Miron Mironiuk będzie uczyć dzieci w szkołach programowania. Pilotaż wspiera Ministerstwo Cyfryzacji

Ministerstwo Cyfryzacji przekonuje, iż rewolucja AI to szansa porównywalna do drugiej rewolucji przemysłowej sprzed 120 lat – to wtedy, dzięki elektryczności, falom radiowym i silnikowi spalinowemu, Stany Zjednoczone wyprzedziły Wielką Brytanię jako najbogatszy kraj świata, a na szczycie pozostają do dzisiaj. 

Światowy boom technologiczny to nowe rozdanie w grze narodów. - Tak się składa, że Polska przystępuje do tego rozdania z najlepszymi możliwymi kartami. Czy mamy tego świadomość? O sile państw w wyścigu wiedzy i gospodarki w najbliższych latach decydować będą nie tradycyjne surowce naturalne, przysłowiowa ropa naftowa czy złoto, ale potencjał intelektualny, a przede wszystkim – gotowość do wyścigu na polu technologii. Polska ten potencjał ma - tłumaczyli podczas konferencji prasowej inaugurującej projekt Janusz Cieszyński oraz Miron Mironiuk.

Polacy należą do najlepszych programistów w świecie – odnoszą spektakularne sukcesy w międzynarodowych zawodach programistycznych, w tym tych najważniejszych jakimi są Międzynarodowa Olimpiada Informatyczna oraz Akademickie Mistrzostwa Świata w Programowaniu Zespołowym. W trzydziestu czterech edycjach Międzynarodowej Olimpiady Informatycznej młodzi Polacy zdobyli 123 medale ustępując tylko Chinom i wyprzedzając Rosję i Stany Zjednoczone. - Polskie talenty informatyczne to najważniejszy zasób naturalny XXI wieku, ważniejszy niż diamenty czy ropa naftowa. To dlatego dla Polski rewolucja AI jest to szansa raz na 120 lat, żeby wyprzedzić Niemcy i 40 innych krajów i stać się 1 z 10 najbogatszych krajów świata. To kwestia fundamentalna dla państwa, żeby mieć dobry plan i działać ponad wszystkimi podziałami, by tę szansę wykorzystać - wskazywał Mironiuk.

Polacy to najlepsi programiści na świecie?

– Musimy myśleć o programowaniu nie jako o zawodzie, ale jako o fundamentalnej umiejętności. 200 lat temu tylko 10 proc. dorosłych potrafiło czytać i pisać. I teraz proszę sobie wyobrazić, że byłby jeden kraj, który szkoli całe społeczeństwo w błyskawicznym tempie. Na całym świecie tylko 10 proc. dorosłych potrafi czytać i pisać, a w tym jednym kraju aż połowa. Nietrudno przewidzieć wpływ na jego rozwój. Nagle ludzie mogą się szybciej komunikować, łatwiej uczyć i efektywniej pracować. Tak samo będzie z programowaniem i Polska ma największą szansę, żeby być tym pierwszym krajem, który prześcignie inne. Wymaga to jednak mocnej korekty kursu i strategicznego podejścia do tematu – komentuje Miron Mironiuk. I dodaje: - Na dziś, jesteśmy systemowo świetni w wyłapywaniu najbardziej uzdolnionych uczniów, a następnie przygotowaniu ich do olimpiad. To bardzo cenne, ale elitarne. Żeby Polska realnie z tego skorzystała, musimy wyskalować te najlepsze praktyki nauczania do wszystkich uczniów, nie tylko olimpijczyków. Nie każdy będzie programistą, ale każdy absolwent polskiej szkoły, i dziewczyny, i chłopcy, powinien znać podstawy programowania, bo to podstawowa umiejętność XXI wieku, tak jak czytanie, pisanie czy liczenie. Programowanie to nie „zwykłe klepanie kodu”. To sztuka logicznego myślenia i rozwiązywania problemów. Programowanie powinno stać się naszym drugim językiem narodowym. Powszechna umiejętność programowania pozwoli zmienić naszą gospodarkę, wykonać skok cywilizacyjny i stać się jednym z dziesięciu najbogatszych krajów na świecie

Miron Mironiuk, inicjator projektu, wychował się we Wrocławiu. Przedsiębiorca podkreśla, że bardzo wiele zawdzięcza polskim szkołom publicznym, ponieważ zbudował swój sukces w Polsce, zatrudniając medalistów międzynarodowych zawodów programistycznych ACM ICPC. Dziś jego firma działa na największych rynkach Azji, a do jej klientów zaliczają się LVMH, L’Oréal, Richemont czy Estee Lauder. Cosmose AI jest wyceniana na 2 mld zł.

Systemowe wyzwanie

Nauka programowania znajduje się w podstawie programowej już od 2017 r., jednak nie jest powszechnie realizowana – jest to związane z brakiem odpowiednich środków finansowych na podnoszenie kompetencji nauczycieli, ich wynagradzania oraz wypracowanych powszechnych i łatwych do wdrożenia rozwiązań. Jedynie co dziesiąty nauczyciel informatyki posiada kompetencje do nauki programowania. To właśnie punkt interwencji systemowej, na który postawili twórcy programu „Programowanie = Nasz Drugi Język” - edukacja nauczycieli i danie im niezbędnego wsparcia są kluczem do sukcesu.

W ramach programu „Programowanie = Nasz Drugi Język” zostanie przeprowadzony pilotaż powszechnego nauczania programowania podczas regularnych lekcji informatyki w szkołach podstawowych w klasach 4-6, w wybranych trzech gminach. Program nauczania będzie realizowany przez nauczycieli na co dzień pracujących w szkołach biorących udział w projekcie. Nauczyciele zostaną wcześniej przeszkoleni, a następnie objęci opieką merytoryczną, metodyczną, organizacyjną i techniczną przez cały okres trwania projektu.

W szkołach będzie realizowany autorski program nauczania przygotowany przez wytrawnych dydaktyków pod kierunkiem pani Ewy Gąsienicy-Samek z Placówki Edukacji Informatyczno-Matematycznej InstaKod. Nauczyciele i uczniowie otrzymają bezpłatnie dedykowane materiały dydaktyczne wsparte nowoczesnymi narzędziami informatycznymi umożliwiającymi pracę w chmurze. Realizowany program jest w pełni zgodny z podstawą programową informatyki. Wśród merytorycznych konsultantów znaleźli się także Andrzej Gąsienica-Samek, pierwszy Polak, który zdobył 1. miejsce na międzynarodowej Olimpiadzie Informatycznej, a także CTO Cosmose, Szymon Acedański, również medalista tej olimpiady.

Jak dzaiała program

– Nauczyciele chcą dobrze wykonywać swoją pracę, chcą mieć umiejętności, żeby realizować program - trzeba im tylko dać do tego narzędzia i pokazać jak z nich korzystać. Postawiliśmy na sprawdzony program, mocną kadrę szkoleniową i stypendia. Docelowo dostęp do najlepszych programów nauczania programowania zaoferowany ma być wszystkim uczniom szkół podstawowych. Zgodnie z najlepszą praktyką, pierwszym etapem jest jednak program pilotażowy, mający na celu identyfikację ewentualnych błędów, ale też najlepiej sprawdzających się elementów założeń. Zostanie on przeprowadzony w trzech gminach o zróżnicowanej wielkości i zapleczu: w Chełmie, Sycowie oraz Zduńskiej Woli. Po pierwszym roku program wyskaluje się do 100 gmin, a w ciągu 4 lat do wszystkich 2477. W pilotażu weźmie udział 3600 uczniów, a docelowo do wszystkich uczniów szkół podstawowych. Podstawowym celem projektu jest, by w ciągu najbliższych lat wszyscy absolwenci polskich szkół podstawowych znali podstawy programowania - tłumaczą organizatorzy projektu.

Każdy nauczyciel biorący udział w programie dostanie miesięczne stypendium przez cały rok szkolny. Fundatorem stypendiów jest Państwowy Instytut Badawczy NASK.

– Najważniejszy w nauczaniu jest nauczyciel. Dlatego podstawą programu pilotażowego jest takie przygotowanie nauczycieli, żeby z pewną pomocą merytoryczną i techniczną byli w stanie samodzielnie prowadzić lekcję. Programowanie jest trudną sztuką. Polega ono na zrozumieniu rozwiązywanego problemu, zaproponowaniu rozwiązania na maszynę liczącą, precyzyjnym zakodowaniu rozwiązania w języku zrozumiałym dla maszyny, uruchomieniu kodu (programu na maszynie), sprawdzeniu czy otrzymane wyniki są poprawne i ewentualnym dokonaniu poprawek w rozwiązaniu w przypadku błędnych wyników. Tylko odpowiednio dobrane zadania oraz środowisko programistyczne, przystępne i łatwe do opanowania przez ucznia, nauczyciela i rodzica gwarantują postęp w nauce trudnej sztuki programowania dla każdego. Te cechy ma program realizowany w pilotażu. Program przygotowany jest przez wytrawnych dydaktyków informatyki, sprawdzony w praktyce i realizowany pod merytoryczną opieką doświadczonych nauczycieli, monitorujących przebieg realizacji projektu w sposób ciągły. Wierzę, że pilotaż pokaże, że powszechna, prawdziwa nauka programowania jest możliwa – mówi prof. Krzysztof Diks, członek rady merytorycznej pilotażowego programu „Programowanie = Nasz Drugi Język”.

Już od początku września w trzech gminach w Polsce: Zduńskiej Woli, Sycowie oraz Chełmie, zainaugurowane zostaną pilotażowe stacjonarne cykle szkoleń dla nauczycieli informatyki w klasach 4-6.

– Program pilotażowy, przez który przejdą nauczyciele ze swoimi klasami przygotowany jest tak, by każdy uczeń mógł się rozwijać i budować umiejętności programistyczne w możliwym dla siebie tempie, na możliwie najwyższym dla siebie poziomie. To właśnie współczesne technologie, dostęp do środowiska programistycznego w chmurze, praca na indywidualnych kontach ucznia, jednoznacznie zdefiniowany „sukces”, czyli poprawność napisanego kodu testowana automatycznie pozwala na indywidualizowanie tempa nauczania. Ale nie tylko. Nauka programowania oparta o jednoznacznie zdefiniowaną poprawność rozwiązania zadania daje uczniowi możliwość otrzymania bez ograniczeń informacji zwrotnej o jego wynikach jego pracy, bez podania rozwiązania. Dzięki temu uczeń może samodzielnie przeanalizować swoje błędy, znaleźć je i poprawić. To w konsekwencji buduje ogólną samodzielność przydatną w nauce również innych przedmiotów i w codziennym życiu – uzupełnia Ewa Gąsienica-Samek, autorka programu InstaKod.

Ministerstwo Cyfryzacji wspiera polskich programistów

Program kursów dla nauczycieli jest współfinansowany przez gminy, InstaKod oraz Cosmose AI, a patronat nad programem objęło Ministerstwo Cyfryzacji. NASK jest fundatorem stypendiów dla nauczycieli informatyki w trzech gminach, w których będzie prowadzony pilotaż. Łączna kwota fundowanych stypendiów wynosi 900 tys. zł. NASK jest jednostką, która zgodnie ze swoją misją działa na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego, a założenia projektu wpisują się w jego cele budowania i wspierania rozwoju kompetencji programistycznych wśród dzieci i młodzieży.

– W Państwowym Instytucie Badawczym NASK przykładamy dużą wagę do wspierania rozwoju informatycznych zainteresowań młodzieży. Prowadzimy Program Stypendialny Olimpiady Informatycznej, który oprócz finansowania stypendiów dla laureatów Olimpiady Informatycznej stanowi też wsparcie dla zwycięzców międzynarodowych konkursów informatycznych, czy Mistrzostw Polski Szkół Średnich w Programowaniu Zespołowym. Program Stypendialny obejmuje również nauczycieli wybitnych uczniów. W roku szkolnym 2022/2023 10-miesięczne stypendia otrzymało 25 nauczycieli oraz 48 laureatów XXX Olimpiady Informatycznej. Dlatego chętnie włączamy się w nowy program kursów dla nauczycieli, który podniesie ich kompetencje w zakresie nauczania programowania – podkreśla Wojciech Pawlak, Dyrektor NASK.

Programowanie a sztuczna inteligencja

Janusza Cieszyńskiego zapytaliśmy o to, jak istotne w nowym programie będą kwestie związane ze sztuczną inteligencją. Czy jest szansa np. na zajęcia dodatkowe, w ramach których uczniowie będą uczyć się pisania promptów dla ChatGPT? - To nie jest program o narzędziach AI, ale jestem przekonany, że podstawa programowa będzie ewoluować. Mam nadzieję, że tego typu kwestie szybko staną się ważne w polskich szkołach. Trzeba naprawdę tęgich głów, by zrobić to porządnie, gdyż tylko wtedy rozszerzenie programu będzie miało sens. Jestem przekonany, iż stawianie przez szkoły na nowe technologie wpłynie na większość świadomość dotyczącą sztucznej inteligencji - mówi minister cyfryzacji. - Nam zależy na tym, aby nauczyć dzieci programować, by w przyszłości mogły same pisać takie programy jak właśnie ChatGPT - podsumowuje Miron Mironiuk.