Stres w pracy – skąd się bierze i jak się go pozbyć
85 proc. aktywnych zawodowo Polaków odczuwa stres związany z pracą. Przewlekły może prowadzić do pogorszenia jakości wykonywanego zajęcia, a w najgorszym wypadku – do wypalenia zawodowego. Jak temu zaradzić?
Wyniki raportu OECD Employment Outlook 2014 wykazują, że stres w pracy odczuwa 53,2 proc. Polaków, co stawia nas na trzecim miejscu wśród 34 badanych państw – bardziej zestresowani są tylko Turcy (67,5 proc.) i Grecy (58 proc.). Najmniej zestresowanym narodem są natomiast Szwedzi (14,7 proc.). Specjaliści są zdania, że stres w małych dawkach jest reakcją pozytywną – przygotowuje nas do poradzenia sobie z wyzwaniem, mobilizuje do pracy – gdy jednak trwa zbyt długo, prowadzi do obniżenia skuteczności i zaangażowania pracowników, spadku motywacji i pogorszenia się stanu ich zdrowia. Efektem długotrwałego stresu może być całkowite wypalenie zawodowe. Jak temu zaradzić?
Przyczyny stresu i jego objawy
Z badań przeprowadzonych dla Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy wynika, że najczęstszymi przyczynami stresu związanego z wykonywanym zawodem są: reorganizacja pracy i niepewność zatrudnienia (na te czynniki wskazuje 72 proc. ankietowanych), przepracowanie lub przeciążenie (66 proc.), mobbing (59 proc.), brak wsparcia ze strony kolegów lub przełożonych (57 proc.), brak jasności w kwestii ról i obowiązków (52 proc.), a także ograniczona możliwość wpływu na zasady własnej pracy (46 proc.). Wśród objawów nadmiernego stresu naukowcy wymieniają między innymi pobudzenie, w tym nadmierne reakcje emocjonalne, zamknięcie się w sobie, trudności z pamięcią, koncentracją i właściwą oceną sytuacji, nadmierne napięcie mięśni, bóle, problemy z aktywnością seksualną, nawyki nerwowe, a także zaniedbywanie obowiązków czy sięganie po używki.
Aktywność fizyczna jako narzędzie redukcji stresu
Jednym ze sposobów radzenia sobie ze stresem jest zmiana stylu życia, czyli wprowadzenie do swojej codzienności odpowiedniej ilości snu, zdrowej diety i aktywności fizycznej. Według analiz naukowców osoby regularnie uprawiające sport słabiej reagują na stres – ich tętno szybciej wraca do normy po nerwowej sytuacji. Związane jest to z tym, że wysiłek fizyczny działa podobnie do stresu: przyspiesza bicie serca, podnosi tętno, napina mięśnie. Organizm przyzwyczaja się do takiej sytuacji, uczy się, jak sobie z nią szybko radzić. Poza tym wysiłek fizyczny wpływa na wydzielanie się endorfin, co pomaga nam przezwyciężyć złość czy lęk. Pozytywnie nastawieni, lepiej reagujemy na bodźce stresujące.
W zasadzie wszystko zależy od naszych osobistych preferencji. Możemy zdecydować się na jogging, pływanie, jazdę na rowerze, siłownię, sporty grupowe czy wodne (zwłaszcza teraz, gdy zaczyna się sezon surfingu i kitesurfingu). Opcji jest wiele. Grunt, by odpowiednio się przygotować. Strój czy sprzęt wydają się nam często w pierwszej chwili błahostką, jednak trenerzy uczulają, by tej „błahostki” nie bagatelizować. Przykładowo złe dobranie obuwia sportowego może skutkować bolesną kontuzją. Na jaki wydatek się przygotować? To zależy od dyscypliny, na którą się zdecydujemy, a także od tego, czy chcemy zaopatrzyć się w sprzęt absolutnie podstawowy czy raczej w zestaw poszerzony o praktyczne gadżety (np. pulsometr czy słuchawki do muzyki, odporne na pot i zachlapania). Kupno dobrego roweru, który posłuży nam wiele lat, to wydatek rzędu 1500-1700 zł. Na odpowiednie obuwie sportowe, będące absolutnym minimum, gdy chcemy zacząć biegać (dla kobiet jest to jeszcze stanik sportowy), przeznaczyć musimy 250-500 zł. Ceny dobrego pulsometru zaczynają się od ok. 370 zł. Jeśli chwilowo nie dysponujemy gotówką, którą moglibyśmy wydać na sprzęt sportowy, nie zniechęcajmy się. Zamiast tego rozważmy wzięcie szybkiej pożyczki. Niektóre firmy oferują je na bardzo korzystnych warunkach, jak np. należąca do Związku Firm Pożyczkowych firma NetCredit, która proponuje nowym klientom nawet do 2 tys. zł darmowej pożyczki. Pamiętajmy, że wydatek, który ponosimy, kupując odpowiednie ubranie czy sprzęt sportowy, jest tak naprawdę inwestycją w nasze zdrowie.
Ze stresem można sobie poradzić, potrzeba tylko odrobiny wysiłku i wytrwałości. Gdy już uda nam się zapanować nad nerwowym napięciem, nasza praca będzie wydajniejsza i przyniesie dużo więcej satysfakcji.
