Nowa nadzieja

Szefów polskiej firmy Intercars atak Rosji na Ukrainę przygnębił podwójnie. Oprócz emocji, które doświadczył prawdopodobnie każdy z Polaków, ich obawy wiązały się z bezpieczeństwem pracowników i biznesu w tym kraju. Przed wojną aktywa Intercars w Ukrainie wynosiły ok. 150 mln zł, a roczne przychody 580  mln zł (za 2021 r., to ok. 6 proc. przychodów całej grupy).

W marcu 2022 r. sprzedaż Intercars w Ukrainie wynosiła zaledwie 20 proc. tego, co przed rokiem. „Nasi ukraińscy pracownicy wykazują się niebywałym hartem ducha i determinacją, wspieramy ich działania i naszą intencją jest pozostanie w Ukrainie” – brzmi fragment komentarza ze strony zarządu firmy. 

Kolejne tygodnie przyniosły jeszcze gorsze wieści. W toku działań wojennych zniszczony został centralny magazyn Intercars w Ukrainie zlokalizowany w okolicy Buczy. Mimo to spółka nie przestała wierzyć w utrzymanie biznesu. W III kwartale 2022 r. jej przychody były już tylko o 20 proc. mniejsze niż przed wojną.

Według PAIH przed wojną w Ukrainie działało około tysiąca polskich firm. W sierpniu 2022 r. Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii, ogłosił, że chęć udziału w odbudowie Ukrainy wyraziło 1200 polskich przedsiębiorców. W analizie przeprowadzonej przez Polski Instytut Ekonomiczny w listopadzie 2022 r. podano, że aż 38 proc. polskich przedsiębiorstw jest skorych do kooperacji z podmiotami, które będą realizować projekty w Ukrainie, również w charakterze podwykonawców. Największy entuzjazm do uczestnictwa w odbudowie Ukrainy w charakterze kooperantów wykazują przedsiębiorstwa przemysłowe (46 proc.), nieco mniejsze TSL (transport, spedycja, logistyka – 43 proc.) oraz budownictwo (42 proc.). 

Drzwi szeroko otwarte

– Możliwość prowadzenia i rozwijania biznesu w Ukrainie w tej chwili rośnie i będzie rosnąć w przyszłości – zapewnia dr hab. Markiyan Malskyy z kancelarii Kochański & Partners. Oczywiście, wojna wciąż trwa, a największym problemem dla kraju nieobjętego działaniami wojennymi są terrorystyczne ataki Rosji na infrastrukturę energetyczną, co prowadzi do braków energii elektrycznej. Mimo to ekspert jest przekonany – biznes podnosi się z kolan. – W pierwszym miesiącu wojny firmy przeżywały wstrząs, próbując w jakiś sposób poradzić sobie z zaistniałą sytuacją. Aktywność gospodarcza utrzymywała się jedynie na poziomie 10 proc. Pod koniec marca, na podstawie wskaźników statystycznych dotyczących rejestracji nowych przedsiębiorstw i firm jednoosobowych, możemy stwierdzić, że aktywność gospodarcza zaczęła rosnąć – przedsiębiorcy wznawiają działalność, a także rejestruje się nowe podmioty. Od czasu inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę zarejestrowano prawie 150 tys. nowych firm, z  czego 132 tys. to przedsiębiorcy indywidualni, a ponad 14 tys. to przedsiębiorstwa. Na dziś  80 proc. przedsiębiorstw wróciło już do pracy – zapewnia. 

Biznes jest wspierany przez takie działania jak nieoprocentowane pożyczki dla biznesu do 60 mln hrywien. 

Ukraina chce do Unii, ale…

Droga jest jednak długa i pełna wyzwań. Zmiany już się zaczęły. Władze Ukrainy są świadome, że jeśli chcą realnie myśleć o dołączeniu do wspólnoty, muszą przeprowadzić szereg gruntownych reform związanych m.in. ze strefą sądownictwa czy podejścia do biznesu. Cel jest prosty: walka z korupcją i wdrożenie procedur znanych z krajów dojrzałych demokracji. 

Jeśli polskie firmy myślą, że uda się to zrobić względnie szybko, zapewne srogo się zawiodą. Dlatego na razie muszą skoncentrować się na lokalnej specyfice. –...