Model Gwiazdy Sukcesyjnej – jak przeprowadzić skuteczną sukcesję w firmie rodzinnej

Pracując z firmami rodzinnymi nad procesem przekazania firmy w ręce kolejnego pokolenia, podkreślam, że sukcesja to coś więcej niż tylko przekazanie władzy i własności – opowiada dr Adrianna Lewandowska, prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego. – Długowieczne firmy rodzinne planują i wdrażają sukcesję według modelu 4W – najpierw trzeba przekazać Wiedzę, dopiero później sukcesor może ją wykorzystać, przejmując Władzę i Własność. Przekazanie wiedzy, władzy i własności opiera się na wspólnych Wartościach.

Jak rodziny i pracownicy odkodowują wartości

Pierwszy krok robią właściciele – inicjują zmianę, która będzie przenikała sferę rodziny oraz sferę przedsiębiorstwa. To właściciel robi pierwszy krok w procesie sukcesji, na który wszyscy czekają! Szuka odpowiedzi na pytania: komu przekazać firmę, kiedy, w jaki sposób i... czy w ogóle? Może jednak ją sprzedać? Jeśli nie – to jak zabezpieczyć siebie i swoich najbliższych?

Właściciel firmy rodzinnej zastanawia się, jakie kompetencje powinien mieć jego następca – sukcesor biznesu. Czy gdyby nie byli spokrewnieni, to również chciałby zatrudnić swojego syna czy swoją córkę? Jakie wartości są najcenniejsze dla właściciela i dla jego rodziny? Które chcą zachować w firmie? Jakie cele strategiczne właściciel stawia swojej firmie? Niezależne od tego, jakie podejmuje decyzje, będą one rozwijać go w myśleniu... innym niż dotychczas! Do tego prowokuje proces sukcesji – żeby senior robił coś, czego jeszcze nie robił! By szukał alternatyw życiowych, pasji i energii, dzięki którym będzie rozwijał osobowość w sferze innej niż firmowa!

Właściciel idzie w górę, ale pod prąd!

Zaraz po właścicielu w podróż sukcesyjną wyruszają jego dzieci!

Sukcesor czy sukcesorka wchodzą w biznes jako małe dzieci. Wychowują się, słuchając rozmów o firmie, poznają pracowników, pomagają tacie i mamie w prostych czynnościach, no i słyszą „To wszystko będzie kiedyś Twoje!”. Z czasem coraz bardziej identyfikują się z firmą rodziców, ale też zastanawiają się, czy to na pewno przyszłość dla nich?

Jak i czy w ogóle wyobrażają sobie pracę w firmie? Z rodzicami a później samodzielnie? Czy dadzą radę? Czy mają lub mogą mieć kompetencje potrzebne do zarządzania firmą? Jakie kompetencje już dziś muszą zacząć rozwijać, by zasłużyć na szacunek długoletnich pracowników? Czy sukcesorzy wierzą, że rodzice zrezygnują z pracy i pozostawią im niezależność?

W procesie zmiany międzypokoleniowej sukcesorzy rozwijają swoje umiejętności i podejmują coraz trudniejsze wyzwania.

Rozpoczynają swoją podróż – w drodze na szczyt!

Do sukcesji przygotowują się również pracownicy

Pracownicy firmy rodzinnej również zaangażowani są w proces sukcesji. Od ich przygotowania do tej zmiany bardzo wiele zależy. Dotychczas wypełniali polecenia właściciela, z którym znają się często od 20 lat, niełatwo im więc będzie zaakceptować zmianę. Pracownicy pomagają w sukcesji zdefiniować wartości, którymi żyje przedsiębiorstwo, biorą współodpowiedzialność za wypracowanie nowej strategii rozwoju, wizji i dają kredyt zaufania wchodzącym do firmy nowym szefom.

Wszystko po to, by firma się rozwijała – idą w górę!

Zamknięciem całej układanki jest rodzina

Rodzinę czeka wiele trudnych rozmów, spotkań, regulacji. Mama będzie konfrontowana z rozstrzygnięciami, jak podzielić, żeby było „sprawiedliwie” (co nie zawsze znaczy „równo”). Czy udziały w firmie odsprzedać? Podarować? Jak podzielić majątek? Tata – szef firmy będzie zastanawiał się, które z dzieci poradzi sobie lepiej? Kto najlepiej zadba o interesy firmy, a w konsekwencji też rodziny? Będzie myślał, jakie uregulowania zastosować wobec rodziny niezaangażowanej bezpośrednio w firmę. Albo zaangażowanej rodziny dalszej? Jak definiuje szczęście każde z dzieci? Rodzina ma mnóstwo spraw do omówienia, przedyskutowania, zadecydowania!

Jej wartości, relacje, miłość i życzliwość musi po prostu pozostać... na takim samym poziomie!

Każdy ma do zrobienia kilka kroków: właściciele, sukcesorki, sukcesorzy, kluczowi pracownicy, rodzina. Istotą całego procesu jest to, że w jego centralnym miejscu są wartości: wartości rodziny, wartości biznesu. To z nich płynie siła nie tylko dla rodziny, by przejść ten proces w godności, wzajemnym szacunku, miłości i życzliwości. Siła z wartości płynie również dla biznesu, dla jego długowieczności. To, co było marzeniem założyciela, co wpłynęło na kulturę firmy, jej sposób funkcjonowania na rynku, jej propozycję rynkową, unikatowość, ma szansę być niesione przez kolejne pokolenia jako jej cenny zasób. W tym procesie każdy odgrywa jakąś rolę.

Jak Model Gwiazdy Sukcesyjnej wykorzystać w planowaniu i wdrażaniu procesu sukcesji, będzie można się dowiedzieć podczas V Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych, 19–20 marca 2018 r. w Poznaniu, www.kongresfirmrodzinnych.pl