Kiedy pracodawca ma prawo odwołać ci urlop? Tylko w wyjątkowych sytuacjach
Urlop wypoczynkowy to fundamentalne prawo każdego pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Kodeks pracy gwarantuje coroczny, nieprzerwany i w pełni płatny odpoczynek w wymiarze 20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy. Z założenia jest to czas przeznaczony wyłącznie na regenerację i odpoczynek.
Kiedy pracodawca może odwołać z urlopu?
Zgodnie z Kodeksem pracodawca może odwołać pracownikowi urlop wyłącznie, gdy łącznie spełnione są dwa warunki:
- wystąpią okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu - chodzi o sytuacje kryzysowe, których wcześniej nie dało się przewidzieć ani zaplanować. Nie może to być zwykła organizacja pracy czy brak zastępstwa;
- obecność pracownika w zakładzie jest niezbędna do zapewnienia prawidłowego toku pracy - oznacza to, że dany pracownik ma unikalne kompetencje lub uprawnienia niezbędne do rozwiązania powstałego problemu.
W praktyce chodzi o sytuacje awaryjne i nieprzewidywalne, takie jak:
- awaria kluczowego systemu, którą może naprawić tylko konkretny specjalista,
- nagła kontrola urzędowa wymagająca obecności odpowiedzialnego pracownika,
- pilne działania prawne lub biznesowe, które może podjąć wyłącznie nieobecny pracownik,
- sytuacje zagrażające bezpieczeństwu lub ciągłości działania firmy.
Obowiązki pracownika po odwołaniu
Po otrzymaniu informacji o odwołaniu z urlopu pracownik ma obowiązek powrotu do pracy. Nie może odmówić stawienia się w zakładzie, jeśli odwołanie było prawnie uzasadnione.
Jeśli pracownik odmówi przerwania urlopu i powrotu do pracy, może to zostać potraktowane jako naruszenie obowiązków pracowniczych. Pracodawca może wówczas zastosować kary, takie jak upomnienie, wpisanie nagany, zlecenie kary pieniężnej, a w skrajnych przypadkach rozwiązań umowę bez okresu wypowiedzenia z winy pracownika.
Kluczowym obowiązkiem pracodawcy jest pokrycie wszystkich kosztów związanych z odwołaniem pracownika z urlopu. Dotyczy to:
Kosztów transportu:
- bilety lotnicze, kolejowe lub autobusowe na powrót do kraju,
- przejazdy komunikacją miejską lub taxi.
Utraconych wpłat za:
- niewykorzystany pobyt w hotelu,
- opłacone atrakcje turystyczne,
- zarezerwowane wycieczki i wydarzenia.
Wydatków dodatkowych:
- koszty związane z osobami towarzyszącymi (np. dziećmi),
- dodatkowe opłaty za wcześniejsze zakończenie pobytu.
Aby uzyskać zwrot poniesionych wydatków, pracownik musi je odpowiednio udokumentować. Pracownik powinien przestawić paragon, potwierdzenia wpłat i rezerwacji oraz inne dokumenty poświadczające poniesione koszty.
