Koniec złotej ery GIGekonomii w Polsce. Duże firmy IT wycofują się z elastycznych form współpracy

Główny wskaźnik GIGbarometru w 2025 roku spadł do 4,8 na 10 punktów – o 0,3 pkt. w stosunku do roku poprzedniego. Autorzy raportu wskazują na rosnące wyzwania związane z presją inflacyjną i niepewnością gospodarczą, ale też duże oczekiwania wobec reform podatkowych i nadzoru nad rynkiem pracy.

Największy spadek odnotowano w perspektywie Firma – z 2,6 do zaledwie 1,9 punktu. To świadczy o ostrożności przedsiębiorstw wobec elastycznych form współpracy. Perspektywa Otoczenie nieznacznie spadła z 5,1 do 4,9 punktu, podczas gdy perspektywa Ludzie pozostała najwyżej ocenianą – 7,5 punktu wobec 7,7 w 2024 roku.

— Elastyczność nie jest po prostu trendem – to konieczność i odpowiedź na zmieniające się okoliczności makroekonomiczne, ale i oczekiwania samych pracowników — przekonuje Tomasz Miłosz, założyciel i CEO GIGLIKE.

Małe firmy motorem zmian

Udział elastycznych form współpracy spadł z 26 proc. do 19 proc., zwłaszcza w dużych i średnich firmach z branż IT i e-commerce. Jednocześnie w małych przedsiębiorstwach, które wcześniej nie korzystały z tego modelu, elastyczność wzrosła o 9-15 punktów procentowych.

Głównym powodem korzystania z elastycznych form współpracy pozostają preferencje samych GIGerów – wskazuje na to 59 proc. przedstawicieli firm. W średnich i dużych podmiotach odsetek ten sięga 70 proc.

Zacieranie się różnic

Badanie pokazuje, że pracownicy etatowi i niezależni profesjonaliści są często traktowani analogicznie. Mniej niż połowa firm wskazała, że w ich organizacjach występują wszystkie trzy klasyczne cechy stosunku pracy: nadzór przełożonego, określony czas i miejsce pracy.

— Firmy decydujące się na kontrakty B2B muszą się przygotować na zwiększone wyzwania regulacyjne, gdyż błędy mogą skutkować poważnymi karami finansowymi — zauważa Witold Widurek z EY Polska.

Sztuczna inteligencja wkracza do GIGekonomii

Połowa respondentów uważa, że AI nie ma na razie większego wpływu na elastyczność rynku pracy. Jednak już 30 proc. przedstawicieli firm uznaje dostęp do sztucznej inteligencji za ważny element wspierający pracę niezależnych profesjonalistów.

Najważniejszymi benefitami pozostają sprzęt (64 proc. wskazań), prywatna opieka zdrowotna (wzrost z 22 proc. do 51 proc.) i dostęp do ubezpieczeń (wzrost trzykrotny – z 16 proc. do 49 proc.).

46 proc. firm nie przewiduje istotnych zmian w znaczeniu elastycznych form współpracy w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Powodem jest ostrożność wynikająca z rosnących kosztów pracy i braku przejrzystości podatkowej.