Idea, która zmieniła świat

Wyobraź sobie, że w podczas studiów wpadasz na genialny, ale wyprzedzający swoje czasy pomysł. Niewiele osób w niego wierzy, także wykładowcy. W końcu osiągasz swój cel – zbierasz pieniądze i przekształcasz swój pomysł w rzeczywistość. Pół wieku później Twój majątek przekracza pięć miliardów dolarów, a Ty ze spokojem obserwujesz rozwój największej firmy w branży na świecie.

Niemożliwe? Skądże! To historia FedEx, firmy która właśnie skończyła 50 lat. W 1973 roku FedEx był startupem, który dokonał niemożliwego – przemodelował sposób dostarczania przesyłek, kładąc podwaliny pod błyskawiczne dostawy. Tak dokonał się „wstrząs” w branży, którego skutki widzimy do dziś. Jednocześnie historia FedEx to ważna lekcja dla każdego przedsiębiorcy, który chce odnieść sukces.

Najpierw był pomysł

Frederick W. Smith, czyli założyciel FedEx , nie był startupowcem we współczesnym tego słowa znaczeniu. Wychowany w rodzinie przedsiębiorców, rozpoczął studia na jednej z prestiżowych uczelni –Uniwersytet Yale. W czasie zajęć z ekonomii przygotował pracę, w której opisał model biznesowy polegający na realizacji błyskawicznych dostaw przesyłek w ciągu 24 godzin na terenie Stanów Zjednoczonych. Model na ówczesne czasy był niewyobrażalny – z dzisiejszej perspektywy to tak, jakby ktoś przygotował model realizacji natychmiastowych dostaw w skali całego kraju przy użyciu dronów i twierdził, że będzie to opłacalne i efektywne.

Smith po ukończeniu studiów trafił do wojska i został delegowany na wojnę w Wietnamie. Przez trzy lata obok swojej służby obserwował gigantyczną machinę logistyczną amerykańskiego wojska. Wyciągał z tej obserwacji wnioski. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych zaczął gromadzić środki na rozpoczęcie działalności firmy, którą nazwał Federal Express. Federal Express jako pierwsza w historii zaczęła oferować błyskawiczne przewozy między (początkowo) 25 miastami, bazując na operacjach powietrzno-lądowych (przy użyciu samolotów i samochodów dostawczych). Początki były trudne – koszty prowadzenia biznesu w pierwszych kwartałach były ogromne, a rynek dopiero odkrywał znaczenie błyskawicznych dostaw, przez co Frederick wielokrotnie balansował na finansowej krawędzi, ale cały czas szukał każdej okazji do rozwoju. Miał swój cel.

- Byłem absolutnie pewien, że to, co robimy, jest niezwykle ważne i zdane na sukces. Taka jest więc definicja osoby szalonej lub fanatyka. Myślę, że większość przedsiębiorców ma w sobie coś takiego – stwierdził Frederick W. Smith, założyciel firmy w wywiadzie dla achievement.org.

Potem realizacja

FedEx rozpoczął działalność na pełną skalę w 1973 roku, a główną siedzibę miał w Memphis. Smith zatrudniał wówczas prawie 400 osób, a jego firma „na start” zaopatrzona była m.in.: w 14 samolotów. Spółka rozwijała się w szybkim tempie. W 1975 roku wprowadzono innowację – jeden z pierwszych na świecie punktów „drop box” dla przesyłek. W 1976 roku FedEx osiągnął rentowność, a w 1978 roku zadebiutował na nowojorskiej giełdzie papierów wartościowych. Firma wygenerowała wówczas 160 mln dolarów przychodów i 20 mln dolarów zysków. Codziennie dostarczano 30 tys. paczek a we flocie FedEx latało już 36 samolotów. W firmie pracowało ponad 3,2 tys. osób. W zaledwie pięć lat Frederick W. Smith zbudował biznes, który mógłby zawstydzić niejednego współczesnego giganta technologicznego, chwalącego się błyskawicznym rozwojem w kilka lat.

Śladem FedEx poszły inne firmy transportowe z całego świata. Fundamentem przewagi konkurencyjnej było jednak ciągłe wdrażanie innowacji. Przykładowo, FedEx jako pierwsza firma transportowa na świecie wprowadziła system do śledzenia przesyłek (na początku lat 80-tych). W 1994 roku – znów jako pierwsza – uruchomiła stronę internetową z funkcjonalnością śledzenia przesyłek. Równolegle prowadzono także dynamiczną ekspansję międzynarodową. W 1991 roku oficjalnie zadebiutowała w Polsce.

Dziś FedEx działa w ponad 200 państwach i terytoriach na całym świecie. W jego flocie lata 700 samolotów. W firmie pracuje pół miliona osób, a roczny zysk netto w 2023 roku wyniósł niemal 4 mld dolarów.

FedEx i co dalej

Firma cały czas szuka nowych pomysłów na rozwój. To zarówno innowacje technologiczne, budowa jeszcze bardziej efektywnego modelu dostarczania przesyłek, jak i dostosowywanie się do zmieniającej specyfiki klientów biznesowych. Jednym z wyzwań, na którym obecnie koncentruje się FedEx , jest budowa sprawnych i szybkich rozwiązań służących do obsługi dynamicznie rozwijającego się handlu międzynarodowego. Pandemia, konflikty zbrojne czy awaria jednego statku w Kanale Sueskim pokazały, że tak zbudowany mechanizm, jak globalna wymiana handlowa może być naruszony w każdym momencie. Firmy logistyczne szukają więc jak najlepszego sposobu na to, by ograniczyć wpływ tych zjawisk. Co robi FedEx?

Koncentruje się na budowie innowacyjnego modelu zarządzania przesyłkami, opartego na dużych hubach logistycznych. Zlokalizowane w strategicznie istotnych miejscach stają się rdzeniem systemu dostaw przesyłek, który ma uchronić czynności logistyczne od niekorzystnych i niekontrolowanych okoliczności/warunków.. Jednym z kluczowych miejsc - nie tylko dla FedEx, ale i całego rynku transportowego – jest Europa Środkowa i Polska. W ciągu ostatnich kilku lat firma otworzyła w tym rejonie kilka dużych centrów logistycznych, mających na celu przygotowanie odpowiedzi na nowe potrzeby klientów. Przykładowo, nowe inwestycje powstały w Gdańsku (gdzie FedEx uruchomił nowe połączenie lotnicze), co umożliwiło przyłączenie Trójmiasta do globalnej sieci operacji lotniczych firmy, czy w Kielcach. Drugi obiekt nie tylko obsługuje transport drogowy w Polsce i Europie Środkowej, ale także umożliwia lokalnym przedsiębiorcom realizację wymiany handlowej międzykontynentalnej..

- Dla firmy, która działa na rynku od ponad 50 lat, niezmienne pozostaje nasze zaangażowanie w tworzenie nowych możliwości, usuwanie barier i tworzenie rozwiązań, które pomagają klientom rozwijać się - przekazał Mariusz Mik, Vice President Ground Operations Eastern Europe, FedEx Express. - Inwestowanie w infrastrukturę i udoskonalanie naszej sieci lotniczej i drogowej, konsekwentnie odzwierciedla nasze zaangażowanie w dostarczanie naszym klientom najlepszych możliwych usług i zarazem zaspokajanie ich zmieniających się potrzeb – dodał.

Dziś te słowa są równie ważne, jak w 1973 roku. Mimo, że od powstania FedEx minęło już ponad pół wieku, firma szuka najlepszego rozwiązania problemu, który Frederick W. Smith zdiagnozował w czasie swoich studiów. W ciągu kolejnych 50 lat okazało się, że jego idea jest słuszna, co zaowocowało powstaniem giganta, który dziś stanowi podstawę do istnienia szybkiej, globalnej wymiany handlowej.