Biznes po mieczu i kądzieli

Legion XXI Rapax jest stowarzyszeniem. – Nie prowadzimy działalności gospodarczej – zaznacza Łukasz Sędyka, właściciel firmy Fabrica Cacti produkującej wyposażenie dla rzymskich legionistów, prywatnie legionista XXI Legionu. – Bierzemy udział w mnóstwie wydarzeń w Polsce i w Europie, ale honoraria umożliwiają nam pokrycie kosztów dojazdu, wyżywienia, ubezpieczenia, eksploatacji. Chodzi raczej o to, żeby mniej stracić niż, żeby zarobić.

W podobnym tonie wypowiada się podchorąży Stefan Domański, starszy wachmistrz kawalerii ochotniczej z 3 Pułku Szwoleżerów im. płk. Jana Kozietulskiego. – Nie zarabiamy, dobrze, jeśli czasem uda nam się skorzystać z pomocy wojska przy pozyskiwaniu mundurów polowych czy transporcie. Kawaleria Ochotnicza to pasja, nie biznes. Raczej koszty – przyznaje. – Kiedy brałem udział w rekonstrukcji szarży pod Somosierrą, mundur 1 Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej i sprzęt były zaporowo drogie – wspomina legendarny organizator kawalerii ochotniczej i współtwórca Szwadronu Reprezentacyjnego WP, rotmistrz Robert Woronowicz. – Wtedy, w 2008 r., sama szwoleżerska czapka kosztowała ponad 1 tys. zł. No, ale blachę naczelną miała naprawdę pozłacaną. Dobrze, że Hiszpanie zapewnili konie.

Kto jednak robi szwoleżerskie czapki z pozłacanymi blachami? Kto szyje mundury i kuje szable? Ile kosztują? Czy to również hobby, czy już biznes?

– Jest w Polsce kilkadziesiąt firm rzemieślniczych, które żyją wyłącznie z rekonstrukcji, czasem już w kolejnym pokoleniu. Tutaj bardzo liczy się marka, to najcenniejszy kapitał takiej firmy – mówi Elżbieta Cherezińska, autorka bestsellerowych powieści historycznych, prywatnie związana ze środowiskiem rekonstruktorów. – Mówiąc na skróty, w środowisku źle widziane jest kupowanie masowej produkcji, uchodzi za śmieszne – wyjaśnia pisarka. – Stąd wysokie ceny, wiadomo, że rzemieślnicza praca, ręcznie robiony egzemplarz czegokolwiek musi kosztować więcej. Kilkanaście lat temu zdarzali się ludzie, którzy próbowali wejść z masówką, np. z odlewanymi na masową skalę ozdobami. Było to tanie, dla niewprawnego oka właściwie nie do poznania. No bo tu brosza czy zawieszka, które kosztują kilkaset złotych, a tu – bardzo podobna za  kilkadziesiąt. Dość szybko jednak takie wyroby zostały przez ruch rekonstruktorski wyplute na margines. Tacy sprzedawcy funkcjonują, ale – za ogrodzeniem, poza obrębem festiwali, raczej w ramach miejskich jarmarków spod znaku waty cukrowej i kiełbasy z rożna. Owszem, jakaś część turystów u nich kupuje, ale rekonstruktorzy takich rzeczy nie sprzedają.

– Największą konkurencją dla mnie jest lewizna, czyli Kowalski, który gdzieś w garażu zrobi sobie mieczyk, pojedzie pod Grunwald i go sprzeda – mówi Dariusz Maciejko z firmy miecze.pl, specjalizującej się w produkcji broni białej. – Nie mogę z nim konkurować. Dotyczy to nie tylko broni, w każdej branży gorszy i tańszy towar wypiera lepszy. – Czasami mam wrażenie, że udało się nam już wyrobić markę do tego stopnia, że posiadanie produktów Fabrica Cacti jest uznawane za ekskluzywne, za...