Wskaźnik masy ciała jest rasistowski - twierdzi American Medical Association
Wskaźnik masy ciała (BMI), pozornie prosty wskaźnik zdrowia obliczany na podstawie masy ciała danej osoby, dzielenia jej przez wzrost, a następnie podniesienia tej liczby do kwadratu, jest głównym wskaźnikiem pomiaru tkanki tłuszczowej od lat 70. XX wieku.
Od dawna jest kwestionowany jako wadliwy. Nie mówi bowiem nic na temat rzeczywistej tkanki tłuszczowej – na przykład niektórzy sportowcy mogą zarejestrować się jako otyli z powodu masy mięśniowej – ani nie uwzględnia dystrybucji tłuszczu, kluczowego czynnika ryzyka dla zdrowia związanego z nadmiarem tłuszczu.
A teraz dowiadujemy się, że jest także rasistowski.
Wielu członków społeczności medycznej i nie tylko od lat potępia stronniczy charakter indeksu, zwracając uwagę na to, jak jest on używany do "patologizacji ciał i stał się narzędziem rasizmu w społeczeństwie i służbie zdrowia".
13 czerwca American Medical Association (AMA) ostatecznie uznało te problemy, oficjalnie ostrzegając lekarzy, aby zachowali ostrożność w stosowaniu BMI w medycynie.
Sprawdź: Jak zmieniły się nawyki żywieniowe Polaków?
Dlaczego BMI uznano za rasistowski
Kiedy belgijski matematyk Adolphe Quetelet opracował indeks w latach trzydziestych XIX wieku, zrobił to, korzystając z danych europejskich białych mężczyzn. Tym samym uczynił wskaźnik z natury rasistowskim i seksistowskim.
Zamierzał używać go do statystyk na poziomie populacji, a nie jednostek, ale został wprowadzony do diagnoz medycznych przez fizjologa Ancela Keysa i od tamtej pory przyczynił się do błędnej diagnozy niektórych osób - zwłaszcza innej rasy niż biała.
W swojej notatce AMA uznała "problemy z używaniem BMI jako miary ze względu na jego historyczną szkodę, wykorzystywanie do wykluczenia rasistowskiego oraz fakt, że BMI opiera się głównie na danych zebranych od poprzednich pokoleń białych populacji nie-Latynosów".
I chociaż nie poproszono lekarzy wprost o zaprzestanie używania tego wskaźnika, stowarzyszenie zaleciło korzystanie z niego w połączeniu z innymi pomiarami, w tym pomiarami tłuszczu trzewnego, obwodu talii i czynników genetycznych/metabolicznych.
Ponadto stowarzyszenie stwierdziło, że należy wziąć pod uwagę kształty ciała, w szczególności w odniesieniu do pochodzenia etnicznego.
Za niewłaściwe użycie tego narzędzia płacą osoby z wyższym BMI. Liczbę można wykorzystać np. do odmowy ubezpieczenia.
AMA twierdzi obecnie, że BMI nie powinien być używany sam w sobie. Nie mówi jednak wprost, że należy z niego zrezygnować - to mogłoby sprawić, że niektórzy klienci domagaliby się np. zadośćuczynienia za to, że płacą wyższe składki za niektóre usługi.
Co warto wiedzieć o BMI?
1. Czy wskaźnik BMI nie różnicuje między masą mięśni a masą tłuszczu?
Tak, wskaźnik BMI (Body Mass Index), czyli wskaźnik masy ciała, jest obliczany przez podzielenie masy ciała osoby (w kilogramach) przez jej wzrost (w metrach), podniesiony do kwadratu. Chociaż jest to powszechnie stosowane narzędzie do oceny, czy osoba ma prawidłową masę ciała, niedowagę, nadwagę lub otyłość, nie uwzględnia ono różnicy między masą mięśni a masą tłuszczu.
Dlatego osoby o dużej masie mięśniowej, jak na przykład kulturyści, mogą mieć wysoki wskaźnik BMI pomimo niskiego poziomu tkanki tłuszczowej.
2. Czy wskaźnik BMI jest stosowany na całym świecie w taki sam sposób?
Nie do końca. Chociaż wskaźnik BMI jest stosowany na całym świecie jako narzędzie do oceny masy ciała, różne organizacje i kraje mogą stosować nieco odmienne zakresy wartości do klasyfikacji niedowagi, prawidłowej masy ciała, nadwagi i otyłości.
Na przykład, w niektórych krajach azjatyckich próg dla klasyfikacji nadwagi i otyłości może być niższy niż w Europie czy Ameryce Północnej, ze względu na różnice w budowie ciała i ryzyku chorób związanych z otyłością.
3. Czy wskaźnik BMI został stworzony przez osobę związane z medycyną lub naukami zdrowia?
Nie, wskaźnik BMI został pierwotnie opracowany w połowie XIX wieku przez belgijskiego matematyka, astronoma i statystyka Adolphe'a Queteleta. Chciał on opracować prosty wskaźnik, który by pozwolił na ocenę rozkładu masy ciała w populacji.
Wskaźnik ten stał się popularny jako narzędzie do oceny stanu odżywienia dopiero w drugiej połowie XX wieku, kiedy zaczęto go stosować w badaniach naukowych i w praktyce klinicznej.