia Polek i Polaków gwałtownie spada – wynika z danych OECD. Na dyskryminację na rynku pracy narażone są zwłaszcza kobiety „50 plus”. 

Te ostatnie doświadczają bowiem dyskryminacji krzyżowej – ze względu na płeć i wiek. Z badań PIE wynika, że w Polsce aż dziewięć na 10 aplikacji pracowników „50 plus” rozesłanych na potrzeby eksperymentu pozostało bez odpowiedzi. 

Paradoks sytuacji polega na tym, że społeczeństwo naszego kraju szybko się starzeje, a rąk do pracy brakuje. Które branże są najmniej otwarte na starszych pracowników? Ze statystyk wynika, że informatyczna. Średni wiek pracownika IT wynosi zaledwie 37 lat. Najbardziej inkluzywna wiekowo jest natomiast branża nieruchomości – przeciętna zatrudniona w niej osoba ma 48 lat. Stosunkowo dużym odsetkiem pracowników „50 plus” mogą się też pochwalić branże administracyjna, opieki zdrowotnej i rolnicza. Jednocześnie pracownicy w Polsce są coraz starsi, co wynika z procesów demograficznych. Z dokonanej przez PIE analizy danych BAEL wynika, że średni wiek osób pracujących w 2023 r. wzrósł w każdej branży w porównaniu z 2008 r. W 2023 r. pracujący Polak miał przeciętnie 42 lata, co stanowiło wzrost o dwa lata. 

O dyskryminacji dojrzałych kobiet na rynku pracy rozmawiamy w tym wydaniu „My Company Polska” z dziennikarką Katarzyną Dowbor. Odebrała ona właśnie od naszej redakcji tytuł Ambasadora Różnorodności. – Jestem przekonana, że za 10 lat pracownicy w wieku „50 plus” będą wręcz rozchwytywani. Śmieję się, że ja dziś przecieram im szlaki – mówi Dowbor.

Polska kuchnia podbija świat

Polska kuchnia została uznana za siódmą najlepszą w Europie i 13. na świecie. To świetny rezultat i awans w stosunku do ubiegłego roku. Czy za kilka lat na całym świecie masowo będą powstawać polskie restauracje? 

Taste Atlas to internetowy portal promujący lokalne kuchnie i dania. Prawie 10 lat temu założył go Matija Babić, chorwacki dziennikarz. W bazie znajduje się kilkanaście tysięcy potraw i napojów z całego świata, a internauci tworzą ich społecznościowy ranking. Głosowania są obiektywne, bo użytkownicy nie mogą głosować na dania ze swego kraju. 

Nic dziwnego, że Taste Atlas uchodzi za jeden z najbardziej rzetelnych agregatorów w sieci oceniających kulturę kulinarną poszczególnych państw. Polska kuchnia od lat zajmowała bardzo dobre pozycje, jednak w tym roku odnotowała historyczny rekord. W europejskim rankingu wyprzedzają nas jedynie (po kolei) Włochy, Grecja, Hiszpania, Turcja, Francja i Portugalia. Tuż za nami są Niemcy. Europejski ranking zamykają Norwegia, Łotwa i Islandia 

Czy polska kuchnia może się stać naszym towarem eksportowym? Niewykluczone, że tak. W czerwcu trzy nowe restauracje w naszym kraju otrzymały prestiżową gwiazdkę Michelina, dziewięć nowych restauracji dostało wyróżnienie Bib Gourmand, a pierwszy polski lokal doczekał się Zielonej Gwiazdki Michelina. 

Co z naszej kuchni najbardziej smakuje cudzoziemcom? W TOP 10 Taste Atlas znalazły się pierogi, gołąbki, sernik, babka, gulasz, rosół, kopytka, zapiekanka, bigos i klopsiki. Według internautów, kulinarną stolicą Polski jest Kraków.

Finowie stawiają na uran

Finlandia to pierwszy kraj Unii Europejskiej, który zaczyna wydobywać uran. To strategiczny pierwiastek niezbędny przy produkcji energii w elektrowniach atomowych. Wśród największych światowych eksporterów tego surowca są Kazachstan, Chiny i Rosja. 

Pełne moce produkcyjne związane z wydobyciem uranu Finlandia ma osiągnąć za dwa lata. Na razie pionierem jest firma Terrafame, która rozpoczęła odzysk naturalnego uranu jako produktu ubocznego produkcji cynku i niklu w swojej kopalni Sotkamo w Talvivaarze.

Pusto jak w biurze

Błyskawicznie wzrasta liczba pustostanów na rynku powierzchni biurowych – wynika z danych Polskiej Izby Nieruchomości Komercyjnych. To efekt odziedziczonej po pandemii pracy zdalnej. 

Ze statystyk wynika, że budowa nowych biur wyraźnie przyhamowała. Z danych firmy Knight Frank wynika, że w Warszawie w 2023 r. oddano do użytku ok. 61 tys. mkw.. powierzchni biurowej, co jest najmniejszą wartością odnotowaną na stołecznym rynku od 2010 r. Szczyt podaży pomieszczeń przeznaczonych na biura miał miejsce w 2017 r. 

W Polsce i tak nie jest najgorzej, bo odsetek osób wykonujących pracę zdalną jest u nas dwukrotnie niższy niż średnia europejska. Odsetek pracowników online wynosi u nas 10 proc. Niby niedużo, ale aż jedna trzecia firm wprowadziła model zdalny lub hybrydowy. To tendencja ogólnoświatowa. Analitycy McKinsey szacują, że nawet w najbardziej umiarkowanym scenariuszu globalny popyt na powierzchnię biurową w ciągu 10 lat zmniejszy się aż o 13 proc. 

Już dzisiaj w Warszawie aż 11 proc. biur świeci pustkami. W Łodzi natomiast 21 proc. Jak zauważa Tomasz Mądry z PIE, taka sytuacja jest źródłem kłopotów finansowych właścicieli powierzchni biurowej. - Nasycenie rynku i duża liczba pustostanów powoduje brak możliwości podnoszenia cen na rynku wynajmu komercyjnego – wyjaśnia specjalista. 

Rozpowszechnianie się pracy zdalnej to nie tylko problem biur, ale też pustoszejących centrów miast. Pandemia spowodowała np. wyludnianie się City of London, jednej z najbardziej znanej dzielnicy finansowej na świecie. Zdaniem ekspertów nieuchronnie zmieni się nie tylko powierzchnia, ale też forma biur. W przypadku nowych inwestycji klasyczne biurowce już teraz są zastępowane kompleksami o mieszanych funkcjach (mixed-use): biurowych, usługowych raz mieszkaniowych. Zmiany dotkną również dużych centrów handlowych, które będą zastępowane mniejszymi obiektami, budowanymi przy osiedlach mieszkaniowych, w myśl idei miast 15-minutowych.

Unia rozwodni finanse publiczne

Największe światowe think tanki przeanalizowały wyniki wyborów do europarlamentu pod kątem gospodarczym. 

Kolejna kadencja szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen oraz stabilna większość koalicji chadeków, socjaldemokratów oraz liberałów oznaczają, że nowy europarlament raczej nie zmieni zasadniczo kierunków polityki gospodarczej. Unia nadal będzie dążyła do ograniczenia roli chińskich łańcuchów dostaw i poprawy zdolności produkcyjnych w obszarze nowych technologii. Kontynuowane będą też wydatki na zbrojenia. 

Według brytyjskiego think tanku Chatham House kłopotem może być jednak kontynuacja kursu na rzecz rozszerzenia Unii o kraje bałkańskie. Z kolei Instytut Polityki Europejskiej Uniwersytetu Bocconiego wskazuje, że poluzowana może zostać polityka fiskalna. Kolejny parlament będzie też prawdopodobnie ostrożniej realizował politykę klimatyczną. - Unia nadal będzie dążyła do transformacji w tej dziedzinie, jednak prawdopodobnie będą to mniej intensywne próby zwiększania restrykcji w stosunku do poprzedniej kadencji. Przemawia za tym m.in. bardzo słaby wynik partii Zielonych – zauważa Jakub Rybacki, ekonomista z PIE.

Kłamiesz? Nie pracujesz

Amerykański bank Wells Fargo zwolnił grupę pracowników, bo okazało się, że pozorują oni pracę zdalną. Nieuczciwi bankowcy korzystali ze specjalnych symulatorów pracy na klawiaturze. Oficjalnie pracowali online. W rzeczywistości nawet nie siedzieli przy komputerze. 

Oprogramowanie symulujące pracę przy komputerze powstało w okresie pandemii. Nie pozwala ono m.in. na to, by komputer przeszedł w stan uśpienia, co część pracodawców jest w stanie zdalnie monitorować. Niektóre duże firmy korzystają z bardziej wyrafinowanych narzędzi do monitorowania pracowników zdalnych. Chodzi nie tylko o śledzenie pracy klawiatury, ale też np. kontrolowanie ruchów gałki ocznej pracownika. Walka technologiczna między pracodawcami a pracownikami wciąż zatem trwa i nie jest ostatecznie rozstrzygnięta. Wtyczka USB udająca, że pracujemy w domu, jest hitem sprzedaży także w Polsce, a jej koszt na Amazonie wynosi 70 zł. 

Według badań laboratorium ITAM obecnie ok. 27 proc. czasu pracy w USA przypada na pracę zdalną. W apogeum pandemii współczynnik ten wynosił 60 proc. Wells Fargo to jeden z największych banków w USA posiadający ponad 8 tys. placówek oraz 13 tys. bankomatów. Zatrudnia ponad 200 tys. pracowników.

Wygrany miesiąca

Jarosław Kaczyński, prezes PiS

W związku z tym, że skończył 75 lat, dostanie z ZUS 330,07 zł dodatku do emerytury.

Przegrany miesiąca

Andrzej Domański, minister finansów

Komisja Europejska objęła Polskę procedurą nadmiernego deficytu. To kara za politykę poprzedników.

Liczby miesiąca

1,5% – takiego spadku polskiej produkcji rok do roku spodziewali się analitycy 

1,7% – o tyle rok do roku, według GUS, spadła polska produkcja przemysłowa 

4,6% – o tyle miesiąc do miesiąca spadła polska produkcja przemysłowa 

14 – tyle działów polskiej produkcji odnotowało wzrost 

19 – tyle działów polskiej produkcji odnotowało spadek 

5 tys. zł – tyle, według ekspertów, kosztował elegancki strój trenera Michała Probierza podczas Euro 2024

Cytat miesiąca

Nie zgadzam się na żadne poranne spotkania. Wstaję około 7.00 i do 11.00 mam czas dla żony, na refleksje i czytanie. To jedyny czas, gdy nie czuję pośpiechu

Didier Queloz, szwajcarski laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2019 r., pytany o dobrą organizację dnia