Patrz w górę. I na boki

Podczas oglądania sceny w studiu telewizyjnym na filmie „Don’t Look Up” miałam déjà vu. Uświadomiłam sobie, że trzy lata temu podobne spotkanie odbyło się już w jednej z polskich telewizji śniadaniowych. Z pana udziałem.

Tak, opowiadałem o załamaniu się klimatu i o czekających nas – jako ludzkość – trudnych momentach, a prowadzący zapytał czy... podczas mycia zębów zakręcam wodę w kranie.

Zżyma się pan, kiedy porównują pana do dr. Randalla Mindy’ego zagranego w filmie przez Leonardo DiCaprio?

Przyznam, że przysnąłem na tym filmie. Może dlatego, że nie było dla mnie odkryciem to, co w tym filmie wybrzmiało, czyli lekceważenie ważnych zagadnień. Mam długą serię przygód z telewizjami śniadaniowymi. Zwykle tłumaczyłem widzom, jak cienka jest atmosfera ziemska, pokazując pomarańczę. Niestety, z biegiem czasu mam wrażenie, że nawet proste przedstawienie poważnych tematów przestaje już być możliwe. Edukacja przestała nas obchodzić. W sensie systemu i w sensie edukowania społeczeństwa. Niektórych rodziców oczywiście cały czas interesuje edukacja ich dzieci, ale na poziomie zdecydowanie indywidualnym, a nie systemowym. Zeszliśmy do poziomu skrajnego indywidualizmu. Nie zauważamy, że naszemu dziecku będzie lepiej w wyedukowanym społeczeństwie.

Ale, jak widać, biznes, chce się edukować. Prowadzi pan spotkania na temat zmian klimatu. Czego ludzie konkretnie chcą się dowiedzieć?

Opowiadam o spodziewanych scenariuszach klimatycznych, o kryzysie bioróżnorodności, o najprostszych zależnościach w świecie wokół nas. Opisuję, jak działa system klimatyczny, od kiedy wiadomo o tym narastającym kryzysie klimatycznym i jakie są do tego naukowe podstawy. Nadmieniam o powiązaniu różnego rodzaju kryzysów ze sobą: o tym, że kryzys klimatyczny pociąga za sobą np. kryzys migracyjny. Pokazuję także zależności między emisjami dwutlenku węgla a wzrostem temperatury. To są dosyć dobrze określone wiarygodnie zależności. Praktycznie w każdej grupie, do której mówię, znajdują się osoby, do których trafia mój przekaz. I nie pytają mnie o zakręcanie wody. Czasami pytania są niestandardowe.

Czyli jakie?

Na przykład: To co my mamy zrobić?

Co pan odpowiada?

Że tak naprawdę nie wiem, bo to zależy od konkretnej sytuacji, możliwości firmy. Są jednak dwa podstawowe kryteria, którymi powinniśmy się kierować w życiu, w prowadzeniu biznesu, w zarządzaniu firmą. Działanie jest pozytywne, jeśli prowadzi do ograniczenia emisji dwutlenku węgla i przyczynia się do zachowania bądź wzrostu bioróżnorodności. Jeżeli nie potrafimy takiego związku przyczynowo-skutkowego wykazać, to niestety nie wiemy, czy działanie konkretnej firmy lub biznesu wpływa na środowisko korzystnie czy negatywnie. Nie jest łatwo to określić w świecie skomplikowanych zależności. Mówię też sporo o greenwashingu jako o ekologicznej ściemie. Podaję przykłady, które nie są koniecznie bezpośrednio związane z klimatem. Na przykład spalenie litra paliwa to prawie 2,5 kg emisji dwutlenku węgla niezależnie od tego, czy jedziemy hybrydą czy spalinowym samochodem – liczy się, ile wlewamy do baku czy ile podrzucamy do kotła, a nie to, czym jedziemy. Opowiadam o bezsensownej walce biznesowej, np. wykluczaniu samochodów z silnikiem Diesla. Nie chodzi przecież o to, żeby zakazać jakiejś technologii, tylko aby zmniejszyć emisje. Regulacje powinny iść w stronę kontrolowania i zmniejszania emisji, a nie zakazywania czy wspierania takiej czy innej technologii. Fakt, że Volkswagen oszukiwał na dieslu nie znaczy, że inni nie będą oszukiwać na innych technologiach. Ważne jest wyegzekwowanie redukcji emisji i egzekwowanie od siebie powstrzymania depnięcia na gaz.

Czy przedsiębiorców interesuje, jaki wpływ ich branża ma na klimat? I odwrotnie – jak zmieniający się klimat odbije się na ich biznesach?

Kiedyś miałem wykład dla...