W biznesie. Styczeń 2022

Europejska bańka mieszkaniowa

Zła wiadomość: w raporcie dotyczącym potencjalnych zagrożeń dla równowagi ekonomicznej w UE, Komisja Europejska na pierwszym miejscu wskazała groźbę bańki mieszkaniowej. Dobra wiadomość: według Unii, sytuacja ta nie dotyczy Polski. 

W naszym kraju, według Komisji, występuje jedynie „umiarkowane ryzyko przegrzania rynku nieruchomości”. Potwierdza to opinię eksperta Grzegorza Kaweckiego, wiceprezesa i dyrektora zarządzającego spółki Marvipol Development S.A., z którym rozmawiamy w tym numerze „My Company Polska”. Przekonuje on, że Polsce nie grozi bańka mieszkaniowa, choć przyznaje, że obecna koniunktura jest nieco przegrzana. „Wzrosty cen prawdopodobnie się uspokoją, może nawet nastąpią lekkie spadki na rynku wtórnym. Jednak nie odwróci to głównego trendu” – mówi nam Kawecki. 

Unia Europejska zwraca też uwagę, że wzrosty na rynku nieruchomości mają swoją ciemną stronę: coraz mniej osób stać na kupno mieszkania. Ceny nieruchomości rosną bowiem szybciej niż płace w niemal wszystkich krajach UE (poza Łotwą, Cyprem i Irlandią). W Grecji ponad 36  proc. ludności wydaje na utrzymanie mieszkania ponad 40 proc. swoich dochodów. W 14 krajach Unii zakup mieszkania o powierzchni 100 mkw. wymaga 10 lat pracy przy przeciętnych dochodach.

----------------------------------------------------------------

Pandemia innowacji

W latach 2018–2020 polskie przedsiębiorstwa były najbardziej innowacyjne w historii – wynika z opracowania Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Aż 36,7 proc. przedsiębiorstw przemysłowych i 33 proc. usługowych wykazało tzw. aktywność innowacyjną, czyli wprowadziło przynajmniej jedną innowację produktową lub dotyczącą organizacji pracy. To duży skok jakościowy. Dla porównania, w latach 2017–2019 odpowiednie wskaźniki były aż o ok. 15 punktów procentowych niższe. 

Zdecydowanie bardziej innowacyjne są duże przedsiębiorstwa. Rekordy innowacyjności zanotowały firmy branży energetycznej, w tym produkujące węgiel i ropę naftową. To zapewne efekt konieczności podejmowania przez nie działań związanych z transformacją wymuszoną polityką klimatyczną. Na drugim miejscu plasują się firmy farmaceutyczne. Zdaniem ekspertów, dynamiczny wzrost aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw to w znacznej mierze efekt pandemii. Wymusiła ona na niemal wszystkich firmach przyspieszenie procesu transformacji cyfrowej. 

----------------------------------------------------------------

CYTAT MIESIĄCA

Zmieniam retorykę. Inflacja nie jest przejściowa, inflacja jest uciążliwa. Będziemy się starali ją sprowadzić do minimalnych poziomów

Prof. Adam Glapiński, prezes NBP

----------------------------------------------------------------

Kierowca pod choinkę

W Polsce brakuje ok. 120 tys. zawodowych kierowców. Coraz więcej jest też firm, które na tym stanowisku zatrudniają wyłącznie cudzoziemców. Dotyczy to także kurierów i spedytorów, na których usługi zapotrzebowanie wzrosło lawinowo w okresie pandemii. Dochodzą do tego czynniki sezonowe. Tradycyjnie wzmożony ruch w przesyłaniu paczek oraz skok poziomu sprzedaży internetowej panuje bowiem w okresie Bożego Narodzenia. Według ekspertów chodzi nie tylko o kupowanie prezentów, ale też ogólny, świąteczny wzrost nastrojów wśród klientów sprzyjający zakupom. Ale nawet bez prezentów pod choinkę branża TSL (transport, spedycja, logistyka) radzi sobie świetnie. W październiku 2021 r. wskaźnik koniunktury dla firm tego sektora był najwyższy pośród wszystkich branż.

----------------------------------------------------------------

Brama na świat zamiast Jedwabnego Szlaku

Bruksela szykuje demokratyczną odpowiedź na chińską propozycję Nowego Jedwabnego Szlaku. Europejska „Brama na Świat” (Global Gateway) to reakcja na ekspansję geostrategiczną Państwa Środka. Nowa unijna strategia przewiduje wsparcie inwestycji w projekty infrastrukturalne na całym świecie, w tym także w regionach, gdzie ostatnio pierwsze skrzypce grały Chiny, m.in. w Afryce. Unia liczy, że jej zaangażowanie właśnie na tym kontynencie, ale też w Azji czy Ameryce Południowej, zachęci także europejski i amerykański kapitał prywatny do inwestowania w sektorach dotychczas uznawanych za mocno niepewne. Stworzenie przez Unię alternatywy dla Nowego Jedwabnego Szlaku ma też związek z pandemią. Pokazała ona bowiem, że długie łańcuchy dostaw, które powodują zbyt duże uzależnienie gospodarek od produkcji w jednym kraju, może być dla gospodarki bardzo niebezpieczne.  

----------------------------------------------------------------

Einstein bezwzględnie najdroższy

Rękopis „Teorii względności” Alberta Einsteina sprzedany został na aukcji w Paryżu za 11 mln euro. To rekordowa cena za tego rodzaju dokument w dziedzinie nauki. 54-stronicowe dzieło powstało między czerwcem 1913 r. a początkiem 1914 r. Wraz z Einsteinem napisał go wieloletni przyjaciel oraz współpracownik naukowca – szwajcarsko-włoski inżynier Michele Besso. Materiał spisany czarnym atramentem pokazuje szereg błędów w drodze do końcowego rozwiązania. Nazwisko nabywcy pamiątki po geniuszu pozostaje owiane tajemnicą. Wysoka cena, jaką zdecydował się zapłacić, bierze się zapewne nie tylko stąd, że dotyczy tak przełomowego dokonania naukowego, jakim jest teoria względności, ale też z powodu tego, że Einstein zostawił po sobie wyjątkowo mało notatek. 

----------------------------------------------------------------

Producenci jachtów nabrali wiatru w żagle

Polska jest ósmym na świecie i piątym w Europie eksporterem jachtów – wynika z raportu PIE. W dodatku nasz eksport w tej branży niezwykle dynamicznie wzrósł w okresie pandemii – od stycznia do września 2021 r. aż o 38 proc. Dziś już niemal co dwudziesty jacht na świecie powstaje w Polsce. Głównymi odbiorcami są Niemcy, USA oraz Francja, ale część produkcji trafia też do Turcji, Rosji, Chin i Japonii.

Liczba

22 tys. – tyle jachtów motorowych i żaglowych produkują rocznie polskie stocznie

----------------------------------------------------------------

Śląsk najbardziej proekologiczny

Czy ekologia jest dobrym kierunkiem działań dla polityków i biznesmenów? Tak, ale zależy w jakim regionie Polski. Badacze opinii publicznej na zamówienie Unii Europejskiej podzielili tym razem ankietowanych nie według krajów, lecz regionów. Co się okazało? Że wewnątrz poszczególnych państw zróżnicowanie pod tym względem jest bardzo duże. Na pytanie: Czy pana/pani region będzie się w najbliższym czasie mierzyć z wyzwaniami związanymi z ochroną środowiska i zmianą klimatu?, zupełnie inaczej odpowiadają mieszkańcy południa i wschodu Polski. Ekologię jako najważniejszą kwestię dla regionu wskazują badani na Śląsku. Na podium są też Małopolanie i warszawiacy. Z kolei najmniej przekonani o wyzwaniach ekologicznych są badani z Lubelskiego, Podlasia i Świętokrzyskiego.

----------------------------------------------------------------

Polska–Białoruś 1:0

Ewentualne zamknięcie polsko-białoruskiej granicy dla ruchu towarowego będzie bardziej kosztowne dla strony białoruskiej niż dla nas – wynika z raportu PIE. Co więcej odbije się też niekorzystnie dla Rosji. O takim scenariuszu mówi się w kontekście zaostrzenia sytuacji na granicy. Dlaczego bardziej ucierpieliby na tym nasi sąsiedzi? Udział eksportu w białoruskim PKB wynosi aż 70 proc. (dla porównania – w Unii to średnio 47 proc.). Głównie chodzi o sprzedaż paliw i smarów. Mimo sankcji nałożonych na Aleksandra Łukaszenkę, UE jest ciągle drugim, po Rosji, partnerem handlowym Mińska. 

Białoruś pełni ponadto ważną funkcję tranzytową, ale w polskim handlu towarami ma relatywnie niewielkie znaczenie. W 2021 r. była ona 26. rynkiem zbytu polskich towarów oraz 35. dostawcą do Polski. Przez polską granice przebiega natomiast ważny kanał eksportowy towarów z Rosji. W ostatnich latach ropociąg „Przyjaźń” odpowiadał na przykład za około jedną czwartą rosyjskich dostaw ropy do UE. 

----------------------------------------------------------------

ANTYBOHATER MIESIĄCA

Vishal Garg, prezes firmy pożyczkowej Better.com 

Spotkała go ostra krytyka w mediach społecznościowych po tym, jak zwołał na aplikacji ZOOM zebranie 900 swoich pracowników i wszystkich zwolnił. Wcześniej w e-mailu nazwał ich „bandą leniwych delfinów” i dodał, że przynoszą mu wstyd.

----------------------------------------------------------------

Sylwester hotelarzy

Tegoroczny sylwester w hotelu był o prawie jedną trzecią droższy niż przed pandemią wynika z analizy HRE Investments. Według raportu za dwa noclegi w Zakopanem od 31 grudnia do 2 stycznia trzeba było zapłacić średnio 2 tys. zł od osoby. To dużo więcej niż w Boże Narodzenie, kiedy to koszt dwóch noclegów w tym mieście wynosił ok. 1300 zł. Zakopane to tylko najbardziej jaskrawy przykład, bo horrendalne ceny dotyczą także innych polskich kurortów. Na przykład w Sopocie sylwester kosztował o 300 zł. więcej za jedną dobę hotelową niż w święta. Tak wysokie ceny to zapewne efekt inflacji, ale też zamknięcia obiektów noclegowych rok temu. W tej sytuacji właściciele chcą za wszelką cenę nadrobić straty. Z kolei klienci byli bardziej niż zwykle stęsknieni za sylwestrem w atrakcyjnym turystycznie miejscu kraju.  

----------------------------------------------------------------

Niewrażliwy jak Polak

Polskie społeczeństwo jest jednym z najmniej przejętych nierównościami płacowymi. Według międzynarodowych badań przeprowadzonych przez Ipsos dla The Policy Institute nierówności dochodowe są postrzegane jako istotny rodzaj dyskryminacji przez 38 proc. z nas. Dla porównania unijna średnia to 60 proc. Wbrew pozorom nie jest to dziedzictwo komunizmu, gdzie pod pozorem wprowadzania równości społecznych nie pozwalano ludziom na bogacenie się. Bo np. w Rosji nierówności płacowe za duży problem uważa aż 83 proc. Rosjan i 77 proc. Węgrów. Polakom zaś najbliżej pod tym względem do… równościowych Szwedów. Międzynarodowe badania pokazują, że w czasie pandemii wzrosła empatia dotycząca mniej zarabiających. Amerykańscy uczeni przeprowadzili serię eksperymentów, w ramach których sprawdzano, jak konsumenci reagują na różne strategie firm dotyczące polityki płacowej. Okazało się, że chętniej kupujemy produkty firm, które mimo kryzysu, płaciły na czas swoim pracownikom. Jesteśmy skłonni docenić też np. zamrożenie pensji prezesa. 

----------------------------------------------------------------

Znikające restauracje

W pierwszym roku pandemii ubyło 12 proc. placówek gastronomicznych w Polsce. Najczęściej, ze względu na rozwój pracy zdalnej, były to stołówki, ale też restauracje. Lokale, które przetrwały przynajmniej częściowo musiały przejść na usługę dostaw do domu. W 2020 r. rynek dowozu jedzenia zwiększył się aż o 42 proc. 

Polska branża gastronomiczna (oraz hotelarska) jest na tle innych krajów Unii Europejskiej wyjątkowo mała. Przed pandemią gospodarstwa domowe w Polsce poświęcały na konsumpcję w restauracjach i pobyty w hotelach zaledwie 3,9 proc. całości wydatków konsumpcyjnych. Tymczasem unijna średnia to prawie 9 proc.

Liczby

15 proc. – o tyle w pierwszym roku pandemii zmniejszyła się w Polsce liczba restauracji

23 proc. – o tyle zmniejszyła się liczba stołówek

----------------------------------------------------------------

Polski ojciec chce do pracy

Zaledwie 1 proc. polskich ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego wynika z badań OECD. Nasz wynik jest niemal najsłabszy ze wszystkich przebadanych państw. Najczęściej na tacierzyński idą mężczyźni w Szwecji, Islandii, Portugalii i Norwegii (ponad 40 proc.). Niemal równie rzadko jak w Polsce robią to ojcowie w Czechach, Austrii i Francji (poniżej 5 proc.). Już wkrótce może się to zmienić, bo Komisja Europejska chce doprowadzić do większej równowagi między życiem rodzinnym a zawodowym. Narzędziem do tego ma być m.in. zachęcenie mężczyzn do częstszego brania urlopów rodzicielskich. Służyć ma temu m.in. dyrektywa, na mocy której każdemu z rodziców zagwarantowane zostanie wyłączne prawo do dwóch miesięcy urlopu rodzicielskiego. Nie będzie ono podlegało przeniesieniu na drugiego opiekuna, jeśli więc ojciec nie weźmie tacierzyńskiego, to prawo do urlopu przepadnie. Jak wynika z badań wyższy stopień wykorzystania urlopów rodzicielskich przez obie płcie sprzyja równiejszemu podziałowi obowiązków domowych między mężczyznami a kobietami także po powrocie obojga rodziców do pracy. A to z kolei – w dłuższej perspektywie – pozytywnie wpływa na skłonność do posiadania dzieci. 

----------------------------------------------------------------

WYGRANY

Michał Korybut Wiśniowiecki, król Polski w latach 1669–1673

Choć uznawany był za najgorszego władcę Polski w historii (Jan III Sobieski nazywał go królem-małpą), doczekał się upamiętnienia. Będzie widniał na kolekcjonerskiej złotej monecie NBP o nominale 500 zł, a wycenionej aż na 19 tys. zł

PRZEGRANI

Maffashion i Kruszwil, influencerzy

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął wobec nich postępowanie za niezgodne z prawem reklamowanie produktów w swoich mediach społecznościowych

----------------------------------------------------------------

 Liczba miesiąca

20 mld zł – tyle wydali wszyscy Polacy na Boże Narodzenie

200 zł – o tyle więcej przeciętny Polak wydał w tym roku na świąteczne zakupy niż poprzednio