Strategia konkurencji i bezkonkurencyjny człowiek – rzecz o relacjach, kapitałach i zasobach ludzkich?

Dlaczego?

Rzeczywistość businessową przełomu XX i XXI w. charakteryzował prosty mechanizm konkurowania sprowadzający się, w pewnym uproszczeniu, do zasady, iż kto ma kapitał i technologię ten wygrywa. Postępująca globalizacja, skok technologiczny nowego millenium, dalej usieciowienie całych branż, gospodarek i społeczeństw, skutkowały m.in. utowarowieniem (ang. commodity) zarówno kapitału, jak i technologii. Powstające jak grzyby po deszczu fundusze inwestycyjne, wszelkiej maści instytucje pośrednictwa finansowego, platformy obrotu aktywami itp., prześcigają się obecnie w propozycjach finansowania, każdego praktycznie projektu i businessu. Technologia również uległa temu procesowi, stając się produktem masowym. Ewolucja modeli (współ)pracy, development rozwiązań bazujący na modelu crowdsourcing, czy licencje open source, to tylko niektóre ze zjawisk, które przyczyniają się do coraz szybszej propagacji idei i koncepcji technologicznych, jak i całych rozwiązań.

Co z tego wynika? Dwa główne czynniki niedawnej przewagi konkurencyjnej, wielu organizacji na świecie, stały się dobrem szybko ewoluującym, szybko rotującym, szybko zbywalnym, powszechnie dostępnym.

Co wobec tego może być czynnikiem efektywnej przewagi konkurencyjnej?

Odpowiedź jest jednoznaczna: człowiek. Przy stworzeniu odpowiednich warunków, jedyny nieimitowalny, niereplikowalny, niepowtarzalny element każdej organizacji, także w dobie AI, a może szczególnie właśnie teraz.

Neoliberalny kapitalizm przyzwyczaił nas, do postrzegania i traktowania człowieka jako zasobu, lokując go gdzieś pomiędzy surowcami, maszynami do produkcji, flotą pojazdów i środkami finansowymi na koncie. Zarządzając zasobami, można je alokować, optymalizować, a w razie potrzeby zastępować. Jednak zasób, w przeciwieństwie do kapitału, jest wielkością statyczną, jest go tyle ile jest, nie przyrośnie sam z siebie, nie przybędzie go np. w wyniku jego samorozwoju. Kapitał natomiast zachowuje swoją „cząstkę nieujawnioną”, czyli to, co zwykliśmy określać potencjałem wzrostu, zdolnością rozwoju itd. I teraz, jeżeli zadbamy o odpowiednie warunki i przyjmiemy odpowiednie podejście, człowiek–pracownik, w naszej organizacji, ujawni swój potencjał i zdolności, np. kreatywność, innowacyjność, determinację itp.

Relacje wewnętrzne i efekty synergiczne

Jedną z najważniejszych cech kapitału ludzkiego, jest zdolność do budowania efektywnych i wartościowych relacji wewnętrznych. Relacje to przestrzeń wymiany wiedzy, doświadczeń, a także poszukiwania rozwiązań. Dobre współdziałanie i komunikacja w zespole, to nie tylko efekt przestrzegania i stosowania procedur i instrukcji, ale także rezultat synergii, gdzie wynik wspólnej pracy jest większy niż suma indywidualnych wkładów.

Strategiczny czynnik przewagi

Kapitał ludzki jest, bez wątpienia, strategicznym czynnikiem przewagi konkurencyjnej, zasadniczo przewyższającym znaczenie finansów i technologii, choć często nadal, niedocenianym. Organizacje, które inwestują w rozwój pracowników, tworzą pozytywne i bezpieczne psychologicznie środowisko pracy, zyskują unikalną przewagę, która często jest niemożliwa do skopiowania. Budowanie i rozwijanie kapitału ludzkiego, to ciągły proces obejmujący zarówno działania systemowe w zakresie realizowanych polityk HR (regulacje prawne, procedury, instrukcje itd.), jak i te dotyczące bezpośrednio kultury organizacyjnej (promowanie określonych wartości, przestrzeganie zasad, dbanie o bezpieczeństwo psychologiczne itd.). Działania te powinny, w równym stopniu uwzględniać potrzeby pracownika, jak i korelować z celami i strategią organizacji. Zdrowe i wartościowe relacje wewnątrz organizacji, sprzyjają efektywnej kulturze popełniania wartościowych błędów, eksperymentowaniu, innowacyjności i kreatywności, co ostatecznie przekłada się na wzrost konkurencyjności i efektywności organizacji.

Etyka w zarządzaniu kapitałem ludzkim

Etyczne zarządzanie kapitałem ludzkim jest kluczowe dla długofalowego sukcesu organizacji. Obejmuje ono nie tylko przestrzeganie norm prawnych, ale także dbanie o dobrostan pracowników i promowanie wartości budujących zaufanie i zaangażowanie. Organizacje, które potrafią zmienić perspektywę i dostrzec w pracownikach kapitał, a jego częścią nieujawnioną a nie tylko zasób, mają szansę przyciągać i zatrzymywać najbardziej utalentowanych pracowników, podnosząc poziom retencji, i kształtując swój pozytywny wizerunek na rynku.

---

Marek Adamski

Przedsiębiorca i manager, doradca i konsultant biznesowy. Wykładowca na studiach MBA w kraju i zagranicą (Uczelnia Łazarskiego, Instytut Nauk Ekonomicznych PNA, Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości, Śląski Uniwersytet Medyczny, Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Ekonomiczny w Wiedniu). 

Zawodowo praktyk zarządzania procesowego w organizacji, udziałowiec i długoletni członek zarządu PMConsulting Sp. z o.o., wiodącego na rynku europejskim dostawcy systemów zarządzania wiedzą i szkoleniami w organizacji. 

Absolwent Akademii Leona Koźmińskiego (ALK) w Warszawie, a także TUCK School of Business (USA) i Ruhr-Universität w Bochum. Od 25 lat związany z branżą doradczą i inwestycyjną ( PWC, Global Analytics Limited, ISB Ltd.). 

Doświadczenie zawodowe zdobywał realizując projekty wdrożeniowe na rynku polskim i międzynarodowym (Niemcy i USA). Jako doradca i PM kierował projektami wdrożeniowymi systemów wspomagających zarządzanie procesami HR i BI w największych polskich i międzynarodowych organizacjach (Jeronimo Martins Polska, Hortex Holding, Basell Orlen Polska, Black Red White, Oney, Cushman & Wakefield). 

Aktywny uczestnik i prelegent konferencji branżowych i szkoleń; HR Tech Summit, HR Director Summit, Kongres Kadry, IT World Evolution. 

Obszarem jego aktywności naukowej i dydaktycznej są zagadnienia z zakresu przywództwa, zarządzania procesowego i projektowego, komunikacji i negocjacji. W realizowanych wystąpieniach i prowadzonych zajęciach ważną wartość, stanowią odwołania i nawiązania do osobistych doświadczeń i praktyki jako menadżera i przedsiębiorcy. Przekazywane treści i forma wypowiedzi charakteryzują się użyteczną logiką, a także ważną dla odbiorcy dyscypliną intelektualną. 

W życiu i pracy niestrudzony orędownik ciągłego kształcenia i rozwoju, przepełniony wiarą iż każdy z nas stworzony jest do wielkich rzeczy a bariery i przeszkody na tej drodze tworzymy sami.