Efekt kuli śniegowej

Szarpać, atakować, źle się obchodzić, otaczać, gromadzić się w tłumie – to tłumaczenia angielskiego czasownika mobbing. Po raz pierwszy użył tego terminu austriacki etolog Konrad Lorenz, laureata Nagrody Nobla. Badając zachowania zwierząt terminem mobbing opisał sytuację, w której grupa mniejszych osobników atakowała jedno silniejsze i większe zwierzę. Stąd już blisko do literackiej wizji

Jerzego Kosińskiego kreślącego w „Malowanym ptaku” wojennej losy młodego chłopca, „uważanego za cygańskiego lub żydowskiego przybłędę”. Tytuł nawiązywał właśnie do „zadziobywania” przez inne ptaki napotkanego odmieńca. Potem współczesna psychologia adaptowała ten termin do opisu analogicznego zachowania występującego w ludzkiej populacji. W końcu pojawiło się w prawie.

Mobbing do polskiego kodeksu pracy trafił w 2004 r. Art. 94 (3) § 2 Kodeksu pracy zawiera taką ustawową definicję: „Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu pracowników”. Badania psychologów opisują ok. 50 specyficznych dla mobbingu rodzajów działań mających na celu poniżanie oraz ośmieszanie ofiary i w efekcie wyeliminowanie jej z zespołu...