Prawa własności intelektualnej ważne dla startupów

Jedną z pierwszych kwestii, o które należy zadbać, jest wybór odpowiedniej nazwy dla nowego przedsięwzięcia. Warto rozpocząć od sprawdzenia, czy w tej samej branży nie działa inny podmiot o identycznej lub podobnej nazwie, pod podobnym adresem internetowym. Można to zrobić poprzez wyszukiwarkę podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Pomocne może się okazać samo wpisanie interesującej nas firmy do wyszukiwarki internetowej.

Gdy już zostanie ustalone, że na tym samym rynku pod wybraną lub podobną nazwą nie działa inny podmiot, należy dokonać wpisu firmy do rejestru. W zależności od formy prowadzenia biznesu – do KRS lub CEIDG. Przed dokonaniem rejestracji warto wykupić domenę internetową z możliwie największą liczbą rozszerzeń. I najlepiej nie dzielić się z nikim wcześniej pomysłem na nową markę. W czasach, gdy wybór domeny często decyduje o sukcesie lub porażce przedsięwzięcia, zdarzają się przypadki rejestrowania przez konkurentów przedsiębiorcy jego firmy z innym rozszerzeniem.

Należy też pamiętać, że posługując się nazwą firmy lub domeną podobną do innego podmiotu, który wcześniej rozpoczął działalność na tym samym rynku, przedsiębiorca naraża się na zarzut naruszenia przysługującego temu podmiotowi prawa.

Jak chronić logo

Równie istotne jak wybór i zarejestrowanie firmy oraz domeny jest zarejestrowanie logo firmy jako znaku towarowego. W zależności od zasięgu i profilu prowadzonej działalności do wyboru są następujące tryby rejestracji: krajowa (w Urzędzie Patentowym RP); unijna (w EUIPO – Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej); międzynarodowa (w WIPO – Światowej Organizacji Własności Intelektualnej).

EUIPO, a od 15 kwietnia 2016 r. także Urząd Patentowy RP, rejestrują znaki towarowe w tzw. sprzeciwowym systemie rozpatrywania zgłoszeń, co oznacza, że urząd może zarejestrować znak towarowy, nawet jeśli w bazie znajduje się znak towarowy podobny do zgłoszonego lub wręcz identyczny. Taki system z jednej strony przyspiesza procedurę rozpatrywania zgłoszeń, z drugiej jednak strony rodzi ryzyko, że wobec zgłoszenia zostanie wniesiony sprzeciw lub rejestracja będzie unieważniona z powodu istnienia wcześniejszych identycznych lub podobnych znaków towarowych. W takim przypadku zgłaszający traci koszty poniesione w związku z rejestracją znaku. W związku z tym szczególnie ważne wydaje się wcześniejsze dokładne sprawdzenie, czy nie istnieją już na rynku takie same lub podobne znaki towarowe.

Jeśli logo opracował grafik lub agencja reklamowa, warto zadbać także o zawarcie stosownej umowy przenoszącej na przedsiębiorcę majątkowe prawa autorskie do warstwy graficznej znaku towarowego.

Po uzyskaniu rejestracji należy pamiętać o monitorowaniu baz znaków towarowych, aby zapobiec zarejestrowaniu podobnego lub identycznego znaku przez podmiot trzeci, oraz o uiszczaniu opłat za przedłużenie ochrony. Jeśli o tym zapomnimy, prawo ochronne na znak towarowy wygaśnie.

Poufność ponad wszystko

Często, zanim produkt czy usługa zostaną wprowadzone na rynek, prowadzone są rozmowy z podmiotami zewnętrznymi dotyczące samego pomysłu. Pomysły nie podlegają ochronie prawnej, dlatego też startup potrzebuje zabezpieczenia swojego know-how. Warto zatem zadbać o zawarcie umowy o zachowaniu poufności (NDA), ze wszystkimi osobami, które wspierają przedsiębiorcę we wdrożeniu nowego produktu lub usługi (wspólnicy, współpracownicy czy dostawcy). Nowe rozwiązania, które powstaną na etapie tworzenia startupu, mogą później być chronione jako patenty, wzory użytkowe czy wzory przemysłowe. Ważne jest jednak, by przed zgłoszeniem do ochrony nie doszło do ich udostępnienia do wiadomości powszechnej, co może nastąpić np. poprzez publikację czy udostępnienie w internecie, w formie ustnej (np. podczas wykładu lub prezentacji dla inwestorów), a także poprzez stosowanie takiego rozwiązania. W takich przypadkach rozwiązanie traci znamiona nowości i nie może już uzyskać patentu, nie chroni go też inne prawo wyłączne.

Wszelkie kopiowanie zabronione

Wszelkie treści zawarte na stronie internetowej – zdjęcia, opisy produktów – powinny mieć oryginalny charakter. Kopiowanie stron www innych podmiotów (konkurentów lub producentów towarów, które oferujemy na swojej stronie) może stanowić naruszenie autorskich praw majątkowych i wiązać się z wystąpieniem przez te podmioty o roszczenie odszkodowawcze.

Co ciekawe – brak oznaczenia „©” na stronie nie jest równoznaczny z tym, że nie jest ona chroniona prawem autorskim. Kopiowanie takich stron podlega takim samym regułom, jak w przypadku stron posiadających tzw. notkę copyright.