Raport Biznes w stylu postcovidowym. Pieniądze dla firm

Ostatnie miesiące pod względem finansowania przedsiębiorstw zdominowały programy rządowe. Kolejne edycje tarcz antykryzysowych (łącznie sześć, ale i z „półedycjami”) oraz tarcz finansowych sprawiły, że do przedsiębiorców trafiły miliardy złotych. Obecnie z takiego finansowania mogą korzystać jedynie te firmy, które dotknięte są skutkami nowego lockdownu. Chodzi o ok. 40 branż (a dokładniej kodów PKD), którym przysługują pieniądze m.in. z PFR. Więcej o tym, jak uzyskać taką pomoc, piszemy na stronie mycompanypolska.pl. Inne przedsiębiorstwa mogą stać przed innym problemem – gdzie najbardziej opłaca się pozyskać finansowanie i na ile banki są otwarte na jego udzielanie? Eksperci uspokajają, firma z solidnymi fundamentami nie ma się czego obawiać.

Nie jest źle

Jak tłumaczą eksperci, sytuacja na rynku finansowania przedsiębiorstw jest całkiem dobra. – Patrząc całościowo, to nie jest źle. Stopy procentowe są bliskie zeru więc finansowanie jest tanie, dodatkowo, z uwagi na pandemię, wzrosła dostępność regwarancji BGK dla sektora bankowego. Ponadto bankom niejednokrotnie bardziej się opłaca rolować kredyty udzielone nawet bardzo słabym podmiotom, niż zażądać ich spłaty i zawiązywać rezerwy pogarszające i tak już nie najlepsze wyniki – komentuje Tomasz Starus, członek zarządu ds. oceny ryzyka w Euler Hermes.

W efekcie, mimo że w Polsce mieliśmy w minionym roku do czynienia ze wzrostem liczby niewypłacalności (jak wynika z raportu Euler Hermes – o 24 proc. w porównaniu z 2019 r.), to kondycja finansowa polskich firm jest dość dobra. Przykładowo, na ich rachunkach jest niemal 900 mld zł – najwięcej w historii. 

– Naturalnie, jeśli przedsiębiorca działa w jednej z branż mocno dotkniętych pandemicznym kryzysem (HoReCa, turystyka, eventy, transport pasażerski itd.) to szanse na korzystne finansowanie, a nierzadko na finansowanie w ogóle, są marne – zaznacza Tomasz Starus.

Niskie stopy, nowe szanse

Przez niskie stopy procentowe polskie firmy mogą korzystać nie tylko ze względnie taniego finansowania zewnętrznego. To powinno sprzyjać inwestycjom i –zapewne po uspokojeniu sytuacji związanej z pandemią oraz po potencjalnym sukcesie programu szczepień – firmy mogą wreszcie ruszyć z rozwojem swojej działalności. Z jakich rozwiązań mogą korzystać?

Pierwsze i podstawowe to klasyczny kredyt obrotowy. Drugi – to faktoring. Szerzej o sytuacji na tym polu piszemy w tekście poświęconym faktoringowi, ale należy wspomnieć, że w 2020 r. spadła liczba udzielanych kredytów (i ich wartość), ale liczba obrotów w faktoringu wzrosła. – Rozwój faktoringu w Polsce jest niebywale dynamiczny, w porównaniu z większością krajów Europy – uważa ekspert Euler Hermes.

Kolejne źródła są lepiej dostosowane do finansowania długoterminowego – to kredyty inwestycyjne, ale też emisje obligacji, które w Polsce po sprawie GetBacku mocno „przysiadły”. Teraz jest szansa na ich odrodzenie, pod kilkoma warunkami. Raz – pieniądze w ten sposób będą mogły zdobywać stabilne finansowo firmy z branż, które nie są bezpośrednio dotknięte pandemią, a dwa – będą dawały odpowiedni „bonus za ryzyko”. 

– Odradza się też giełda. Z uwagi na fakt, że realne stopy procentowe mamy już od jakiegoś czasu ujemne, obserwujemy dość konsekwentny przepływ oszczędności prywatnych z lokat bankowych na rynek kapitałowy. Może to stanowić szansę dla wielu podmiotów na finansowanie w formie emisji akcji – podkreśla Starus.

Przykłady można mnożyć. Debiut Allegro był jednym z najbardziej rekordowych w historii warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Cena akcji w dniu debiutu wzrosła o 50 proc. Równie dużym sukcesem był debiut dewelopera gier komputerowych People Can Fly. Na początku 2021 r. zadebiutował też sklep internetowy Answear.com (cena w IPO wyniosła 25 zł, na giełdzie szybko dobiła do 32 zł). W kolejce do debiutu jest jeszcze kilkadziesiąt innych firm. 

Nowe możliwości

Dużym zainteresowaniem cieszą się także specyficzne formy pozyskiwania kapitału, jak np. crowdfunding udziałowy. W 2020 r. w Polsce w ten sposób finansowanie w wysokości 92 mln zł pozyskało 68 spółek (roczny wzrost o 76 proc.). A będzie jeszcze lepiej. Zgodnie z nowym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego jeszcze w 2021 r. wzrośnie maksymalny limit emisji – z 1 do 5 mln euro. Oprócz tego platformy służące do pośrednictwa w crowdfundingu będą mogły stworzyć narzędzia do wymiany udziałami, nieco na wzór obecnych giełd papierów wartościowych. 

Pieniądze z Unii

Ważnym źródłem finansowania polskich firm może pozostać Unia Europejska. – W najbliższych miesiącach polscy przedsiębiorcy będą mogli liczyć jeszcze na kilka naborów wniosków, w tym w ramach najpopularniejszych konkursów finansujących prace badawczo-rozwojowe i inwestycje – zwraca uwagę Łukasz Kościjańczuk, partner w zespole Biznes i innowacje w Crido.

Ekspert wskazuje na programy, na które baczną uwagę powinni zwrócić przedsiębiorcy. To Badania na rynek oraz Szybka ścieżka (więcej o nich w ramce). Firmy, które działają w konkretnych branżach, powinny także zwrócić uwagę na bardziej specyficzne programy. Na przykład Design dla przedsiębiorców (2.3.5 PO IR). – To konkurs trwający do 28 lipca dedykowany projektom na rzecz dostępności, dający możliwość sfinansowania opracowania nowych projektów wzorniczych umożliwiających następnie wdrożenie nowych produktów na rynek) – wyjaśnia Łukasz Kościjańczuk. Jego odpowiednikiem w województwach Polski Wschodniej jest Wzór na konkurencję (1.4 PO PW, nabór do 31 sierpnia). – Daje on możliwość sfinansowania działań inwestycyjnych rekomendowanych do wdrożenia w ramach strategii wzorniczej opracowanej na wcześniejszym etapie programu – zaznacza.

Do 27 stycznia 2022 r. trwa jeszcze konkurs Granty na eurogranty (2.3.6 PO IR) umożliwiający sfinansowanie kosztów przygotowania się przedsiębiorców do aplikowania o środki z programów UE zarządzanych z poziomu KE. 

Warto także poszukać informacji w ramach programów regionalnych. –  We wszystkich 16 regionach w 2021 r. planowane jest uruchomienie łącznie jedynie 24 naborów wniosków (osiem województw nie planuje już organizacji żadnych konkursów), z których tylko nieliczne będą skierowane do przedsiębiorców – podsumowuje ekspert.

----------------------------------------

CIEKAWE INSTRUMENTY FINANSOWE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH

Łukasz Kościjańczuk, partner w zespole Biznes i innowacje w Crido

Badania na rynek (3.2.1 PO IR) to instrument inwestycyjny zarządzany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości umożliwiający mikro-, małym i średnim firmom sfinansowanie inwestycji polegających na wdrożeniu rezultatów wcześniej zrealizowanych prac badawczo-rozwojowych, prowadzących do wprowadzenia na rynek nowych produktów lub usług. Konkurs z budżetem wynoszącym 500 mln zł jest prowadzony od 13 stycznia do 17 lutego 2021 r.

 Szybka ścieżka (1.1.1 PO IR), najpopularniejszy instrument zarządzany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, umożliwia wsparcie badań i prac rozwojowych realizowanych przez przedsiębiorców i konsorcja z ich udziałem zmierzających do opracowania nowych rozwiązań produktowych bądź technologicznych. W 2021 r. przeprowadzony zostanie nabór wniosków dla wnioskodawców realizujących swoje projekty poza obszarem woj. mazowieckiego. Będą oni walczyć o 300 mln dostępnego budżetu od 22 marca do 4 maja.