Antyporadnik. Jak wypalić pracownika

Wypalenie zawodowe to nie choroba pracownika, lecz organizacji” – twierdzi Christina Maslach, prekursorka badań nad wypaleniem zawodowym. Tym tropem poszli naukowcy z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu SWPS i eksperci Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL). Wspólnie opracowali raport „Wypalenie zawodowe – znak czasów?”, w którym twierdzą, że wysoki wskaźnik tego zjawiska stanowi dla pracodawców dzwonek alarmowy, że to organizacja – a nie poszczególne osoby w zespole – potrzebują systemowych zmian. Konkluzja opracowania zgodna jest z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, według których odpowiedzialność za zarządzanie zjawiskiem wypalenia zawodowego ponosi przede wszystkim organizacja. 

Według specjalistów konsekwencje wypalenia zawodowego wpływają na efektywność w miejscu pracy. Według Instytutu Gallupa 76 proc. pracowników przynajmniej od czasu do czasu doświadcza wypalenia zawodowego, a 28 proc. twierdzi, że jest wypalonych bardzo często lub zawsze. W rezultacie organizacje mierzą się z realnymi problemami: zwiększeniem absencji chorobowej o 63 proc. i częstszymi interwencjami SOR o 23  proc. Wypalenie zawodowe generuje koszty, zarówno jeśli chodzi o zwiększoną rotację pracowników, niższą produktywność, jak i utrzymanie w organizacji najlepszych talentów.

Mimo to wielu pracodawców zachowuje się tak, jakby chciało celowo „wypalić” pracownika. Postanowiliśmy – w formie antyporadnika – zebrać najczęstsze błędy popełnione przez przedsiębiorstwa. 

Spraw, by pracownik czuł się zmęczony i wyczerpany

Myślisz, że dbasz o pracownika, bo oferujesz mu owocowe czwartki albo pozwalasz raz w tygodniu pracować z domu? Prawdopodobnie się mylisz. Jednym z ważniejszych czynników wypalenia zawodowego jest obciążenie zatrudnionych nadmiernymi obowiązkami. Zgodnie z teorią wymagań i zasobów pracy pracownik nie może otrzymywać przez dłuższy czas obowiązków, które przekraczają jego możliwości. Zresztą zasoby to nie tylko jego wiedza i umiejętności, ale też np. wspierający lider czy zespół. – Nawet najbardziej ekskluzywne benefity nie są w stanie zabezpieczyć pracowników przed negatywnym działaniem nadmiernych wymagań – ocenia dr Malwina Puchalska-Kamińska, psycholożka i wykładowczyni Wydziału Psychologii w Sopocie w Zakładzie Psychologii Organizacji i Marketingu Uniwersytetu SWPS. 

Wypaleniu sprzyja też utrudnianie pracownikowi odpoczynku. Jeśli nie pozwalasz mu po pracy oderwać się od obowiązków, utrudniasz wyłączenie w domu służbowego laptopa czy telefonu, to jesteś na dobrej drodze, by go wypalić. Pokusa rozmycia granic między tym, co prywatne i zawodowe, zwiększyła się wszak u nas wszystkich w czasie pandemii, kiedy zaczęliśmy pracować spoza biura.

Co powinien zatem zrobić dobry lider? Przede wszystkim na bieżąco monitorować, czy pracownik ma narzędzia niezbędne do pracy i czy obciążenie obowiązkami nie przekracza jego możliwości poznawczych, emocjonalnych i fizycznych. Jeśli nie występuje tu równowaga, trzeba albo zwiększyć zasoby, albo zmniejszyć zakres wymagań.

Nie dbaj o pracownika

Dobrym sposobem na zwiększenie prawdopodobieństwa wypalenia twojego pracownika jest niedbanie o jego potrzeby. Szkolenia rozwojowe? Empatyczny styl zarządzania? Programy wellbeing wpływające na poprawę samopoczucia? W firmie, która „wypala”, należy o tym zapomnieć. Jeśli do tego narzucimy podwładnym monotonność obowiązków, presję czasową, mechaniczność pracy i wypełnianie zadań, które się od siebie nie różnią, wzrost szans na wyczerpanie członków naszego zespołu mamy jak w banku! 

Nie doceniaj

„Jeśli lider/liderka mówi pracownikom, że ich praca jest niewiele warta, to w efekcie będzie otoczony/otoczona ludźmi, którzy nie lubią wykonywać swoich zadań” – czytamy we wspomnianym raporcie. Niedocenianie to świetny sposób, by...