UE uruchamia fundusz SAFE. Od 120 do 200 miliardów zł na obronność Polski

Funduszu SAFE (Security Action for Europe) stał się faktem. Przewiduje możliwość zaciągnięcia pożyczek w wysokości do 150 miliardów euro na inwestycje w przemysł obronny. Decyzja została podjęta przez ministrów ds. europejskich w Brukseli. W głosowaniu 26 z 27 państw członkowskich poparło inicjatywę, przy czym Węgry wstrzymały się od głosu.

Fundusz SAFE ma na celu zwiększenie zdolności obronnych Unii Europejskiej poprzez wspieranie wspólnych projektów zbrojeniowych oraz rozwój europejskiego przemysłu obronnego. Środki będą udzielane w formie nisko oprocentowanych pożyczek, zaciąganych przez Komisję Europejską i gwarantowanych budżetem UE - przypomina Onet.

Polska zyskuje na programie SAFE

Minister ds. Unii Europejskiej Adam Szłapka podkreślił, że w nowym programie uwzględniono dwa kluczowe punkty z punktu widzenia Polski: możliwość przekazywania środków na już zawarte kontrakty oraz składania zamówień przez jedno państwo członkowskie w pierwszym roku obowiązywania programu. Te rozwiązania mają na celu ułatwienie i przyspieszenie realizacji projektów obronnych m.in. w Polsce. 

Dodatkowo, fundusz SAFE przewiduje, że co najmniej 65% wartości każdego projektu musi pochodzić od firm z siedzibą w Unii Europejskiej, Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Ukrainie. Otwiera to możliwości dla polskich przedsiębiorstw z sektora obronnego na udział w finansowanych projektach - wskazuje agencja Reutera.

Warto przypomnieć, że w Polsce produkowane jest nowoczesne uzbrojenie. Jako przykładem mogą być choćby drony kamikadze warmate. 

Ile pieniędzy otrzymamy z programu SAFE? Od 130 do 200 miliardów złotych dla Polski

Polska może uzyskać z unijnego funduszu SAFE (Security Action for Europe) od 20 do 50 miliardów euro na inwestycje w obronność. W przeliczeniu na złotówki oznacza to od około 90 do 230 miliardów złotych. Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wskazywał, że Polska liczy na pozyskanie od 120 do 130 miliardów złotych z tego programu. 

To ostrożne szacunki, bo jak wspomnieliśmy wyżej, Polska, jako kraj przyfrontowy, może pożyczyć nawet 40–50 miliardów euro, co stanowiłoby ogromną część całkowitej puli funduszu - wskazuje portal defence24. Jednak ta wersja jest bardzo optymistyczna. Widełki przedstawione przez ministra obrony są tutaj bardziej realne, choć warto w takich kwestiach stawiać sobie ambitne cele. Trzeba jednak pamiętać, że program SAFE przewiduje atrakcyjne pożyczki, a nie bezzwrotne finansowanie. 

Pożyczki będą zaciągane przez Komisję Europejską i gwarantowane unijnym budżetem, co zapewni korzystne warunki finansowania dla państw członkowskich.

Strategia dla polskiego przemysłu obronnego

W odpowiedzi na nowe możliwości finansowania, polski rząd planuje opracowanie strategii rozwoju krajowego przemysłu obronnego. Ministerstwo Rozwoju i Technologii, wspierane przez międzyresortowy zespół, ma przygotować dokument do końca 2025 roku. Strategia ma na celu zdefiniowanie priorytetów i kierunków rozwoju sektora obronnego w Polsce. 

W skład zespołu wejdą przedstawiciele kluczowych resortów, w tym Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwa Aktywów Państwowych. Celem jest skoordynowanie działań i wykorzystanie dostępnych środków na rozwój polskiego przemysłu zbrojeniowego - czytamy na portalu Onet.

Kontekst geopolityczny i reakcje międzynarodowe

Decyzja o utworzeniu funduszu SAFE została podjęta w kontekście rosnących obaw o bezpieczeństwo w Europie, zwłaszcza w związku z trwającym konfliktem na Ukrainie i niepewnością co do przyszłego zaangażowania Stanów Zjednoczonych w obronę kontynentu. Rosja skrytykowała inicjatywę, określając ją jako prowokacyjną i oskarżając UE o eskalację napięć - podaje Reuters. Jest to zarzut abstrakcyjny wobec ciągłej militaryzacji i nieprzerwanego zbrojenia jakiemu Rosja poddaje się od lat.

Jednakże, dla wielu państw członkowskich, fundusz SAFE stanowi krok w kierunku zwiększenia autonomii strategicznej Unii Europejskiej i wzmocnienia jej zdolności obronnych w obliczu współczesnych zagrożeń.